antiwegkijkwet

'Anti-wegkijkwet' voor bedrijven wankelt op de valreep in Brussel de Europese wet die grote bedrijven verantwoordelijk moet stellen voor het aanpakken van milieuvervuiling en uitbuiting in hun productieketens, is op het laatste moment op losse schroeven komen staan.

Deze wet voor eerlijke productieketens, de Corporate Sustainability Due Diligence-richtlijn (CSDDD), wordt in de volksmond ook wel de anti-wegkijkwet genoemd. Bedrijven worden verplicht om eerlijk en duurzaam te ondernemen. Het kan de manier waarop bedrijven zaken doen veranderen en het leven van mensen over de hele wereld verbeteren. Bedrijven mogen namelijk niet meer wegkijken als er misstanden als kinderarbeid, ontbossing, of dwangarbeid plaatsvinden. Kort gezegd: in Europa gevestigde bedrijven mogen geen winst meer maken ten koste van mens, klimaat, en milieu. Goed nieuws dus!

Er is alsnog een akkoord over nieuwe Europese regels voor Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, of de 'anti-wegkijkwet', zoals PvdA-Europarlementariër Lara Wolters die noemt. De wet is wel aanzienlijk uitgekleed. De nieuwe regels moeten ervoor zorgen dat wie een goedkoop jurkje bij de Zara of de H&M koopt, zeker weet dat het kledingstuk niet ergens ver weg onder erbarmelijke omstandigheden is geproduceerd. Tien jaar geleden vielen er 1100 doden toen in Bangladesh zo'n kledingfabriek instortte. De anti-wegkijkwet verplicht bedrijven hun hele productieketen in de gaten te houden, ook in de lagelonenlanden.

Na een ware lobbystrijd en jaren onderhandelen leek de EU het eens over de 'duurzameketenwet'. Nu is de wind gedraaid en is het lot van de wet zeer onzeker. [...] De kans wordt steeds kleiner dat er op korte termijn nog een Europese wet verantwoord ondernemen komt. Europese lidstaten bereikten woensdag niet de vereiste ruime meerderheid over de precieze uitwerking van die wet, waarover in de Europese Unie al jaren onderhandeld wordt. [...] Het is zeldzaam dat een wet na een politiek akkoord nog vastloopt. Medio december presenteerde Lara Wolters, PvdA-Europarlementariër en hoofdonderhandelaar van het EP, tijdens een persconferentie in Straatsburg nog trots haar 'anti-wegkijkwet'.

Lara Wolters is bijna dertig uur wakker als ze aan de telefoon vanuit Straatsburg een interview geeft aan deze krant. Donderdagochtend bereikte ze, net voor het licht werd, een in haar woorden 'historisch akkoord' over een Europese wet verantwoord ondernemen. Officieel de 'Corporate Sustainability Due Diligence Directive' (CSDDD). Zelf noemt ze het de anti-wegkijkwet. [...] De nieuwe wet verplicht bedrijven – met uitzondering van de financiële sector – om serieus te onderzoeken of zij niet indirect verantwoordelijk zijn voor kinderarbeid, slavernij, vervuiling, ontbossing, excessief watergebruik, of schade aan ecosystemen.

Donderdag keurde het Europees Parlement met 366 stemmen voor en 225 tegen een voorstel goed dat bedrijven moet verplichten beter te kijken naar de omstandigheden waarin hun goederen worden geproduceerd. Deze 'anti-wegkijkwet', zoals de Nederlandse PvdA-Europarlementariër Lara Wolters hem noemt, geeft straks juridisch gewicht aan vragen die bedrijven zich nu alleen vrijwillig hoeven te stellen. Hoe zwaar is het werk van de naaisters in die textielfabriek in India, waar onze kleding wordt gemaakt? Wat is de milieuschade die wordt aangericht bij het winnen van de metalen die nodig zijn voor onze windturbines? Worden die vrouwen in Kenia die de blaadjes voor onze Liptonthee plukken wel genoeg beschermd tegen hun opzichters? Straks zullen bedrijven zich dat over hun hele toeleveringsketen moeten afvragen.