zondags


zondags 1.0

op zondag plaatsvindend; op zondag verschijnend; ook: op iedere zondag plaatsvindend; op zondag gebruikelijk

Algemene voorbeelden


Interactief beleid is geen zondagse activiteit waarvoor geldt "baat het niet, dan schaadt het niet".

De Groene Amsterdammer,

Alleen recreatieve activiteiten als een wandeling en een fiets- of autotocht zijn nog typisch zondagse bezigheden.

http://www.scp.nl/boeken/studies/studie29/nl/samenvatting.htm,

Op de vroegere wekelijkse zondagse automarkten worden meestal jongere occasies aangeboden, auto's voor dagelijks gebruik zoals je ze in het dagelijks verkeer ziet.

http://www.miniatuurstad.be/beurzen/swap/swap1.htm

De minister zelf heeft nog een historisch argument. De winkelsluitingswet stamt van 1930, meldde hij in het genoemde Kamerdebat. "De tijden zijn veranderd. Er zijn andere concurrentieverhoudingen, andere winkelmogelijkheden en de samenleving zit een beetje anders in elkaar", meende hij. Dat valt niet te ontkennen. Maar wat is er dan eigenlijk veranderd en waarom zou dat nopen tot die zondagse openstelling van winkels?

NRC,

De zondagse fietstocht gaat langs de overwinteringsgebieden van kol- en rietganzen.

De Standaard,

De jongemannen, die helemaal niet konden gemist worden op de akker of in het werkhuis, werden in de mensonterende verwarring opgetrommeld om een vaderland, dat ze alleen kenden uit hun schooltijd en van de zondagse kanselrede en dat zich nooit voor een stuiver om hen had bekommerd, te gaan dienen.

Memoires van een kerkuil, Robin Hannelore,

Eens in de zoveel maanden kwam hij haar beminnen. Hij waaide binnen in de loop van de zaterdagmiddag en ging na het zondagse ontbijt van koffie en door Lucie zelfgebakken brood weer richting Amsterdam.

Het verkeerde keelgat, Diane Broeckhoven,

Honderden bladzijden worden besteed aan geleerde uitweidingen en wetenswaardigheden [...]. Vierhonderdnegenenegentig voetnoten worden gevuld met bibliografische verwijzingen waar geen hond wat aan heeft [...]. Dat alles is zo diep als de wijsheden uit Reader's Digest en ongeveer even spannend als mijn zondagse strijk.

Sara Block in De Brakke Hond, Sara Block,

Vergeleken met de zondag van niet-gelovigen staat die van kerkse protestanten minder in het teken van verplichtingen en uithuizige vrijetijdsbesteding, en meer in dat van huiselijke vrijetijdpassering. Kerkse protestanten weken ook af van de vigerende trends. Zondagse verplichtingen en uithuizigheid namen bij hen nauwelijks toe, terwijl ze tegen de trend in vasthielden aan een huiselijke invulling van de zondag.

http://www.scp.nl/boeken/studies/studie29/nl/samenvatting.htm,

Combinatiemogelijkheden


met substantief


  • een zondagse dienst, eredienst, kerkdienst

Het koor bestaat uit ca. 60 Dominicusgangers die muzikale medewerking verlenen aan de diensten in de kerk. Ze oefenen op donderdagavond en 20 minuten vóór de zondagse dienst.

http://www.xs4all.nl/~domiweb/

Het gemeente-zijn wordt hier gekenmerkt door vooral veel samen-zijn: naast de twee zondagse diensten, zijn er samenkomsten op dinsdag-, donderdag- en zaterdagavond.

http://www.heinosoft.nl/hein/nieuwsbrief3.html,

Iedereen is welkom om de zondagse diensten bij te wonen evenals andere activiteiten die er worden georganiseerd.

http://www.kerkvanjezuschristus.nl/media/mediakit/belangrijkebeginselen.htm

'Sinds ik negen jaar geleden predikant in Steenwijk ben geworden, blijft er helaas maar weing tijd over om te schilderen. Het pastoraat en de voorbereiding op de zondagse diensten plus nog meer allerhande domineeswerk nemen zoveel uren in beslag dat er voor mijn hobbies niet zoveel vrije tijd meer overblijft'.

Meppeler Courant,

Het Liturgisch Team groepeert gewoonlijk een aantal zondagse diensten rond een bepaald thema zoals: gelijkenissen, reisverhalen e.d. Het programma wordt tevoren bekendgemaakt.

http://www.xs4all.nl/~domiweb/

In de zondagse eredienst (inclusief Jeugdkerk) gaat het vooral om het samen vieren en beleven van ons geloven.

http://www.protestantse-kerk-mechelen-noord.be/

Het werk van Oomkes als predikant bestaat uit het voorbereiden en houden van de zondagse eredienst, het beheren van het pastoraat en het verzorgen van de cathechese.

Meppeler Courant,

In de zondagse eredienst klopt juist het hart van de protestantse gemeente, omdat daar de bijbel opengaat.

http://www.vpkb.be/

Mevrouw Mooiweer-Nijhof sprak namens de kerkeraad woorden van lof over de medewerking van het koor tijdens de zondagse erediensten.

Meppeler Courant,

Dit kerkkoor van de Lutherse kerk [...] is gewend om delen van de liturgie in de zondagse erediensten te verzorgen.

http://www.enschede.nl/Default.htm

Het zijn ongeveer tweehonderd mensen, veelal dames, die de patiënten vooral in de recreatieve sfeer begeleiden. Zij maken patiënten wegwijs in het ziekenhuis, gaan met ze naar de zondagse kerkdienst, de 'bloemendames' bezorgen bloemen.

Meppeler Courant,

Katholieke essayisten vinden dan ook in de hedendaagse dans en in recente vormen van theater uiteindelijk hetzelfde materiaal als wat er in de zondagse kerkdienst zoal aan lichamelijks geënsceneerd wordt.

Terugschrijven: het Vlaamse essay in tien lessen, Geert Lernout,

  • een zondags uitstapje

Mijn verkenningstochten door de open velden van de stad namen veel tijd in beslag. Vaak eindigden ze op de plek waar de diergaarde was geweest, indertijd het doel van zondagse uitstapjes.

NRC,

Alsof een klamme deken is weggehaald ademt Rolduc weer vrij. Priesters die er hun opleiding volgden, maken er nu weer onbezwaard hun nostalgische uitstapjes heen en vertellen met weemoed over de mooie jaren die ze er als broekemannetjes doorbrachten. Over de chambretten op eindeloze slaapzalen, over de strenge discipline, over de Kleine Zusters van St. Joseph die er de huishoudelijke diensten verrichtten. En over de zondagse uitstapjes.

NRC,

Het landschap tussen Batavia en Buitenzorg kenden wij goed van zondagse uitstapjes met Louis in de auto, al vermeed hij de naaste omgeving van Pakembangan.

Sleuteloog, Hella S. Haasse,

Op onze zondagse uitstapjes moest hij altijd mee, Hasje. Hij zat dan achterop de fiets bij zijn zwager, die het bloed van dat gedwongen aangenomen kind zo onderhand wel kon drinken.

De tandeloze tijd. Dl. 1: Vallende ouders, A.F.Th. van der Heijden,

  • een zondagse wandeling

Ongastvrije strontzwijnen waren het, die boeren met hun gluiperige koppen en hun knollentaal. Als je dezelfde boeren tegenkwam, op een zondagse wandeling, of als ze van het veld kwamen, bleven ze staan en maakten een praatje.

De Hunnen. Dl. 2: Bevrijding, Jan Cremer,

Zelfs als ik op de zondagse wandelingen met vader en moeder blote biggen op de mestvaalten zag, kleurde ik van schaamte.

De lange geboorte, Lut Ureel,

We bleven vasthouden aan vertrouwde gewoonten, bij mooi weer op zondag onze morgenwandeling naar de Buena Vista, eindpunt van de cable car en het begin van Fisherman's Wharf. Zaterdagavond hadden we vaak een of ander partijtje of etentje met collega's, een min of meer verplichte zaak. Gedronken werd er altijd stevig. Die zondagse wandelingen verdreven een licht onbehagen.

In liefdesnaam, Adriaan van der Veen,

De zondagse wandelingen waren zeker voor mijn ouders een feestelijk gebeuren, een moment van zuiver, ontvankelijk genieten en van sereen beschouwende rust.

De lange geboorte, Lut Ureel,

zondags 2.0

alleen bestemd voor gebruik op zondag
In combinatie met een substantief: het mooiste, beste wat iemand heeft.

Combinatiemogelijkheden


met substantief


  • zondagse kleren
  • zondags goed

Even later kwam hij de kwekerij oplopen. Er was nachtvorst geweest en hij ging kijken of de jonge varens geleden hadden. Daarna ging hij naar huis terug en trok zijn zondagse kleren aan. Hij ging aan tafel zitten en begon te lezen in 'De navolging van Christus'. Mijn vader sprak niet veel.

Weerloos, Jan Siebelink,

Sjaak belooft haar ter plekke dat hij dan een stropdas om zal doen. Hij heeft het anders niet zo op zondagse kleren; dat doet hem teveel aan zijn gereformeerde verleden denken.

NRC,

In hun zondagse kleren zaten mijn ouders al om half acht bij een volle koffiepot te wachten.

Het woeden der gehele wereld, Maarten 't Hart,

De vlaggen op de steigers van de rondvaartboten wapperden vrolijk boven de vele dagjesmensen in hun zondagse kleren.

De Cock en de moord op melodie, Appie Baantjer,

Terwijl hij met een half oor luisterde, keek hij tersluiks naar de mensen in de zaal, overwegend oudere mensen, veel gepensioneerde onderwijzers en boeren, in hun zondagse kleren, opvallend veel beperkte, eigenwijze gezichten ook, het type mensen dat graag vragenlijsten invult en echt gelooft dat daarmee iets van vroeger bewaard blijft voor het nageslacht.

Het Bureau. Dl. 6: Afgang, J.J. Voskuil,

Ze hadden hun zondagse kleren aan, wat ik op dat moment – nu denk ik er anders over – potsierlijk vond, typisch voor de burgerluitjes die zij waren.

Emmeke, Jan Lampo,

Eenmaal in de kerk voelde ik mij als een kat in een vreemd pakhuis, met al die vreugdeloos zingende mensen in hun zondagse goed.

Buiten is het maandag, J. Bernlef,

Vloekend veegden de turfstekers de smurrie van hun zondagse goed.

De Hunnen. Dl. 2: Bevrijding, Jan Cremer,

Achter een ouder echtpaar schuifelde ze het ziekenhuis in. De boerse nek van de man voor haar leek op een vel verkreukeld bruin pakpapier. Ze kwamen van het land en hadden voor deze gelegenheid hun zondagse goed aangetrokken. De vrouw aan de arm van de man had een ouderwets pothoedje op haar recht afgeknipte grijze haar.

Verbroken zwijgen, J. Bernlef,

  • zijn zondagse hemd, hoed, jas, kostuum, pak, schoenen

Ook als de vorstelijke familie op een doordeweekse dag voor werkbezoek in een provinciehoofdstad komt, is het raak: fabrieksmeisjes worden onmiddellijk uit de spijkerbroek in een majoretterokje gehesen, het hele oranjecomité gaat in middeleeuwse dracht - en als er al een official is die zijn gewone zondagse donkerblauwe pak aan houdt, heeft hij toch op zijn minst de gipsen grijns van eerbied op zijn gezicht, zodat het lijkt dat hij in ieder geval een masker draagt.

Ben ik eigenlijk wel links genoeg?, Jan Blokker,

Mensen uit Zwolle schrijven dat ze hebben meegemaakt dat een koe hun hulp inriep voor een andere koe. Ze maakten een tweedaagse wandeltocht langs de tiendwegen in Zuid-Holland. Aan de overkant van de sloot, helemaal op de hoek van het weiland, stond een koe hen hevig toe te loeien. Verderop bleek een andere koe in het gras te liggen. Deze draaide pijnlijk met haar hoofd en kreunde. Er lag een kalfje bij. Die mensen besloten naar een boerderij te lopen en de koe liep loeiend en loeiend met hen mee. Toen de boer, in z'n zondagse pak, ging kijken wat er aan de hand was, liep ze samen met hem terug.

NRC,

Toevallig heb ik vandaag mijn zondagse pak aan en mijn schoenen zijn netjes gepoetst.

De steen der wijzen, J.M.A. Biesheuvel,

Het zondagse pak doemt voor me op. Dat heilige harnas dat elk normaal gedrag onmogelijk maakte, waarin niks mocht, tenzij tonen wat een grote jongen je al was.

Werk, Josse De Pauw,

Hij zocht zijn zondags hemd in de kleerkast en ging aarzelend naar beneden.

Kermis, Gaston Durnez,

's Zondags kan ik de hoofden tellen en de meesten zijn er, vermoed ik, omdat zij er altijd geweest zijn, wachtend op het einde van de dienst, het hoort nu eenmaal bij de zondag, zoals nadien het glas wijn in het hotelletje, de zondagse hoed en schoenen, het gebraad en de sigaar.

Ach, mijn dal, Jan Veulemans,

Met stukjes aluminium, keurig als patchwork aan elkaar bevestigd, maakte hij uiteenlopende objecten: een paar schoenen, een zondagse jas, een paardekop in bedwang gehouden door een hand met handschoen, een aantal doodgeschoten eenden aan een stok geregen.

NRC,

Waar hangt mijn zondagse kostuum dat er zelfs te onfatsoenlijk uitziet om in de week te dragen?

De wekker, André Janssens,

Zelfs in het oude Gentse Rasphuis [...] wou hij geen vlees eten. Ze zouden daar met hem niets anders dan last gehad hebben. Want naast vegetariër was hij ook waterschuw en dat was niet verenigbaar met de wekelijkse douche die bij Règlement Général verplicht was. Met vier man moesten ze er hem telkens onderduwen, werd gezegd. Wat je het ineengekrompen ventje in zijn zondagse kostuum niet aangezegd zou hebben.

Opa, Hans Claus,

  • haar zondagse hoed, japon, jas, jurk, schoenen, schort

Twintig jaar later is zij het meisje op de sepiebruine foto die er bijna een eeuw over heeft gedaan om op mijn schrijftafel terecht te komen. In haar zondagse doorknoopjurk in smokwerk van matte zijde, met knoopjes als koffiebonen, met kanten pijpjes aan de kraag en de mouwen, met een satijnen lint op de heupen en een geplisseerde rok in stroken.

Tussen tuin en wereld, Paul De Wispelaere,

Ze heeft haar zondagse hoed met de flap op en zwaait naar ons alsof ze met vakantie gaat.

NRC,

De vrouwen dragen jurken die alleen te omschrijven vallen als zondagse japonnen – de ene dieppaars met een brede witte puriteinenkraag, de andere tomaatrood met horizontale rijen gele bloemen.

Cherry, Mary Karr,

De tomaatrode dame is naar het toilet. En aangezien ze een zondagse japon aan had, moet ze wel baptist zijn (zijn de meeste zwarten niet baptisten?) en zou zij niet tussenbeide komen als iemand je wilde aanklampen om te vragen wat jij bleekscheet daar op zaterdagavond deed?

Cherry, Mary Karr,

Onder doorzichtig plastic wiegde tantes jas met de bontkraag, haar enige zondagse jas, die ze zo zorgvuldig voor sleet vrijwaarde dat op een keer halverwege de mis, in de gewijde stilte van de consecratie, één mottenbal uit de voering over de kerkvloer stuiterde, en hoe ze toen deed alsof ze niets gemerkt had, maar wit was weggetrokken.

Sluitertijd, Erwin Mortier,

We zitten ieder in een luie stoel, happen in een stuk zelfgebakken cake, en becommentariëren iedereen die langsloopt. Heeft vrouw Bonewiet een nieuwe zondagse jas?

Wat kijk je zorgelijk, schatje, Hermine Landvreugd,

Buiten onder de arkaden stond een viertal tafeltjes met groepjes jongere bewoners van Aubarca: meisjes opgemaakt met een vleugje lipstick, in zondagse jurken, blouses en rokken zoals die elders in West-Europa in de vijftiger jaren werd gedragen.

Avonturen op Ibiza, Theo Kars,

Eigenlijk word ik behoorlijk kwaad, wat is dit verdomme voor een verziekte dag, zie je eerst een mevrouw die in haar zondagse jurk in een potsierlijke koets naar een zaaltje rijdt om daar een toespraak in kromtaal te houden voor een aantal mensen die deze toespraak zelf hebben opgesteld, dan kom je op een treurige kermis die, waar halen ze het vandaan, Kerkrade heet.

Een zwervend bestaan, Bob den Uyl,

Zij had speciaal voor zijn thuiskomst een zondagse jurk aan getrokken, dat kon hij zien, zij was blauw met witte noppen.

Het verdriet van België, Hugo Claus,

Ik had me halverwege de zoldertrap teruggetrokken en zag hoe ze onder mij haar zondagse schoenen uittrapte, door haar knieën boog en haar sandalen uit de schoenenkast nam.

Marcel, Erwin Mortier,

Ze huilde en veegde haar tranen af met haar zondagse schort.

Anna, Hanna en Johanna, Marianne Fredriksson,

  • het zondags servies
  • het zondagse servies

In de andere kast staat het zondags servies, enfin, wat ervan overblijft.

Danny, Clem Schouwenaars,

Ze schikte de bloemen in de stenen koffiekan van het zondags servies.

Bas, Annie Van Keymeulen,

Onze vader had er verleden week de buffetkast bij gezet, de kast waarin jarenlang het zondagse servies had gestaan.

Broere, Bart Moeyaert,

Vaste verbindingen


zondags 3.0

op zondag; 's zondags; ook: op elke zondag
Vaak niet duidelijk te scheiden van de combinatie 's zondags, waarbij de genitiefbepaling 's kortheidshalve is weggelaten.

Algemene voorbeelden


Wie is toch die man - of vrouw - die zondags het vlees komt snijden? Voor echtgenoot en kinderen blijft weinig tijd over. Wie zijn gezin achterlaat in de provincie, is doordeweeks veroordeeld tot een kluizenaarsbestaan in een Haags flatje.

Algemeen Dagblad,

In het weekeinde leeft hij op. Dan gaat hij zaterdags naar onze club kijken en zondags naar Ajax.

NRC,

In het informele circuit in Paramaribo blijft Rozenblad niet onopgemerkt. Hij is lid van de creoolse NPS van president Venetiaan en hij mag aanschuiven bij vergaderingen, of een rapport schrijven. Ook zit hij zondags de 'soepclub' voor, een gezelschap van debatterende intellectuelen in Paramaribo.

Het Parool,

Meestal is Corrie er nog. Ze komt elke avond, behalve zondags, om haar huiswerk te maken. Ze heeft thuis geen eigen kamertje.

Het pistool van de rekening, Jan Willem Holsbergen,

Op dat dak verrijst de eerste televisieantenne uit de omstreken. De arbeiders, niet geïnteresseerd in een mooi woord of een mooi uitzicht, wandelen er zondags langs om hun vrouw en kinderen te wijzen op de zegeningen van de vooruitgang, het hart gezwollen van verse sociaal-democratische zekerheden.

Kriblijn, Barber van de Pol,

Ze [...] was in haar auto gestapt. Nu reed ze de stad uit, de vrijheid in. Ze sloeg een klein zandweggetje in. Ze ging hier zondags vaak wandelen, en wist dus alle paadjes.

http://utopia.knoware.nl/users/jkessels/verhalen/n_baaldag.htm,

Sommige meubels uit je jeugd blijven op de een of andere manier belangrijk voor je. Je voelt er een soort verbondenheid mee, waarom weet je niet precies. Ik herinner me wel dat ik er zondags aan mocht zitten tekenen.

Hersenschimmen, J. Bernlef,

Zijn aversie tegen het christendom kwam vast door de zondagswetten, die hem als politieman belachelijk, intolerant en lastig voorkwamen. Een geliefkoosd grapje van hem was: 'In Staphorst halen ze zondags de haan uit het kippenhok.'

Het pistool van de rekening, Jan Willem Holsbergen,