achterhuis 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een achterhuis…
is een gebouw
- [Omvang concreet] is meestal kleiner dan het voorhuis
- [Deel] bestaat uit vertrekken; is vaak gescheiden van het voorhuis door een kleine binnenplaats
- [Functie] dient om in te wonen
- [Plaats] komt vooral voor in steden of plaatsen met veel gebouwen op een klein oppervlak
- [Positie] is gelegen achter het voorhuis
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is vaak slechts via een gang vanuit het voorhuis en niet aan de straatzijde bereikbaar of is slechts toegankelijk vanuit een minder belangrijke straat
Algemene voorbeelden
'Dit is waar ik woon,' verklaarde Henri. 'En dan heb ik nog het achterhuis.' Hij wees naar een gangetje dat eindigde bij enkele traptreden. Ze zag iets van een keuken. Daarachter moest ook de badkamer zijn.
In de strijd om de Woningwet, ruim een eeuw geleden, waren, behalve de kelderwoningen, de 'gangen' in de Jordaan en in de Jodenbuurt de sterkste voorbeelden van ontoelaatbare woontoestanden. Dat waren smalle sleuven tussen twee huizen, uitkomend op lichtkokers van enkele vierkante meters, waar nooit een straal zon doordrong. In ondiepe bouwblokken waren de achterhuizen vaak aan elkaar vastgebouwd.
Ik denk bijvoorbeeld aan die verschrikkelijke notitie van vrijdag 9 oktober 1942, schrijvend over de jodenvervolging: 'Wij nemen aan dat de meesten vermoord worden. De Engelse radio spreekt van vergassing. Misschien is dat wel de vlugste sterfmethode. Ik ben helemaal van streek.' Het is opvallend dat niemand in het achterhuis Anne heeft proberen te beschermen tegen dit soort griezelige informatie.
Combinatiemogelijkheden
met ander, nevengeschikt substantief
- een voorhuis en een achterhuis
- het voorhuis en achterhuis
Vooral in oudere steden zijn de panden vrij smal, omdat er belasting betaald werd over de breedte van het eigendom [...]. Een gevolg van de smalle panden is dat ze vaak zeer diep zijn [...]. Soms zijn in de diepe panden [...] lichtkokers aanwezig om de donkere kamers in het midden van enig licht te voorzien. Een andere oplossing is de panden te bouwen met een voorhuis en een achterhuis, en een binnenhof of binnenplaatsje ertussen, waardoor in zowel het voor- als achterhuis meer licht kon toetreden; voor de bereikbaarheid was er soms een gang tussen de beide huizen.
Het standaardtype grachtenhuis is drie ramen breed. Het heeft een voorhuis en een achterhuis met daartussen een kleine binnenplaats.
De binnenplaats tussen voor- en achterhuis diende niet alleen als lichtschacht, maar was ook de plaats waar de secreten waren, de toiletten, met daaronder een beerput. Soms waren de toiletten vanuit de kamers van het voor- en achterhuis te bereiken.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
achterhuis 2.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een achterhuis…
is een gebouw
- [Deel] bestaat uit vertrekken
- [Functie] dient als werkruimte
- [Positie] is aangebouwd achter het voorhuis
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] staat direct of via een gang in verbinding met het voorhuis
- [Voorbeeld of specimen] is bijvoorbeeld de bedrijfsruimte achter een boerderij met de stallen, het melklokaal, de schuur voor opslag van werktuigen en oogst enz.
Algemene voorbeelden
Het achterhuis van de boerderij is [...] op een bijzondere manier verbouwd om groepen tot ca. 14 personen te herbergen. De deel waar tot eind vorige eeuw nog jongvee stond is verbouwd tot gezellige living met open landelijke keuken heeft haar sfeer behouden.
Het achterhuis van de boerderij bestond uit een lange deel, met zowel links als rechts plaats voor 10 tot 12 koeien, na 1939 iets meer. Op het einde van de deel waren tegen de achtermuur op "de Hilt", boven de koeien, links en rechts ieder een "knechtenkamer" getimmerd [...]. Het voorhuis, dat wat breder was dan het achterhuis, bestond voor het grootste deel uit de woonkamer (met bedstede) in de midden, en de kaasmakerij rechts. Links was een opkamertje (met bedstede) met een kelder daaronder. Boven waren eveneens een aantal kamers.
In juli 2009 is er begonnen aan een grootschalige renovatie aan het achterhuis van Vakantieboerderij Slotman. De oude koeienstal (de deel) is omgebouwd tot een geheel nieuwe accomodatie die plaats kan bieden aan groepen tot 18 personen.
In de Weerribben staan nu nog een aantal kleine vervenerswoningen. Deze zijn veelal maar acht meter lang [...]. De huisjes waren vaak in tweeën gedeeld. In het achterhuis was ruimte voor een paar geiten, gereedschap en werktuigen.
Je ziet er de oorspronkelijke turfmakerswoninkjes, soms uitgebreid met een achterhuis, en een oplopend kameeldak.