angisa 1.0
Bron:
Tropenmuseum, part of the National Museum of World Cultures
(
CC BY-SA 3.0
)
((vooral) in Suriname)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een angisa…
is een doek
- [Afmeting] heeft als doek een afmeting van ongeveer een vierkante meter
- [Gevoelsindruk] is met stijfsel gesteven tot een hard geheel
- [Kleur] is kleurig; heeft felle kleuren
- [Geheel] vormt gedragen met een jak en een rok een koto
- [Functie] dient om het hoofd mee te bedekken; draagt door de wijze waarop zij gevouwen is bepaalde emoties of boodschappen over
- [Gebruikswijze] wordt op het hoofd gedragen
- [Wijze] wordt gevouwen en gesteven
- [Gebruiker] wordt door Surinaamse vrouwen gedragen
Algemene voorbeelden
Een koto is het traditionele kostuum dat Surinaamse vrouwen in slavernij dragen. De koto bestaat uit een of meer lagen van wijduitstaande rokken tot over de knieën. Het bovenste gedeelte is een blouse, waarover een jakje wordt gedragen. De rug wordt opgevuld met een soort kussen, zodat het jakje ook wijduit staat. Pronkstuk van de koto is een bijzonder gevouwen hoofddoek die angisa wordt genoemd.
De mooiste en meest mysterieuze manier van praten via Surinaamse klederdracht is via de angisa, de ingenieus gevouwen hoofddoek. De manier van vouwen vertelt het verhaal. Dit verhaal kan een duidelijke boodschap zijn, maar het kan ook de stemming van de draagster symboliseren.
De doek voor de angisa krijgt een voorbehandeling met stijfsel, waarna de kunst van het vouwen kan beginnen. Jarenlange oefening is nodig voordat een vouwster in staat is om dit ambacht uit te voeren. Met veel plooien, ingenieuze vouwen en enkele spelden werkt ze toe naar het eindresultaat: een prachtige hoofddoek.
In haar werk voor Paramaribo Span springt de uit krantenpapier (van de Ware Tijd) gevouwen angisa het meest in het oog.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- de angisa binden
De belangrijkste doelstelling van deze cursus is volgens Walker vooral de jongeren kennis te laten maken met een van de Surinaamse klederdrachten. Het is een stukje cultuur van Suriname. De cursisten zullen leren zelf de angisa te binden.
- een angisa vouwen
Hoofddoeken beperken zich tegenwoordig niet meer tot onze toch wel moeilijk te vouwen angisa die hoort bij de koto.
met adjectief ervoor
- een geruite angisa
Op haar hoofd heeft zij een kunstig gevouwen geruite angisa en zij is omringd door paarse en gele orchideeën en witte zakdoeken.
- een traditionele angisa
Meestal zien we de traditionele angisa op speciale gelegenheden en dan kijken we onze ogen uit over de ingewikkelde patronen.
- een witte angisa
Bij de rouwkoto hoort een witte angisa, diep in de ogen, gebonden via de bindwijze die lont'ede genoemd wordt.
met adjectivisch voltooid deelwoord
- een gesteven angisa
"Het is zeker niet slecht geweest, mensen hadden de advertentie goed gelezen en kwamen met hun eigen gesteven angisa."
met ander, nevengeschikt substantief
- angisa en koto
- de koto en de angisa
We wonen in een democratisch land en ik wil een keer ook in een angisa en koto gestoken de straat opgaan.
Op zaterdag 21 juni 2014 worden de Surinaamse koto en de angisa erkend als immaterieel erfgoed.
- de hoofddoek of angisa
De hoofddoek of angisa wordt op vele wijzen gebonden. Hier de bindwijze paw tere (= pauwestaart).