zouttong 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een zouttong…
is een hoeveelheid zeewater; is een hoeveelheid
- [Samenstelling] bestaat uit zout water
- [Ontstaan] vormt zich bij vloed, het openen van een zeesluis e.d.
- [Oorzaak] wordt veroorzaakt door factoren als de grotere dichtheid van zeewater tegenover het lichtere zoet water van een rivier en de hoeveelheid afgevoerd zoet water
- [Positie] vormt zich onder een bovenlaag van naar zee stromend rivierwater
- [Waardering] wordt negatief gewaardeerd om de verzilting van de bodem en het water op het vasteland
Algemene voorbeelden
Zouttong in de estuaria. Door de grotere dichtheid van zout water t. o. v. zoet water, dringt onder het afvloeiende zoete water een zouttong de rivier op.
Op verschillende diepten en locaties wordt het zoutgehalte gemeten [...]. Ook in de lengte van de zouttong wordt de verplaatsing van het zout in het Haringvliet gemeten. Deze zouttong ontstaat doordat zout water bij vloed onder het lichtere, zoete rivierwater dat richting zee stroomt terechtkomt. Hoe ver de zouttong stroomopwaarts komt hangt onder meer af van de hoeveelheid zoet rivierwater die wordt afgevoerd naar zee. Uit ervaring blijkt dat zout water slecht mengt met zoet. Zout water zakt naar de diepste plekken.
Door de geringe aanvoer van de Rijn – met een debiet van slechts negenhonderd kubieke meter per seconde eind mei – kroop de zouttong uit de Noordzee gestaag de Nieuwe Waterweg op, en verder. Eind mei lag het zout met concentraties tot drieduizend milligram chloride per liter op de Hollandsche IJssel voor de deur bij Gouda.
Ook door aardgas- en zoutwinning treedt lokaal bodemdaling op: maximaal 35 centimeter door aardgaswinning en plaatselijk tot 60 centimeter door zoutwinning bij Franeker en Harlingen. Hierdoor kan, als niet wordt ingegrepen, de verzilting van het grond- en oppervlaktewater toenemen (zoute kwel) en vernatting ontstaan. Door de lage zomerwaterstanden in de grote rivieren kan de 'zouttong' zich landinwaarts verplaatsen. Vooral de boeren in de betrokken gebieden kunnen daarvan hinder ondervinden.
Uiterwaarden overstromen 's winters vaker, waardoor (slib)afzettingsprocessen worden versneld. Lage afvoeren in de zomer leiden tot een reductie van waterbeschikbaarheid en beperkingen voor de binnenscheepvaart. De lagere afvoer zal in combinatie met een stijgende zeespiegel bovendien de zouttong vanuit de zee verder de rivieren doen indringen.
Oprukken van de zouttong in het Kanaal Gent-Oostende. Tot voor kort dacht men dat de zeewaterintrusie via de zeesluizen te Zeebrugge beperkt was tot het Boudewijnkanaal, de achterhaven en zijn onmiddellijke omgeving.