vuilnisman

Zo beklaagde Philips-directeur Urbain Devoldere zich erover dat "de dag van vandaag de ouders van hun kinderen intellectuelen (willen) maken, zelfs al zijn ze niet bekwaam. Zo krijgen we niet-gekwalificeerde beroepsmensen, die uitstekende handarbeiders hadden kunnen worden." Er is dus een selectie nodig en het schoolsysteem zorgt daarvoor (want ouders hopen voor hun kinderen uiteraard op het hoogst mogelijke: weinigen zullen 'vuilnisman' als studiekeuze ambiëren).

In de Gentse Sint-Macharius-wijk zijn ze duchtig aan het opvoeden geslagen. Tot voor vier maanden stond het huisvuil er rijp en rot dooreen gestapeld. In bakken, zakken, dozen. Vandaag staan haast alleen nog de groene Ivago-zakken als ukken buiten de deur. Nu nog afleren er de ingewanden van een schaap, injectienaalden of stukken van een versleten zetel in te proppen en we zijn er. Die opgewekte gedachte komt van Freddy Van Moorleghem. Al vijftien jaar vuilnisman.

De man met het groene pak, die dagelijks zo'n 2700 zakken met vuil de vuilniswagen in slingert. Zakken die maximaal 15 kilo mogen wegen, maar die vaak zwaarder zijn, want de burger is zuinig met zijn plastic zakken en stampt ze liefst zo vol mogelijk. Zo vertilt de vuilnisman zich soms aan andermans vuil, terwijl een toeterende file achter hem in de straat hem opjaagt.

Het is heel duidelijk dat juist op die plaatsen in de samenleving waar het er het meest op aan komt, alleen maar mannen te vinden zijn. Dat is een groot stuk discriminatie maar er is, tot op heden, nog niet veel veranderd. Neem bijvoorbeeld een ander buitengewoon belangrijk beroep: vuilnisman. Nergens in Nederland wordt, voorzover ik weet, het vuilnis door vrouwen opgehaald terwijl ze het, nu de zware vuilnisbak is vervangen door de plastic vuilniszak, gemakkelijk zouden kunnen.

Het gevoel van voldoening bij het buitenzetten van een goed gevulde vuilniszak op dinsdagavond beleefde altijd zijn herhaling op woensdagmorgen, wanneer hij tijdens het wassen en scheren door het badkamerraam constateerde dat zijn zak met een fraaie boog in de vuilniswagen verdween. Op een regenachtige woensdagmorgen [...] viel zijn blik op een vuilnisman die de vuilniszak van de linkerburen de wagen in zwierde.

"Zelf ooit vuilnisvrouw willen worden?" Nee, eigenlijk niet. Maar dat is nou net wat ik bedoel: er moet wel waardering zijn voor de mensen die zulk werk doen. Vuilnismannen worden nog te vaak met de nek aangekeken. Het lijkt me trouwens wel leuk om eens een dagje mee te lopen en achterop zo'n wagen te hangen. Gewoon, om te zien hoe dat nou is.

De stank is niet te harden, achter de vuilniskar [...]. De zon klimt, de temperatuur stijgt. En het werktempo daalt. Daar is weinig tegen te doen. Vuilnismannen hebben het snel warm, te warm. Van constant in beweging zijn, zelfs in de vrieskou warm je er snel van op. Plus: het houdt je fit.

De vuilnismannen in Rotterdam gaan voor drie dagen in staking. Met één stem tegen hebben zij daar vanmorgen toe besloten. De algehele werkstaking bij het gemeentelijk reinigingsbedrijf Roteb volgt op het besluit van de gemeente om het afval in de stad door particuliere bedrijven te laten opruimen.

In de Van Woustraat werd het verkeer opgehouden door een tram die achter een vuilniswagen aankroop. Onverstoorbaar deden de vuilnismannen hun werk; af en toe bedreigden ze een ongeduldige fietser met een vuilnisbak.

"Wanneer zo'n zak openspat, loop je best niet te dicht achter de vuilniswagen. Erger is natuurlijk wanneer een fles met een chemisch product openspat. Veertien dagen geleden is het nog gebeurd. Een collega kreeg een rest white spirit in het aangezicht. Vijf minuten later zat hij helemaal onder de blaren. Die man was een week arbeidsongeschikt." Maar het meest bang zijn vuilnismannen van injectienaalden.

In mijn atelier gooi ik de asbakken leeg en breng de vuilnisbak naar beneden, morgen komt de vuilnisman.

Terwijl de zoutige visstank zich in de schoenmakerij nestelde, onthoofdde vader behendig de schelvissen en wierp de koppen in de vuilnisbak. De lucht bleef hangen. 'Dat gaat niet,' zei hij, 'morgen komt de vuilnisman pas. Die stank! Je moet de koppen maar ergens weggooien.'

Het schuurtje was volgestouwd met allerlei afgedankt huisraad dat ze om de een of andere reden nog niet aan de vuilnisman hadden willen toevertrouwen.