vest


A - kledingstuk

vest 1.0

afbeelding

Bron: Anagoria
( CC BY 3.0 )

bovenkledingstuk, meestal met lange mouwen, dat het bovenlichaam bedekt en een gesloten achterpand heeft en een voorpand dat in het midden in de lengte in tweeën wordt gedeeld door een sluiting, meestal van een aantal knopen of een ritssluiting

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een vest…

is een bovenkledingstuk; is een kledingstuk

  • [Deel] is een kledingstuk met of zonder mouwen, met een gesloten achterpand en een voorpand dat in het midden over de lengte in tweeën wordt gedeeld door een knoopsluiting of een ritssluiting en heeft soms zakken of meerdere kleine zakjes, bijvoorbeeld om gereedschap of andere benodigdheden in op te bergen
  • [Materiaal] is meestal gemaakt van een zachte stof, bijvoorbeeld wol of katoen
  • [Functie] dient om het bovenlichaam warm te houden en soms ook, vaak bij uitoefening van bepaalde beroepen of hobby's om er spullen in op te bergen, of wordt om modieuze redenen gedragen
  • [Gebruiker] wordt gedragen door mannen en vrouwen

Algemene voorbeelden


Ze ziet er niet uit, zijn moeder. Een vest met vlekken over een bruine jurk; het grijze haar slordig bijeengewonden in haar nek met ingesleten gebaren van heel lang geleden.

Het meesterstuk, Anna Enquist,

Ze sloeg het vest om zich heen en ging op de trap zitten wachten.

De val, Marga Minco,

Linea zit in een rode zomerjurk tegenover mij aan de buitentafel. Ze wrijft met haar handen over haar bovenarmen en huivert. 'Zal ik een vest voor je halen?' vraag ik.

Alle vogels van de wereld, Daphne Buter,

Combinatiemogelijkheden


als object bij een werkwoord


  • een vest aandoen
  • een vest aanhebben
  • een vest aantrekken
  • een vest dragen
  • een vest uitdoen
  • een vest uittrekken

'Goed dat u een vest hebt aangedaan. Ik had het u willen zeggen, maar Van Straten was me natuurlijk voor.' Daar gaf ze geen antwoord op. Een van de meisjes bracht haar nog een kop koffie, die ze met trillende handen opnam.

De val, Marga Minco,

Nog geen half uur later zat Roos' vader op de stoel bij de kachel, die die dag brandde omdat m'n moeder het zelfs nog frisjes vond toen ze haar vest aan had.

Tigertits Rosie, Mensje van Keulen,

Ze past een blouse die ze zichzelf cadeau heeft gedaan na haar laatste operatie, maar die ze nooit heeft gedragen. Ze schikt en herschikt haar beha. Kun je het zien? Nee, je kunt het niet zien. Of toch? Voor de zekerheid trekt ze over de blouse nog een vest aan.

Lisa's adem, Karel Glastra van Loon,

Ze draagt een vest en een lange broek.

Zadelpijn en ander damesleed, Liza van Sambeek,

Nadat de brunette Spears wordt omringd door andere vrouwelijke dansers doet ze haar vest uit en gebruikt ze het kledingstuk om haar borsten af te dekken terwijl ze doorgaat met dansen.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Gimme_More

Viënna trekt het snikkende jongetje dichter naar zich toe. Hij rilt van de kou. Ze trekt haar vest uit en legt het over het jongetje heen.

http://www.algratekstenverhaal.nl/verhalen-schrijven-brains.html

met adjectief ervoor


  • een dik vest
  • een donker vest
  • een fluwelen vest
  • een gebloemd vest
  • een mouwloos vest
  • een Noors vest
  • een sportief vest
  • een warm vest
  • een wollen vest

Hij droeg een dik vest met hertshoornen knopen en zijn haar zat een beetje in de war.

Het geheim van Eberwein, Boudewijn Büch,

Mijn grootmoeder ging zelf altijd eenvoudig gekleed, een zwarte jurk of rok, een bloes, een donker vest en, op oorhangertjes met een pareltje na, geen sieraden.

De gelukkige, Mensje van Keulen,

Er zijn vitrines met boeken, brieven, manuscripten en kledingstukken, zoals een fluwelen vest van de componist en een van zijn vermaarde fluwelen rembrandtbaretten.

Klaas kwam niet, W.F. Hermans,

Ze droegen nauwsluitende spijkerbroeken, gebloemde vesten, en cowboylaarzen met sporen en verzwaarde hakken.

Alle verhalen, Kristien Hemmerechts,

Tegenwoordig zijn er ontzettend veel dingen mee op reis te nemen: een mobiele telefoon, een pda, een mp3-speler, een gps-unit, een digitale camera. Normale kleding heeft hiervoor veel te weinig zakken. Een oplossing is e-Vest, een bodywarmerachtig mouwloos vest, dat een ongelofelijk aantal zakken herbergt.

Algemeen Dagblad,

Het Noorse vest had Judith zelfgebreid, een waar kunstwerk.

Het samenzijn, Jan Meyers,

Katoenen truien en sportieve vesten met strepen op de mouw houden hem op modieuze wijze warm.

http://www.jbc.be/nl/hey/pers2.html

Ze hebben onze dekens omgeslagen en het meisje dat door Lex is uitgekozen om te getuigen heeft mijn warme vest gevonden en aangetrokken.

Het wil nog maar niet zomeren, Hannes Meinkema,

Toen Leon een ogenblik zweeg, vertrouwde zij mij toe dat alles wat zij aanhad uit Wenen kwam. Als bewijs liet ze het label van een wollen vest zien met het opschrift: Haus der Mode, Wien.

Alles wat het geval is, Milo Anstadt,

  • een bruin vest
  • een geel vest
  • een groen vest
  • een grijs vest
  • een rood vest
  • een zwart vest

Het andere meisje kende ik niet, was misschien best aantrekkelijk maar camoufleerde dat met een bruin vest vol windgaten, een rafelige spijkerbroek, een bloesje onder het vest waaraan knopen ontbraken zodat het geheel openviel, iets dat geen consequenties had omdat het vest op één plaats was dichtgeknoopt.

Ongewenste zeereis, Maarten 't Hart,

Voor vandaag worden conducteurs en machinisten aangespoord hun verplichte geelblauwe uniform in de kast te laten hangen en het eenmalig te verruilen voor een geel vest.

Brabants Dagblad,

Ik zoek naar een bos bruine krullen en een groen vest.

Zadelpijn en ander damesleed, Liza van Sambeek,

Onze blik dwaalde altijd af naar het zilveren kruisje op de revers van juffrouw Stevens' grijze vest.

Broere, Bart Moeyaert,

En Martjes godsvrucht nam daar zo door toe dat zij tweemaal haar rozenhoedje bad uit angst de eerste keer overgeslagen te hebben omdat ze zo afgeleid werd over de vraag wat of zij aan zou doen, het rode vest met de blauwe plooirok of zou ze de lange broek aantrekken zonder de rok eroverheen.

Mooi was Maria, Marijke Höweler,

Op een rammelende zwarte fiets rijdt er een jongeman aan me voorbij. Hij draagt een zwart vest dat zo baggy zit dat het de indrukt wekt dat hij er vier keer in zou passen. Zijn pet draagt hij zijwaarts. Het doet me denken aan de jaren '90.

http://irmawoortman.nl/wees-stil/

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • een gebreid vest
  • een gekreukeld vest
  • een gesloten vest

Tante Gerda ging meteen de gebruiksaanwijzing lezen en gaf me toen een pil. 'Wat heb ik nou aan één?'zei ik. 'Straks krijg je er nog één,' zei ze en ze stopte het potje in de zak van haar gebreide vest.

Het verrotte leven van Floortje Bloem, Yvonne Keuls,

'Ik begrijp wat je bedoelt,' zei Aunty, bij het afscheid haar gekreukelde vest rechttrekkend. 'Maar natuurlijk kun je altijd terugkomen.'

NRC,

Het is altijd beter om rond te lopen met een gesloten vest of blouson, als men ertoe gebracht wordt rond te wandelen op spitsuren.

http://www.federalepolitie.be/nl.htm?home.htm~main

in voorzetselgroep


  • de knopen van een vest
  • de mouw van een vest

Fatiha komt de salla binnen, nerveus friemelend aan de knopen van haar vest.

Het land in mij, Naima el Bezaz (ed.),

Ze ruikt aan de mouw van het vest, trekt het uit en legt het naast zich op bed.

Verbroken zwijgen, J. Bernlef,

met ander, nevengeschikt substantief


  • vest of trui

's Avonds is het gelukkig wat koeler, een vest of trui is dan wel nodig (snif, snif, nog steeds een beetje verkouden).

http://www.smoel.nl/weblog/weblog-archief/augustus00.html,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


vest 2.0

mouwloos kort jasje voor mannen met een knoopsluiting dat onder het jasje van een driedelig pak of rokkostuum gedragen wordt

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een vest…

is een jasje; is een kledingstuk

  • [Kleur] heeft meestal een donkere kleur, bijvoorbeeld zwart, grijs of bruin, in dezelfde kleur als het bijbehorende pak
  • [Deel] is een kledingstuk zonder mouwen, met een gesloten achterpand en een voorpand dat in het midden over de lengte in tweeën wordt gedeeld door een knoopsluiting
  • [Geheel] maakt samen met een broek en een jasje deel uit van een driedelig pak of een rokkostuum en soms ook van een smoking
  • [Functie] wordt gedragen om esthetische redenen, vooral ook om bretels aan het gezicht te onttrekken, en werd vroeger vooral gedragen om in de vestzak het horloge, meestal een zakhorloge, te dragen, waarbij de ketting werd vastgemaakt aan een knoopsgat
  • [Gebruikswijze] wordt meestal gedragen met de onderste knoop open, meestal over een overhemd heen
  • [Gebruiker] wordt meestal gedragen door mannen

Algemene voorbeelden


Door de komst van het tweedelig pak en het verdwijnen van het vest kwamen aan het begin van deze eeuw de tot dan toe verborgen bretels in zicht.

http://www.yvra.nl/kleding/riemofbretel.html

Wat was iedereen hier keurig gekleed. Allemaal prachtige pakken, sommige mensen met vest waarover een gouden horlogeketting lag gedrapeerd.

De verpletterende werkelijkheid en andere verhalen, J.M.A. Biesheuvel,

Combinatiemogelijkheden


met adjectief ervoor


  • een grijs vest
  • een parelgrijs vest
  • een zwart vest

Het jacquet heeft lange panden en wordt altijd gedragen in combinatie met een gestreepte pantalon en een zwart of grijs vest.

http://www.mcgregor.nl/content/nl/1.asp?page=4

Dr. Den Koninghe griste aan een ketting een knol van een zilveren horloge uit een zakje van zijn parelgrijze vest en keek.

De Cock en de moord op melodie, Appie Baantjer,

Zowel zijn zwarte vest als zijn gouden horlogeketting werden beschadigd door de tanden van de hooivork en raakten besmeurd met bloed en darmen.

De hangende man, Koos van Zomeren,

in voorzetselgroep


  • (een) kostuum met (een) vest
  • (een) pak met (een) vest
  • (een) smoking met (een) vest

Hij was gestoken in een vlekkeloos donkerblauw kostuum met vest en om zijn voeten stonden een paar omvangrijke lederen valiezen en koffers.

Heeresma helemaal, Heere Heeresma,

Zodra we binnen waren, kwam Jan ook: getailleerde jas, pet, snor, pak met vest.

Requiem voor een vriend, J.J. Voskuil,

Een kapitalist uit de stad, een man met een pak met een vest aan en een mal hoedje met een veer op, een heer met een rood hoofd waarin koude blauwe oogjes zwemmen, nodigde me uit om mee te vliegen in zijn helikopter.

De doosjesvuller en andere vondsten, Janwillem van de Wetering,

Het felgroene laken van 1.75 bij 3.75, de 22 gekleurde ballen en twee gesoigneerde heren in smoking met vest, vergezeld van een al even feilloos geklede leidsman: dat kleurrijke schouwspel kon de nieuwsgierige tv-kijker meer bekoren dan het dodelijk saaie testbeeld.

NRC,

  • de knopen van een vest

De knopen van de vesten bleven dicht, die van de colberts hingen er nog wel eens los bij.

Nathalie, Ger Verrips,

met ander, nevengeschikt substantief


  • vest en das

Volgens vrienden bleef Monroe tot het eind van zijn leven een gedistingeerde man, steeds in vest en das gekleed en met een witte cowboyhoed op.

De Standaard,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


vest 3.0

overkledingstuk dat beschermt tegen geweld, bijvoorbeeld tegen kogels of slagen, of tegen ander mogelijk gevaar, bijvoorbeeld tegen water en sneeuw

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een vest…

is een overkledingstuk; is een kledingstuk

      Algemene voorbeelden


      Ik doe een sprong in het water vanaf een ponton en ben blij dat ik in het water lig met mijn vest opgeblazen want er stond een lentezonnetje van zo'n 16°C zonder wind en als je dan zo'n strak zittend zwart duikpak met een vest en fles aanhebt dan krijg je het verdomd warm en wat benauwd.

      http://www.swnautica.be/duiken/Duikcursus/D1content.htm

      De Avalung is verwerkt in een vest, zodat je de unit niet verliest als je door de lawine doorelkaar wordt geschud. Het vest zorgt er tevens voor dat het mondstuk altijd recht voor je gezicht zit, zodat je hem snel in je mond krijgt. Je draagt het vest over kleding.

      http://www.ultimate-snowboarding.com/algemeen/view_algemeen.php?id=3

      De scheidrechter kan (en zal) u weigeren te laten schieten zonder een goede streep op uw shirt of vest.

      http://www.svflevo.nl/disciplines.htm

      Tegen zwaardere munitie zal het vest niet bestand zijn, maar de agenten kunnen blijvend gebruik maken van de zware, minder comfortabele kogelwerende vesten die standaard in de politieauto klaarliggen om mee uit te rukken.

      De Telegraaf,

      Het feit dat je kunt blijven ademen met de Avalung verhoogt dus de overlevingskansen aanzienlijk [...]. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat je met dit vest meer risico's gaat nemen. Een helling die je in principe als gevaarlijk beschouwt kun je ook met dit vest niet in!

      http://www.ultimate-snowboarding.com/algemeen/view_algemeen.php?id=3

      Aangezien onze instructeur al het materiaal heeft klaargemaakt (fles klaargemaakt en aan harnas, vest bevestigd) krijg ik het genoegen om deze vest aan te doen, duikbril op en ademautomaat in de mond en hop,… het water in.

      http://www.swnautica.be/duiken/Duikcursus/D1content.htm

      Alle met kapok gevulde vesten werden vervangen door nieuwe types met het kunststof drijfmateriaal.

      Meppeler Courant,

      De Nederlandse militairen hebben een normale bewapening bij zich. Volgens Van Ummelen mogen ze vooral blij zijn met de "zeer goeie helmen en vesten. Daar zijn anderen in Bosnië wel eens jaloers op".

      NRC,

      Combinatiemogelijkheden


      als object bij een werkwoord


      • een vest dragen

      Welke delen van het lichaam worden beschermd waneer ik een vest draag? Dat hangt af van wat voor vest U draagt. Met de PV 1540 is Uw volledige torso beschermt inclusief de flanken en schouders. De BA 1325 beschikt tevens over een hoge kraag om de nek te beschermen. Onze kogelvrij vesten hebben een garantie van 5 jaar voor productie- en materiaalfouten.

      http://www.bodysafe.com/nederlands/index.htm

      met adjectief ervoor


      • een licht vest

      Het lichte vest is volgens de politie vooral geschikt voor grote manifestaties en acties, zoals aanhoudingen, alcoholcontroles, of het kampioensfeest van een voetbalclub.

      De Telegraaf,

      Vaste verbindingen


      Woordfamilie


      Als deel van een afleiding


      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      vest 4.0

      ((vooral) in België)

      kledingstuk met mouwen en een voorsluiting, dat vanaf de schouders tot onder het middel valt en vaak ongeveer tot aan of onder de knieën reikt, en dat over de bovenkleding buiten wordt gedragen ter bescherming tegen kou of neerslag; jas

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een vest…

      is een overkledingstuk; is een kledingstuk

          Hoofdsemagram: jas


          Algemene voorbeelden


          Hij smijt zijn vest uit in een hoek, nadat hij er natuurlijk eerst het geld heeft uitgehaald [...], en hij zegt dat zijn vest naar de schoonkuis moet, want Hélène kuist niet goed genoeg volgens hem, alleen Mona, die engel van zijn ogen, kan goed kuisen maar daarmee gaat hij zijn dierbare Mona niet lastig vallen, haar poezelhandjes zouden vuil kunnen worden, goed, ik raap die vest op uit de hoek, want dat zo laten traineren, het is geen gezicht, stelt dat er iemand komt, ge kunt nooit weten.

          Het verdriet van België, Hugo Claus,

          Als de vest van het onderwijs deze jongeren niet past, moet men hen niet zonder vest de kou insturen maar een aangepaste vest maken.

          De Standaard,

          Combinatiemogelijkheden


          met adjectief ervoor


          • een lederen vest
          • een leren vest

          Het succes van het Front werd niet bereikt door lederen vesten te ruilen voor maatpakken.

          De Standaard,

          De opdrachtgever droeg een leren vest en reed in een groene Mercedes.

          De Standaard,

          Woordfamilie


          Als deel van een afleiding


          Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


          B - verdedigingswerk

          vest 1.0

          (archaïsch)

          verdedigingswerken, die meestal bestaan uit een stenen wal met daaromheen een gracht, van origine vaak om een stad heen aangelegd
          Soms ook gebruikt om alleen de stadswal mee aan te geven.

          Semagram (extra betekenisinformatie)


          Een vest…

          is een verdedigingswerk

              Hoofdsemagram: vesting


              Algemene voorbeelden


              Buiten de aarden vestingswal lagen vroeger steeds tussen twee ravelijnen de zogenaamde "Halve Manen". Dit waren kleine driehoekige eilandjes in de vest, waarop enkele manschappen en een kanon geplaatst werden wanneer een vijandelijk leger de stad naderde.

              http://www.halvemaan.com/

              Toen die vesten vielen, barstte de stad letterlijk uit haar uit voegen.

              De Standaard,

              Woordfamilie


              Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              vest 2.0

              gracht rondom de historische kern van een stad; stadsgracht

              Betekenisbetrekking


              metonymie
              Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

              Semagram (extra betekenisinformatie)


              Een vest…

              is een gracht; is een water

                  Hoofdsemagram: singel


                  Algemene voorbeelden


                  Toen een jaar later de vesten gedempt werden, het openluchtzwembad sloot en cinema Cinex failliet ging, blokletterde hij: 'Waar moeten wij nu naartoe om ons te amuseren?'

                  Walvis, Tom Naegels,

                  Hij doopte zijn zakdoek in het water van de vest en bette zijn aangezicht.

                  Requiem voor de geitenmelker, Robin Hannelore,

                  Renier sprong in de vest. Het water reikte tot boven zijn middel. De dikke modderlaag op de bodem maakte het waden tot een helse karwei. Sakkerend kroop hij aan de overkant op de oever.

                  Requiem voor de geitenmelker, Robin Hannelore,

                  vest 3.0

                  straat aangelegd op gesloopte stadswallen

                  Semagram (extra betekenisinformatie)


                  Een vest…

                  is een straat

                  • [Constructie] is aangelegd op gesloopte stadswallen

                    Algemene voorbeelden


                    De zomers bracht Frederik door in het openluchtzwembad naast de vest.

                    Walvis, Tom Naegels,

                    Er worden meer inspanningen gedaan voor een vlottere doorstroming van het openbaar vervoer: vrije busbanen op de grote invalswegen, de vesten en waar mogelijk in de stad, beïnvloeding van verkeerslichten.

                    http://www.leuven.be/servlet/genweb.servlet.MainServlet?toDo=open=4101

                    De noordelijke route krijgt een verlengstuk, langs de Dijle, door Wilsele en Wijgmaal en via Wijgmaalbroek naar Rotselaar. De vesten blijven knelpunten. Maar de herinrichting van de Tiensepoort komt eraan in 1997.

                    De Standaard,

                    De stad verzoekt het Vlaams Gewest de maximumsnelheid van 50 km/uur op de bewoonde vesten in te voeren.

                    http://www.leuven.be/servlet/genweb.servlet.MainServlet?toDo=open=4101