vergeetput


vergeetput 1.0

((vooral) in België; archaïsch)

onderaardse kerker in een kasteel of vesting die vaak slechts via een luik bereikbaar was en waarin de gevangenen als het ware aan de vergetelheid werden prijsgegeven; oubliëtte
Vooral nog in gebruik als historisch term en in zinspelingen op de oorspronkelijke, eigenlijke betekenis.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een vergeetput…

is een kerker; is een ruimte; is een zaak

  • [Functie] diende om er gevangenen in op te sluiten en die als het ware aan de vergetelheid prijs te geven
  • [Plaats] bevond zich in een kasteel of vesting
  • [Positie] was onder de grond gelegen; was een ondergrondse kerker
  • [Tijd] stamt uit de middeleeuwen
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] was vaak alleen toegankelijk via een luik

Hoofdsemagram: kerker


Algemene voorbeelden


Samen met de gids keerden de kinderen het Gravensteen binnenste buiten en leerden alles over middeleeuwse toiletten, wapens en vergeetputten. Het was een heel leuke dag!

http://tovertuin.stad.gent/archief,

Voor het Vlaams Blok zijn gevangenissen geen vergeetputten waarin verdachten en veroordeelden mogen wegrotten. Het overgrote deel van de gevangenen komt na het uitzitten van de straf weer vrij en moet bijgevolg op deze vrijlating voorbereid worden.

http://www.vlaamsblok2003.be/pdf/verkiezingsprogramma.pdf

Ondertussen ben ik ervan overtuigd dat er een wereld bestaat binnenin de wereld. Volgens mij is het een betonnen blokkendoos van Amelinckx met zicht op de snelweg. Een grote, grijze en overzichtelijk ingedeelde vergeetput zonder echo. Een afgemeten en op elkaar gestapelde verzameling grafkelders die je met de lift kan bereiken.

Herinneringen aan moeder aarde, Johan Tykens,

Combinatiemogelijkheden


met adjectief ervoor


  • diepe vergeetputten

Potentiële bajesklanten, dacht ik meteen. Was Van Rompaey ietwat langer op hun luide kroegpraat ingegaan, dan waren die luitjes vast over diepe vergeetputten en heilzame folteringen en de doodstraf begonnen.

Dwarskijker, Rudy Vandendaele,

  • een enorme vergeetput

De sombere, gekanteelde muren en de verroeste tralies geven de gevangenis van Bumba het aanzien van een enorme, ommuurde vergeetput, waaruit ontsnappen onmogelijk lijkt.

De Standaard,

  • een middeleeuwse vergeetput

Laat een kernkop vol stront en diverse viezigheid ontploffen midden in een middeleeuwse vergeetput en nog zou je qua geur en braakwekkende aankleding een minder doeltreffend resultaat boeken dan De Vos eigenhandig in z'n gribus had klaargespeeld.

Uitgeverij Guggenheimer, Herman Brusselmans,

  • penitentiaire vergeetputten

Meesterlijk en zonder overdreven pathetiek beschreef hij de kleine en grote drama's die zich rondom hem afspeelden en maakte daarmee de burger attent op de wantoestanden in het gevangenismilieu. Uiting aan zijn ongenoegen gaf Van de Velde datzelfde jaar ook in het opmerkelijke pamflet Recht op antwoord, dat hem de Ark-prijs van het Vrije Woord opleverde: 'Het ligt niet in mijn bedoeling amok te maken in hun paleizen en kabinetten. Het ligt wel in mijn bedoeling getuigenis af te leggen van wat ik in de penitentiaire vergeetputten van dit land gezien, gehoord en ervaren heb.'

Roger van de Velde, een blik door door het tralieluik, Stefan Brijs,

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • een ommuurde vergeetput

De sombere, gekanteelde muren en de verroeste tralies geven de gevangenis van Bumba het aanzien van een enorme, ommuurde vergeetput, waaruit ontsnappen onmogelijk lijkt.

De Standaard,

met voorzetselgroep


Voorzetsel: van

  • de vergeetput van het Gravensteen

Dichter Koenraad De Waele wil tijdens de Gentse Feesten in de vergeetput van het Gravensteen afdalen om er sprookjes te schrijven. Hij is van plan om van 20 tot 30 juli iedere dag tussen 13 uur en 17.45 uur in de zeven meter diepe put inspiratie te zoeken voor een bundel kindersprookjes.

De Standaard,

in voorzetselgroep


  • in de vergeetput afdalen
  • iemand in een vergeetput gooien
  • iemand in een vergeetput stoppen
  • in vergeetputten zitten
  • opgesloten blijven in hun vergeetputten

Dichter Koenraad De Waele wil tijdens de Gentse Feesten in de vergeetput van het Gravensteen afdalen om er sprookjes te schrijven. Hij is van plan om van 20 tot 30 juli iedere dag tussen 13 uur en 17.45 uur in de zeven meter diepe put inspiratie te zoeken voor een bundel kindersprookjes.

De Standaard,

Jezus komt nogmaals weer omstreeks 850 en wordt door een toeval van omstandigheden kamerdienaar van paus Johannes de achtste, beter bekend als pausin Johanna. Hij is uiteraard een van de weinigen die weet dat er een vrouw op de Heilige Stoel zit. Als ze tijdens de processie bevalt, wordt het kind gewurgd en laat men de paus(in) doodbloeden op straat. Jezus protesteert en maakt van de gelegenheid gebruik om op te komen voor méér vrouwelijkheid in de Kerk. Hij wordt in een vergeetput gegooid.

Mise-en-scène, Axel Bouts,

Mag een samenleving moord vergelden met een straf die neerkomt op opsluiting tot de dood, als stopte men de gevangene in een vergeetput? Den Haag gaat die principiële vraag uit de weg, wijst op de mogelijkheid van gratie – alsof de hypothetische mogelijkheid genoeg is.

https://www.groene.nl/artikel/veroordeeld-tot-de-vergeetput,

"Belgen in buitenlandse gevangenissen zitten in vergeetputten. Ze bestaan niet voor het thuisfront. De Spaanse, Italiaanse en Franse gevangenen kregen geregeld voedsel en medicijnen van hun consulaten. De Belgen konden op hun kin kloppen, moesten hun plan trekken."

De Standaard,

Pa en ma hebben helemaal geen nagel om hun gat te krabben. In het zwartst van mijn ziel houd ik voor pa en ma een dodenwake. Omdat ze nooit nog tot leven zullen kunnen worden gewekt, nooit nog zullen kunnen terugkeren tot het naakte bestaan, eeuwig opgesloten zullen blijven in hun bitterste vergeetputten.

De menagerie van de schamele drie, J.M.H. Berckmans,

met bezittelijk voornaamwoord


  • hun vergeetputten

Pa en ma hebben helemaal geen nagel om hun gat te krabben. In het zwartst van mijn ziel houd ik voor pa en ma een dodenwake. Omdat ze nooit nog tot leven zullen kunnen worden gewekt, nooit nog zullen kunnen terugkeren tot het naakte bestaan, eeuwig opgesloten zullen blijven in hun bitterste vergeetputten.

De menagerie van de schamele drie, J.M.H. Berckmans,

Vaste verbindingen


vergeetput 2.0

((vooral) in België)

fictieve put met als eigenschap dat alles wat zich daarin bevindt, gedoemd is voorgoed vergeten te worden; fictieve put met daarin vergeten zaken of personen

Betekenisbetrekking


metafoor
Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een vergeetput…

is een put; is een ruimte; is een zaak

  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] heeft als eigenschap dat alles wat daarin opgenomen is, gedoemd is voorgoed vergeten te worden
  • [Bestaansvorm of zijnsorde] bestaat niet echt; is fictief

    Hoofdsemagram: put


    Algemene voorbeelden


    Hoewel ze niets liet blijken voelde ik toch dat ze mij herkend had. 'Bonjour Pauline.' 'Qui êtes-vous, monsieur?' Ze wilde duidelijk het verleden begraven. De vergeetput. Mireille had me trouwens aangeraden geen contact te zoeken met haar moeder; maar nu het toeval (?) ons bij elkaar bracht... Ik heb niet aangedrongen.

    Mise-en-scène, Axel Bouts,

    Combinatiemogelijkheden


    met adjectief ervoor


    • de enorme vergeetput

    Een derde vraag betreft het lot van de "vergeten" groep van ongeveer 500.000 Rwandese en Burundese vluchtelingen [...] en de ruim 200.000 Zaïrese ontheemden, die onder onmenselijke omstandigheden op de vlucht zijn voor het blinde geweld in het oosten van Zaïre. Omdat er geen cameraploegen in de enorme "vergeetput" zijn en er ook geen internationale hulpverleners worden toegelaten, kunnen we immers net zo goed doen of die groep niet meer bestaat; dit in het belang van de goede afloop van ons sprookje.

    De Standaard,

    • de Spaanse vergeetput
    • een Turnhoutse vergeetput

    De Baskische afscheidingsbeweging ETA geeft een persconferentie. De Spaanse vergeetput gaat open; Een decennium schandalen dreigt bewind-González te breken. Aan het tijdperk Felipe González lijkt een einde te komen.

    NRC,

    Mijn oudste zus die mij alle dagen achterop haar (kinder)fiets meenam toen zijzelf naar de lagere school en ik naar de kleuterschool ging. En die mij (toen ik in Turnhout op kostschool zat en zijzelf op een internaat voor meisjes in Westmalle) voor mijn verjaardag langs de post een doosje toestuurde met daarin een splinternieuwe vulpen. Zomaar en onverwachts. Ik heb aan u gedacht. Toch één iemand die mij daar in die Turnhoutse vergeetput niet vergeten was.

    De dieven zijn al gaan slapen, Leo Pleysier,

    met voorzetselgroep


    Voorzetsel: van

    • een vergeetput van iets, zaken of verschillende zaken
    • de vergeetputten van iets, zaken of verschillende zaken

    Het station van Hasselt is de vergeetput van de NMBS. Dat is de enige juiste conclusie na een tocht van uw krant langs de tien stations in de provinciehoofdsteden van ons land. Terwijl in andere grote steden voor vele tientallen miljoenen euro's nagelnieuwe stations worden rechtgetrokken of bestaande stations helemaal worden vernieuwd, raakt het station van Hasselt steeds verder in verval.

    http://www.hbvl.be/cnt/dmf20161021_02532468/station-van-hasselt-de-vergeetput-van-nmbs,

    Dit ... graafschrift lag jaren voor dood in de vergeetput van mijn geheugen, maar onlangs kwam het plotseling springlevend naar boven.

    De Standaard,

    Een officieel onderzoek is hier op zijn plaats, al dreigt de hele affaire weer eens in de vergeetput van goede voornemens te verdwijnen.

    De Standaard,

    Nooit daarvoor verloor ik mij in die vergeetput van kasseien, poldergrond en duizend soorten regen.

    Het goddelijke monster, Tom Lanoye,

    Met de totale uitholling van het asielrecht in dit land, en de daardoor steeds groeiende illegale migratie, komen steeds meer mensen in de vergeetputten van de metropolen terecht.

    http://www.sap-pos.org/rood/2002/mei/het_vuile_veiligheidsdebat.htm,

    in voorzetselgroep


    • in de vergeetput
    • in mijn vergeetput
    • in de vergeetput verdwijnen
    • in de vergeetputten

    Onze woorden, onze moeizaam geformuleerde zinnen, ja de zin van ons bestaan, zijn plotseling opgeslokt in het zwarte gat van het niets, verzwolgen in de vergeetput achter je nu doofstomme beeldscherm.

    In liefdes naam, Greta Seghers,

    'Kom je me nog eens opzoeken in mijn vergeetput, Arthur? Zijn de zeven jaar alweer om?'

    De kinderen van Arthur, Kristien Hemmerechts,

    Een officieel onderzoek is hier op zijn plaats, al dreigt de hele affaire weer eens in de vergeetput van goede voornemens te verdwijnen.

    De Standaard,

    Met de totale uitholling van het asielrecht in dit land, en de daardoor steeds groeiende illegale migratie, komen steeds meer mensen in de vergeetputten van de metropolen terecht.

    http://www.sap-pos.org/rood/2002/mei/het_vuile_veiligheidsdebat.htm,

    • uit een vergeetput omhoogborrelen
    • ontsnappen uit de vergeetputten

    Hij werd verbannen naar afgelegen oorden, zoals misdadigers eertijds naar het Duivelseiland en naar Australië. De doden verbleven niet meer onder de levenden, leek het. Tot zij ontsnapten uit de vergeetputten, toesloegen als guerrillero's en het hart van de samenleving troffen die hen dacht te kunnen ontkennen.

    Opstappen, Willy Van Poucke,

    met bezittelijk voornaamwoord


    • mijn vergeetput

    'Kom je me nog eens opzoeken in mijn vergeetput, Arthur? Zijn de zeven jaar alweer om?'

    De kinderen van Arthur, Kristien Hemmerechts,

    voorafgegaan door naamvalsgenitief


    • Spanjes vergeetput

    De kwestie geldt als hoogtepunt in de stroom schandalen die het afgelopen jaar uit Spanjes vergeetput omhoog borrelden.

    NRC,

    Vaste verbindingen


    Woordfamilie


    Als deel van een afleiding


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen