validisme 1.0
(cultuur en samenleving)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Validisme…
is discriminatie; is een verschijnsel
- [Deel] wordt vaak onderscheiden in institutioneel, interactioneel, cultureel en geïnternaliseerd validisme
- [Intentionaliteit] is vaak onbewust of onopzettelijk
- [Betrokkene] heeft betrekking op mensen met een of meerdere beperkingen, bv. op fysiek, zintuiglijk of verstandelijk gebied of op mensen met psychische aandoeningen
- [Onstoffelijke inhoud] betreft discriminatie, marginalisatie, onderdrukking en stigmatisering van mensen met een beperking; betreft de opvatting dat niet-beperkt zijn de norm is in de maatschappij; betreft de opvatting dat mensen zonder een beperking superieur zijn aan mensen met een beperking; betreft de opvatting dat mensen met een beperking bepaalde (stereotyperende) vaardigheden of karaktereigenschappen juist wel of niet (kunnen) hebben; betreft de opvatting dat iemands waarde afhankelijk is van zijn lichamelijk of geestelijk functioneren.
- [Waardering] wordt als ongewenst beschouwd
Algemene voorbeelden
'De gehandicapte is geen ander. Hij leeft in ons allemaal. Misschien zijn we er daarom zo bang van.' Zelfs een 'normaal' lichaam wordt beperkt door het keurslijf van functionaliteit. We drijven onze lijven massaal tot burn-outs, halen onze waarde uit wat we produceren, vechten tegen veroudering en passen trucjes toe om geen rust te hoeven nemen, alsof we machines zijn die aan de snellader kunnen. Met dat soort validisme, het idee dat lijven zonder handicap beter zijn en de discriminatie die daaruit voortkomt, doen we onszelf tekort. "
In mijn werk als adviseur op het gebied van diversiteit, inclusie en gelijkwaardigheid zie ik dat gesprekken over dit thema niet meer alleen worden gevoerd door mensen van kleur, vrouwen of queer personen. Het wordt steeds meer een zaak van iederéén die niet terug wil naar 'toen'. Een zaak van degenen die willen opstaan tegen vrouwenhaat, transhaat, moslimhaat, racisme, antisemitisme, validisme en andere vormen van discriminatie en uitsluiting.
Maar ook bijvoorbeeld mensen die een rolstoel gebruiken, werden door de politie letterlijk aan de kant gezet. Zoals theoloog en schrijver Rozemarijn van 't Einde, die op X beelden deelde waarin de politie haar overduidelijk zonder haar instemming uit de A12-blokkade duwt. 'Ik ben zojuist tegen mijn wil uit de demonstratie verwijderd', schreef ze erbij. 'Zogenaamd voor mijn eigen veiligheid, maar in het echt natuurlijk gewoon voor de beeldvorming van de politie. Door dit validisme is vandaag mijn demonstratierecht afgepakt. Nu heel verdrietig.'