vliegschaamte 1.0
(emoties; natuur, milieu en energievoorziening; neologisme)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Vliegschaamte…
is schaamte; is een emotie; is een gevoel
- [Ontstaan] ontstaat als iemand zich schuldig voelt over de milieuschade die zijn of haar vliegreis aanricht
- [Onstoffelijke eigenschap algemeen] is een milieutrend
- [Ondervinder] wordt meestal gevoeld door milieubewuste mensen
- [Gevolg of resultaat] kan ertoe leiden dat iemand minder of helemaal niet meer het vliegtuig neemt
Algemene voorbeelden
Nog nooit van vliegschaamte gehoord? Het woord maakt zelfs kans 'Woord van het Jaar' te worden. Mensen maken nog wel vliegreizen, maar lopen daar niet mee te koop omdat ze zich schamen. Ook omdat ze misschien bang zijn voor 'planeshaming': kritiek op sociale media als je een foto of video post van je vervuilende vliegvakantie.
Naast vliegangst heb je nu ook vliegschaamte. Een nieuw woord voor het schuldgevoel dat je kunt hebben bij al je vliegreisjes. Omdat die zo belastend zijn voor het milieu. De milieudrammers (ook al een nieuw woord) zijn er blij mee.
Er is een groeiende aandacht voor de ecologische effecten van reizen, met name vliegen. "Dat weet iedereen wel, maar we hebben er tot nu toe weinig last van", aldus de reistrendonderzoeker. "Ik hoorde laatst iemand zeggen dat er een soort 'vliegschaamte' moet ontstaan om dit om te draaien. Zoals nu ontstaat bij het eten van vlees. 'Vlieg jij nog?'"
Wordt vliegen het nieuwe roken? Een paar weken geleden had ik nog niet van de term gehoord, maar nu lees en hoor ik het overal: vliegschaamte. Gaan mensen elkaar aanspreken op hun vlieggedrag? Zoals vroeger rokers die in een restaurant zaten te paffen (terwijl dat nog mocht) door andere gasten steeds vaker werd gevraagd of ze buiten wilden gaan walmen?
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- (geen) vliegschaamte kennen
Nederlanders kennen geen enkele vliegschaamte. Zeker, we moeten minder vliegen om de klimaatdoelen te halen. Maar vooralsnog lijkt niemand zich daar iets van aan te trekken. Behalve weerman Peter Kuipers Munneke.
Etymologie
| Aard herkomst | leenvertaling |
|---|---|
| Vroegste datering | 2018 |
| Omstandigheden opkomst | Deze term is in Zweden opgekomen en eind 2018 ook in Nederland bekend geworden. De aandacht voor het woord hangt mogelijk samen met de eind 2018 aangekondigde vliegtaks van 7 euro per ticket. |
| Brontaal | Zweeds |
| Vorm in brontaal | flygskam |
| Betekenis in brontaal | idem |
| Samenhangende woorden (betekenis) | klimaatschaamte; schaamtevliegen; skischaamte; sorryreis; treintrots |