zakmes 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een zakmes…
is een mes
- [Afmeting] past in een broekzak of jaszak
- [Attribuut] bevat in elk geval een mes; kan behalve een mes ook nog andere accessoires bevatten, bv. een schroevendraaier, een schaar, een priem, een vijl, een kurkentrekker en/of een kroonkurkopener
- [Constructie] is inklapbaar
- [Materiaal] is van metaal of van hout en metaal
- [Functie] wordt gebruikt voor allerlei kleine klusjes waarvoor geen ander gereedschap in de buurt is
- [Gebruiker] wordt vooral gebruikt door mannen en jongens; wordt gebruikt door scouts
Algemene voorbeelden
Mijn eigen zakmes waaraan accessoria voorkomen die de gebruiker behalve tot snijden, in staat stellen tot wrikken, beitelen, boren, peuteren, zijn nagels schoonmaken, de buitenband van zijn fiets van de velg lichten, zich venijnig bezeren, en ook tot het openen van blikjes.
Ik zie ons vlak na de oorlog in Katwijk op de roestige rail zoute haringen schoonmaken. Met een zakmes haalde ik behendig het vliesdunne zilveren vel eraf.
Iwan haalde een zakmes uit zijn broekzak en klikte het open.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- een zakmes dichtklappen
- een zakmes gebruiken
- een zakmes krijgen
- een zakmes openen
- een zakmes openklappen
- een zakmes openknippen
- een zakmes pakken
- een zakmes tevoorschijn halen
Hij klapte een zakmes open en dicht tot zijn grootmoeder het geïrriteerd van hem afnam.
Gelukkig had zijn tegenwoordigheid van geest hem niet in de steek gelaten en had hij, ondanks de hevige pijn in zijn schouder, al liggend kans gezien zijn zakmes open te knippen en zich met een paar flinke japen in het melkwollen kledingstuk van de fiets weten te bevrijden.
Deleu opende zijn zakmes, doorkliefde de drie stroken plastic tape, opende de deur met de sleutel die Bosmans hem had meegegeven en ging behoedzaam, het vlijmscherpe mes in zijn rechtervuist geklemd, naar binnen.
Ik haalde het pakje te voorschijn en gebruikte mijn zakmes om het plastic en het plakband er af te halen, dat ik had gebruikt om het waterdicht te maken.
Daarna klapte ik mijn zakmes open en volgde een pissebed die wegschoot over de grijze streep.
Ze pakte haar zakmes uit haar leren gordel en liet het - klik - openschieten.
Ze hadden allebei een zakmes gekregen en ze sneden zich allebei in hun vingers, eerst de één en even later de ander.
Hij haalde nu een zakmes uit zijn broekzak tevoorschijn.
met adjectief ervoor
- een eenvoudig zakmes
- een groot zakmes
- een handig zakmes
- een mooi zakmes
- een multifunctioneel zakmes
- een nieuw zakmes
- een oud zakmes
- een prima zakmes
- een scherp zakmes
- een schoon zakmes
- een sterk zakmes
- een vergrendelbaar zakmes
Homeij heeft een aantal handige, vergrendelbare zakmessen met of zonder gekarteld lemmet.
"Wat zal het zijn voor meneer?" "Ik wou een mooi zakmes voor een jongen," zei ik.
Een half uur lang bekijk ik allerhand swingend Frans gereedschap en ik verlaat de quincaillerie met een multi-funktioneel zakmes, vijf plastic kleefhaakjes en een setje 'pinces caiman'; kleine, slordig getande ijzeren clipjes, voorzien van een ophang-oogje uit felkleurig plastic waslijndraad. Om wat te doen te hebben voor mijn nieuwe zakmes, koop ik twee appels, een peer en een fles Bordeaux supérieur.
Even later rollen de grote geelgroene kokosnoten als gesnelde koppen uit de kruin van een klapperboom naar beneden [...]. Met een oud zakmes peutert hij er een gaatje in en even later staat iedereen te slurpen.
U wilt me alleen betalen voor een oud, maar overigens nog prima zakmes.
De ijskoude, glibberige visjes werden door een snelle handbeweging met het scherpe zakmes van de venters tegelijk van kop en ingewanden ontdaan.
Uit een broekzak kwam een opmerkelijk schoon zakmes, een tanige hand pakte het aan en sneed hompen van de vierkante kaas.
Opinel: een eenvoudig, sterk zakmes met een houten handvat.
Hij pakte een fles whisky uit de rugzak, daarna een lang stuk salami en een van die super-handige zakmessen met schroevendraaier, flessenopener en kompas.
Pas toen mijn vader de kurketrekker van het grote zakmes dat ieder gezinshoofd uit de Vijftiger jaren altijd bij zich droeg, met een veelbetekenend gebaar had opengeflipt, liet de laatste van de twaalf kinderen met een diepe zucht van spijt los, en kon mijn moeder verkreukeld en verfomfaaid overeind getrokken worden.
met adjectivisch voltooid deelwoord
- een gecompliceerd zakmes
- een ingeklapt zakmes
- een verroest zakmes
Een niet eens erg verroest zakmes met een uitgeklapte kurketrekker.
Een ingeklapt zakmes, een bolletje touw en een stuk ijzerdraad liggen naast elkaar onder het plastic.
Voor een mij dierbaar jongetje, dat binnenkort jarig is moest ik zo'n gecompliceerd zakmes kopen. Het stond hoog op zijn verlanglijst en hij had mij precies uitgelegd welke accessoires erin opgevouwen moesten liggen.
met substantief ervoor
- een type zakmes
Hij ziet dat David ziet dat hij in zijn rechterhand een opengeklapt groot type zakmes vasthoudt, kijkt ernaar, klapt hem dicht en stopt hem in zijn zak.