winterbed 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een winterbed…
is een deel van een bedding; is een deel
- [Omvang concreet] heeft een breedte die overeenstemt met de hoge waterstanden van een stroom of rivier, zoals die in de winter
- [Vorm] heeft de vorm van een geul en is breed
- [Deel] bestaat uit het gebied tussen de zomerdijken of het zomerbed en de ondergelopen uiterwaarden
- [Geheel] is een deel van de rivierbedding
- [Positie] bevindt zich vaak tussen de winterdijken
- [Stoffelijke inhoud] is gevuld met rivierwater
Algemene voorbeelden
Het zomerbed is de bodem van de rivier, namelijk het gedeelte dat de rivier in de zomermaanden in beslag neemt. De waterafvoer is dan gering, zodat een minimale breedte wordt ingenomen. 's Winters en in het voorjaar kan de rivier breder worden en de uiterwaarden blank zetten. Het hele gebied tussen de twee dijken heet dan ook het winterbed van de rivier.
De bergende breedte (de volle breedte van de rivier zoals die op dit moment in het ruime winterbed stroomt) is hier en daar meer dan een kilometer. De stroomvoerende breedte, de breedte van het rivierdeel dat werkelijk stroomt (tamelijk arbitrair gedefinieerd) is daarvan maar een fractie, misschien een tiende.
De hoge dijken aan de buitenkant van het winterbed heten bandijken, omdat ze veelal onder overheidsdwang (ban) zijn aangelegd.
Het zomerbed en de uiterwaarden samen vormen het winterbed. Het winterbed wordt beschermd door hoge, stevige winterdijken. De gebruiksmogelijkheden van de uiterwaarden zijn beperkt, omdat ze 's winters onderlopen. Daarom laat men er vee grazen (grasland).
Verruiming van het winterbed is mogelijk door verlaging en verbreding van uiterwaarden, door hoogwatervrije terreinen te verwijderen, nevengeulen aan te leggen, kribben te verlagen en door de verplaatsing van dijken.
Met name de Belgen zouden dalen beschikbaar moeten stellen waar water tijdelijk als buffer opgeslagen kan worden, zodat het gedoseerd afgevoerd kan worden. Zouden de Belgen hieraan niet willen meewerken, dan rest Limburg en Brabant [...] niets anders dan het grootschalig nog verder verdiepen en verbreden van de Maas, dijkverlegging, verdieping van de winterbedden, en de aanleg van retentiegebieden en nevengeulen.