visser

In Portugal zelf is voor de kust van de Algarve in het zuiden een visser verdronken toen hij ondanks het noodweer was uitgevaren. Een andere visser wordt vermist.

Maar Proulx' Newfoundland is geen plaats voor een gezellig vakantiehuisje; de mistige rotsen mogen dan een helende werking hebben, echt vriendelijk zijn ze niet. Geroutineerde vissers verdrinken in het ijskoude water van de Atlantische Oceaan, inteelt en incest kenmerken het familieleven, en de oude manier van leven met de natuur wordt bedreigd door overbevissing van de zee en industrialisatie van het achterland.

Een ander mooi voorbeeld is dat vissen die doorgaans alleen overdag azen, door de toenemende druk, overschakelen naar de nacht om hun kostje bijeen te scharelen. Dit blijft natuurlijk niet onopgemerkt en het logische gevolg is dat de meeste vissers nu 's nachts gaan vissen.

Als een visser op tong gaat vissen, zal hij ook schol vangen. Maar een visser kan zijn contingent voor schol al vol hebben, en dat voor tong nog niet. De schol die hij dan vangt wordt de bijvangst genoemd. Deze bijvangsten mag hij niet meenemen naar de wal, dus moet hij ze weer overboord gooien.

Miguel is een jonge visser in Cabo Blanco, een klein vissersdorpje aan de noordkust van Peru, waar de gemeenschap diepgewortelde religieuze tradities koestert.

Masoud is een oude visser die nog steeds hoopt een grote haai te vangen, zoals hem dat ook lukte toen hij jong was. Hoe lang Masoud ook zonder vangst blijft, elke dag gelooft hij oprecht dat het hem de volgende dag kan overkomen.

In de Stille Oceaan, voor de kust van Peru en Chili, leven wonderbaarlijke bacteriekolonies in dichte matten op de zeebodem. Ze komen voor over een gebied van zo'n 3000 kilometer langs de kust in zulke grote hompen, dat de netten van lokale vissers helemaal verstopt raken. Het spul wordt estopa genoemd (Spaans voor ongesponnen schapewol).

Vorige zomer vingen onderzoekers van het Noorse Instituut voor Wateronderzoek 33 zalmen in een fjord, brachten kleine zendertjes op hun vinnen aan en lieten hen weer los. Zo konden ze de trek van de zeer mobiele zalmen bestuderen. Met de plaatselijke vissers spraken ze af dat die de gemerkte zalmen zouden loslaten of dat ze de zenders zouden verwijderen wanneer de zalm bij de vangst gewond was geraakt.

Bescherming van de visbestanden verdient blijvende aandacht ook voor het voortbestaan van een duurzame rendabele visserij. Een systeem van individuele verdeling van de vangstrechten, zoals we dat in Nederland kennen, dient ook in andere lidstaten te worden toegepast. Zo'n systeem geeft een stuk zekerheid voor de individuele visser. Een rechtvaardige verdeling van de quota over de lidstaten blijft noodzakelijk. Daarbij dient rekening te worden gehouden met de historisch gegroeide verdeling van visrechten.

De visserij als geheel is gebaat bij bescherming van de visstand, maar de individuele visser is er doorgaans op uit nu de buit binnen te halen. De jongste ruzie tussen Canada en Spanje/Europese Unie over de overbevissing van heilbot in de noordwestelijke Atlantische Oceaan is niet het eerste conflict van dien aard en zal wel niet het laatste zijn. Dat er hier van overbevissing sprake is, is geen punt van discussie meer.

Maar Proulx' Newfoundland is geen plaats voor een gezellig vakantiehuisje; de mistige rotsen mogen dan een helende werking hebben, echt vriendelijk zijn ze niet. Geroutineerde vissers verdrinken in het ijskoude water van de Atlantische Oceaan, inteelt en incest kenmerken het familieleven, en de oude manier van leven met de natuur wordt bedreigd door overbevissing van de zee en industrialisatie van het achterland.

Vissers in de Stille Oceaan maken gebruik van satellietinformatie voor het vaststellen van de warmtegrenzen in de oceaan waar zalm en tonijn bij elkaar komen, omdat daar het water veel voedsel bevat.

Haar man, visser van beroep, overleed jong, en plotseling en liet een bloeiend bedrijf achter. Zijn bedrijfsleider hield de zaken aan de gang tot de oudste zoon rijp was om de leiding over te nemen.

Dagelijks komen wereldwijd zeventig vissers om het leven, maar het echte cijfer ligt waarschijnlijk veel hoger, zo blijkt uit een onlangs verschenen rapport van de Verenigde Naties. Dat er meer slachtoffers zijn, heeft te maken met het feit dat lang niet in alle landen betrouwbare statistieken bijhouden. Volgens het VN-rapport is het beroep van visser het gevaarlijkste ter wereld, zelfs gevaarlijker dan dat van mijnwerker.

Eeuwenlang hadden de bewoners van het Schermereiland een rol in de haringvisserij en de walvisvaart en daardoor ook in de scheepsbouw. Als zeeman op de Sontvaart, als visser op een haringbuis, of als reder. Of het nu om transport van graan en zout, of om visserij; een schip moet eerst gebouwd worden en op zee heeft men hulpmiddelen nodig om de koers te bepalen.

De oorspronkelijke inwoners laten de toeristische drukte nauwelijks aan hun hart komen. "De meesten van hen hebben goed verdiend aan de verkoop van gronden aan de regering en de internationale hotelketens", legt Anna uit. "Maar dat geld veranderde hun levenswijze niet. Zij waren tevreden als visser of landbouwer en dat zijn ze gebleven."

De visser heeft een stuk vast loon en daarbij een percentage op de opbrengst van de vangst. In de praktijk stelt men vast dat er steeds minder jongeren geïnteresseerd zijn in een loopbaan als visser. Dit heeft alles te maken met het statuut van de zeevisser.

Het ijs van het Meppelerdiep ligt centimeters dik tegen de Handelskade in Zwartsluis. Een eenzame visser heeft een wak geslagen in de hoop een hongerige vis te kunnen verleiden.

Na een kwartier bereiken de drie een kleine plas in het midden van een park, waar een eenzame visser naar zijn dobber zit te staren.

Havelte kent Folkers ook van zijn sportieve prestaties als lange afstandloper en zijn werk bij de Heidemij. Een veelzijdig man, die men ook als mollenvanger in de landerijen kon aantreffen en als verwoed visser aan de waterkant.

Bartelemeo zag dat het gras aan de oever naast onze boot platgetrapt was. Hij verzekerde ons dat het de avond ervoor nog recht stond, want hij had uitgezien naar een plekje om wormen te steken. Hij was een verwoed visser. We zagen dat de sporen inderdaad vers waren en dat er bovendien een breed spoor van de oever wegging.

De jaguar is een goede visser. Als hij vist, zit hij roerloos op een rotsblok of op een overhangende tak. Zodra hij een vis ziet, slaat hij hem met zijn poot uit het water op de oever.

Het lievelingmaaltje van otters is vis. Maar ook tegen kleine knaagdieren en watervogels zeggen ze geen nee. Otters zijn uitstekende vissers die vooral 's nachts op strooptocht trekken. Ze helpen elkaar ook bij het jagen, door de prooien naar elkaar toe te jagen.