bas


bas 1.0

laagste zangstem bij mannenstemmen

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een bas…

is een zangstem; is een stem; is een geluid

  • [Geluid] klinkt laag en zwaar
  • [Rang of hiërarchische positie] is de laagste mannenstem
  • [Gebruikswijze] kan worden gebruikt in solozang of gecombineerd met andere zangstemmen, sopraan, alt, tenor, en bariton, in ensembles en koren
  • [Bezitter of eigenaar] is de zangstem van een man

Algemene voorbeelden


Toen hij zijn stem tot een hese bas liet dalen en 'Living Do-o-oll' tot in de gevoeligste punten van mijn zenuwen vibreerde, liepen de rillingen over mijn rug.

Mottenballen en parfum, Tessa de Loo,

En natuurlijk de zang van de Temptations, in onovertroffen koortjes of elkaar afwisselend, van falset tot bas, een procedé dat later door Prince op '1999' zou worden gekopieerd.

NRC,

Waar de tenoren soms wat overheersen weten de bassen de balans goed te herstellen.

Meppeler Courant,

Combinatiemogelijkheden


als object bij een werkwoord


  • bas zingen

Er werd duchtig gerepeteerd in vier stemmen: Mon en den Boer zongen tenor, Pierre en de Meys tweede stem, Jaak derde en Eric bas.

http://home2.pi.be/ericdeb/0%20Kennismaking.htm

met adjectief ervoor


  • een diepe bas
  • een donkere bas
  • een sonore bas
  • een slanke bas
  • een stevige bas

Oddbjorn Tennfjord zong Koning Marke met een sonore bas en goede tekstinterpretatie.

De Standaard,

Carsten Stabell was een landgraaf met allure en een goed gestoffeerde, slanke bas.

De Standaard

Maar zijn donkere diepe bas moet voor dit repertoire nog aan soepelheid en virtuositeit winnen.

De Standaard,

Alastair Miles laat als Arcano een stevige bas horen, maar moet nog aan Rossini-stijl winnen.

De Standaard,

Woordfamilie


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


bas 1.1

iemand met een zangstem in het basregister

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een bas…

is een persoon

      Algemene voorbeelden


      Kleine solistische bijdragen, meer te zien als solostemmen uit het koor, werden fraai gezongen door drie jeugdige zangeressen en een sympathieke bas.

      Meppeler Courant,

      Soms voerde de lichte tenor Dick Rietveld (naar de hoogte toe altijd in volume afnemend en in klank afrondend om elke scherpte te vermijden) de leiding, soms was het de bas Sybrandus Finck, die de boventoon voerde.

      Meppeler Courant,

      Combinatiemogelijkheden


      met telwoord ervoor


      • eerste bas
      • tweede bas

      Het Apeldoorns Christelijk Mannenkoor zoekt nieuwe leden, zowel 1e en 2e tenoren als 1e en 2e bassen.

      http://www.acm-apeldoorn.nl/start.htm

      Woordfamilie


      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      bas 1.2

      zeer lage, diepe spreekstem bij mannen

      Betekenisbetrekking


      generalisering
      Betrokken betekenissen 1.0 : 1.2

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een bas…

      is een stem

          Algemene voorbeelden


          Je hoorde het gemurmel van stemmen, maar bij die stemmen ontbraken het schelle geluid van juffrouw Varekamp en de gemoedelijke bas van vader Leen.

          Het woeden der gehele wereld, Maarten 't Hart,

          "Waarschijnlijk moet je voortdurend aan een huwelijk blijven bouwen," hoorden ze Ma's zachte stem. Pa zei niets. Toen de gemoedelijke bas van Schaapmans: "Een keer de opwinding van de eerste huwelijkstijd voorbij, en de verovering achter de rug, installeren ze zich gezellig in het huwelijksleven, maar willen toch alle voordelen van het vrijgezellenleven behouden."

          Congres in Salzburg, Monda De Munck,

          Combinatiemogelijkheden


          met adjectief ervoor


          • een diepe bas
          • een doffe bas

          Ik herkende de diepe bas van mijn vader, en daarboven de stem van mijn moeder, hoog en klagend, ik wist niet of ze lachte of huilde.

          Mijn tweede huid, Erwin Mortier,

          De keukengeluiden van de buren drongen tot buiten door: rinkelend vaatwerk, stemmen. De schelle trompet van de paarse permanent. Haar man ging daar kalmerend tegen in met een doffe bas, maar veel hielp het niet.

          Bas, Annie Van Keymeulen,

          Woordfamilie


          Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


          bas 2.0

          afbeelding

          Bron: David Price
          ( Publiek domein )

          strijkinstrument dat in zijn soort het grootste is en het laagste klinkt; contrabas

          Semagram (extra betekenisinformatie)


          Een bas…

          is een muziekinstrument

              Algemene voorbeelden


              Iedere keer toog ik weer naar de broeikas in de dierentuin en werd gek van de daar vertoonde geordendheid: de bassen rechts op een rijtje, de pauken achter de amorfe massa van rijzende en dalende vioolstokken, de regelmatig uit de stemmig geklede massa opduikende solisten, en na afloop de smakeloze uitsloverij van de voorman die, al buigend en flikflooiend, dan ook nog: de handen van zijn medewerkers moest vasthouden.

              De doosjesvuller en andere vondsten, Janwillem van de Wetering,

              De bas van John Lindberg klinkt zowel pizzicato als arco als een klok, de tremolo's van gitarist James Emmery doen soms meer aan klassieke muziek dan aan jazz denken, de stok van Regina Carter strijkt een stuk beter dan die van Billy Bang die vroeger in het trio zat.

              NRC,

              Combinatiemogelijkheden


              als object bij een werkwoord


              • bas bespelen
              • een bas bespelen

              Vier vrouwen en vijf mannen bespelen drums, timbales, congas, bata, bongo, guiro, maracas, shekere, piano, bas, viola, fluit, sax en synthesisers.

              http://www.afro-latino.be/

              in voorzetselgroep


              • op bas

              Info Cryx. Genre Antwerpse Folk. Bezetting Cryx bestaat uit drie jonge twintigers die liedjes brengen op: gitaar, mandoline, bas, Ierse fluit, percussie, wasbord, dobro, klavier, banjo… De leadzang wordt vaak aangevuld door een meerstemmig refreintje.

              http://www.geocities.com/cryxsteven/

              Met zijn medemusici - gitarist Ruud-Jan Bos, Henk Arts op bas en slagwerker Gerard Theunisse - brengt hij commerciële jazzmuziek a la Micheal Franks, waarbij hij ook nog zingt en de bluesharp, diverse saxofoons en de toetsen bespeelt.

              Meppeler Courant,

              met ander, nevengeschikt substantief


              • bas en drums

              Een eindeloze solo begeleid door bas en drums spreekt mij niet aan, behalve misschien bij een genie.

              NRC,

              Vaste verbindingen


              Woordfamilie


              Als deel van een afleiding


              Als deel van een afleiding


              Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              bas 2.1

              muziek die geschreven is voor of uitgevoerd wordt door contrabassen

              Betekenisbetrekking


              metonymie
              Betrokken betekenissen 2.0 : 2.1

              Semagram (extra betekenisinformatie)


              Een bas…

              is muziek

                  Algemene voorbeelden


                  De bloedstollende kopers en als in graniet hamerende bassen, xylofoon en pauken lieten daar van bij het begin van Sjostakovitsj' Vierde geen twijfel over bestaan.

                  De Standaard,

                  Dat in het pianissimo de celli en de bassen boven de violen uitbrommen is geen gevolg van gebrek aan balans, maar hoort bij de Kirov-esthetiek, die vóór alles spanning-verwekkend is.

                  NRC,

                  Woordfamilie


                  Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                  bas 2.2

                  iemand die contrabas speelt, vooral in een ensemble of een orkest; contrabassist

                  Betekenisbetrekking


                  metonymie
                  Betrokken betekenissen 2.0 : 2.2

                  Semagram (extra betekenisinformatie)


                  Een bas…

                  is een persoon

                      Algemene voorbeelden


                      Gisteravond klonk die merkwaardige voorlaatste symfonie van de 'classicus' Haydn (de 103e !) als een soort Beethoven, stevig aangezet, met de strijkers wel héél diep in de snaren en met de 'Paukenwirbel' aan het begin net niet op dezelfde hoogte als de gelijktonige inzet van cello's en bassen.

                      Meppeler Courant,

                      De ouverture was gespeeld met veel geweld van pauken en trompetten. Ik kwam de trap af met een gezicht van: 'Dit doe ik iedere dag' en ik wou door het orkest naar mijn plek lopen. Ze zouden een pad voor mij open houden. Maar de cellisten waren wat ruim gaan zitten. Ik kon er niet meer doorheen en moest omlopen. Achterlangs bij de bassen. Het Orkest was al met het voorspel begonnen en ik kwam daardoor veel te laat voor de inzet van mijn eerste lied.

                      Kan ik even langskomen?, Paul van Vliet,

                      bas 3.0

                      gitaar met vier snaren in dezelfde stemming als de contrabas, die wordt gebruikt als basinstrument in popmuziek en in jazz en blues van recentere datum; basgitaar

                      Semagram (extra betekenisinformatie)


                      Een bas…

                      is een muziekinstrument

                          Algemene voorbeelden


                          Het was dezelfde zeurderige vlakheid van altijd die uit de boxen kwam, hetzelfde dichtgeknepen keeltje met de in onmacht verkrampte stem, geruggensteund door lamme gitaarpartijen en een flauwe bas.

                          Wees maar niet bang, Christophe Vekeman,

                          Hij en Dusty Hul lijken op het fantastische bokkende ritme van gitaar en bas (respectievelijk) mee te gaan met de stoïcijnse blik die je bij rodeorijders op wilde paarden hebt gezien.

                          Cherry, Mary Karr,

                          Toen de gitaarversterker uitviel en de holle geluiden van de zanger nog enkel begeleid werden door drums, bas en een vals klinkende synthesizer, gaf hij er voortijdig de brui aan.

                          Open gelijk een mond, Jeroen Olyslaegers,

                          Combinatiemogelijkheden


                          als object bij een werkwoord


                          • bas spelen

                          Zo hebben we Huey tot zanger gebombardeerd en moet ik bas spelen, want de anderen spelen al gitaar en drums.

                          De Standaard,

                          Vaste verbindingen


                          Woordfamilie


                          Als deel van een afleiding


                          Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                          bas 3.1

                          muziek die wordt voortgebracht door een basgitaar

                          Betekenisbetrekking


                          metonymie
                          Betrokken betekenissen 3.0 : 3.2

                          Semagram (extra betekenisinformatie)


                          Een bas…

                          is muziek

                              Algemene voorbeelden


                              Wat we horen: een veerkrachtige bodem met donkere, beweeglijke bas, springerige ritmiek en subtiele percussie van de talking drums.

                              De Standaard,

                              Combinatiemogelijkheden


                              met adjectief ervoor


                              • een funky bas

                              Enkel in de wat snellere ritmen en de krachtiger, wat meer funky bas als gewoonlijk blijkt dat deze muziek nu gemaakt is.

                              De Standaard,

                              met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


                              • een grommende bas
                              • een pompende bas

                              Voeg daar nog de pompende bas van John Jowitt, het functionele drumwerk van Mick Pointer en de dramatische zang van Paul Wrightson aan toe en het geheim van Arena's recept is gekend.

                              http://www.prog-nose.yucom.be/

                              Pompende blazers, uitzinnige koortjes en grommende bas: het zit er allemaal in en deze ex-bassist van The Family Stone krijgt met deze vlotte compilatie weer terechte aandacht.

                              De Standaard,

                              met ander, nevengeschikt substantief


                              • bas en drums

                              Als je oren beginnen te jeuken, is het decibelgehalte toch echt te hoog… Ik heb het er voor over, want wat is het heerlijk om de bas en drums tot in je botten te voelen doordreunen en de gitaren je haren te laten wapperen!

                              http://www.musician.nl/stage.php?id=3,

                              bas 3.2

                              iemand die basgitaar speelt, voornamelijk in een ensemble; bassist; basgitarist

                              Betekenisbetrekking


                              metonymie
                              Betrokken betekenissen 3.0 : 3.3

                              Semagram (extra betekenisinformatie)


                              Een bas…

                              is een persoon

                                  Algemene voorbeelden


                                  Samen met de drummer zorgt de bas voor de ritmische basis van de band.

                                  http://www.muziekschoolamstelveen.nl/pop.htm

                                  De nieuwe cd David Byrne is niet zo'n genre-plaat. Op David Byrne worden de liedjes simpel begeleid door een kleine band van gitaar, bas, en percussie.

                                  NRC,

                                  bas 4.0

                                  blaasinstrument met het laagste toonbereik van de instrumentenfamilie waartoe het behoort, zoals een basklarinet, een bassaxofoon of een bastuba

                                  Semagram (extra betekenisinformatie)


                                  Een bas…

                                  is een muziekinstrument

                                  • [Afmeting] is in de regel het grootste instrument van de instrumentenfamilie
                                  • [Geluid] heeft een laag toonbereik; heeft het laagste toonbereik van de instrumentenfamilie waartoe het behoort
                                  • [Soort] is een blaasinstrument; kan bijvoorbeeld een hobo, een klarinet, een saxofoon of een tuba zijn
                                  • [Functie] dient in de meeste gevallen als begeleidingsinstrument bij de hoger gestemde instrumenten

                                  Algemene voorbeelden


                                  De saxofoon familie bestond oorspronkelijk uit 14 leden, hiervan worden er tegenwoordig nog slechts acht gemaakt. Deze acht zijn, te beginnen met de kleinste: de sopranino, de sopraan, de alt, de tenor, de bariton, de bas, de contrabas en de sub-contrabas.

                                  http://www.itoa.nl/pso/index.htm,

                                  Een fanfare bestaat uit koperinstrumenten, bugels, trompetten, trombones, hoorns, baritons en bassen, een saxofoongroep en uitgebreid slagwerk.

                                  Meppeler Courant,

                                  In tegenstelling tot de hoorn, met zijn ronde vorm, is de althoorn langwerpig met de beker naar boven gericht. In een brassband vindt men er normaliter drie van en vormt met de baritons en de euphoniums de zeer belangrijke middensectie, die het 'gat' opvult tussen de bassen en de cornetten.

                                  http://www.amsterdambrass.nl/bezetting.htm

                                  Woordfamilie


                                  Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                                  Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                                  bas 5.0

                                  laagste geluid in een muziekstuk of in de weergave daarvan op geluidsdragers
                                  In deze betekenis vaak in het meervoud met dezelfde betekenis als het enkelvoud.

                                  Semagram (extra betekenisinformatie)


                                  Een bas…

                                  is een geluid

                                  • [Geluid] is het laagste geluid in een muziekstuk of in de weergave daarvan op een geluidsdrager
                                  • [Behandeling of bewerking] wordt in de popmuziek vaak extra versterkt
                                  • [Werking of functionering] kan indien het wordt versterkt lichamelijk voelbaar zijn bij de toehoorder
                                  • [Betrokkene] vormt samen met de discant het gehele geluidsspectrum
                                  • [Middel] wordt voortgebracht door de basinstrumenten of met elektronische middelen

                                  Algemene voorbeelden


                                  De bassen bonsden in mijn buik en strekten mijn rug.

                                  Slaap!, Annelies Verbeke,

                                  De bassen drongen door de stalen wanden heen en af en toe de schelle uithalen van een trompet.

                                  Voel maar, Jan Brokken,

                                  Op het podium vier man in een ongewone bezetting: percussie, drums, gitaar/saxofoon en Dangers zelf achter enkele rijen knoppen die bas en effecten sorteerden.

                                  De Standaard,

                                  Het kan een driewegsysteem zijn en dan dient de bovenste woofer in feite voor de middentonen en de onderste voor de bassen.

                                  http://www.globalvillage.be/viewtopic.php?p=2796,

                                  Combinatiemogelijkheden


                                  met adjectief ervoor


                                  • een zware bas
                                  • diepe bassen
                                  • luide bassen
                                  • funky bassen

                                  Gabberhouse is de extreem snelle house-variant - 180 tot 220 beats per minute (bpm) - met een zware bas en weinig zang (samples).

                                  http://www.terrorworld.net/kranten/1997/nrc1997_13feb.html,

                                  Her en der in de haven stonden zogeheten rhythm boxes opgesteld, die gratis de luide bassen leverden bij de pieperige, sterk op elkaar gelijkende muziekjes die door het slenterende volk werden meegedragen in hun draagbare geluidsinstallaties.

                                  Het paradijs, Anton Haakman,

                                  Tussendoor vielen onder andere sets van Propellerheads op, een Brits duo dat met live percussie, funky bassen en gevarieerde tempo's een zeer goede beurt maakte.

                                  De Standaard,

                                  Maar het belangrijkste aan deze DVD is natuurlijk het geluid. Gelukkig heeft men op dit gebied de nodige aandacht besteed aan Live at Le Zenith Paris. Dat begint al bij het menu, dat voorzien is van Dolby Digital 5.1-geluid vol directionele geluidseffecten en uiterst diepe bassen.

                                  http://www.dvd.nl/reviews.php?reviewid=624,

                                  met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


                                  • bulderende bassen
                                  • dreunende bassen
                                  • ronkende bassen

                                  Met supersnelle breakbeats, ronkende bassen, atmosferische geluidslagen, jazzy arrangementen en de zalig narratieve stem van Conrad klinken ze doorgaans erg bezwerend.

                                  De Standaard,

                                  Twee weken lang scheurde ze met de knalrode Rapido door Amsterdam op de dreunende bassen van gangstarapper Voice of the youth Ice-T: 'My lifestyle's crazy, I'm luxury lazy'.

                                  NRC,

                                  Zoals op de cd's was er donderdag van alles te veel. Twee gitaristen in orgiastische poses tijdens de solo's. Een tros microfoons in de piano. Bulderende bassen. De drummer onzichtbaar achter vijf sets cymbalen: hij klonk als de Hunnen die een stadspoort inbeuken.

                                  De Standaard,

                                  met ander, nevengeschikt substantief


                                  • bas en discant

                                  Veel pianola's hebben bedieningshandels voor het draaitempo van de rol en een gescheiden aanslagsterkte van bas en discant.

                                  NRC,

                                  Een positief was een klein huisorgel, met een aantal registers, doorlopend over het gehele klavier, maar afzonderlijk in- en uitschakelbaar voor bas en discant, zodat de linkerhelft van het klavier de rechterhelft in een andere registratie kon begeleiden.

                                  http://users.pandora.be/dirk.viaene/orgel.htm#Het%20oudste%20orgel%20ter%20wereld,

                                  Woordfamilie


                                  Als deel van een afleiding


                                  Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                                  Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                                  bas 6.0

                                  muziek in het laagste register die samenklinkt met de muzieklijnen in de hogere registers

                                  Semagram (extra betekenisinformatie)


                                  Een bas…

                                  is muziek

                                  • [Geluid] klinkt in de laagste registers
                                  • [Functie] dient om te harmoniëren met de muziek in de hogere registers; dient soms als ritmische ondersteuning; dient soms als begeleiding voor de melodielijnen

                                    Algemene voorbeelden


                                    Op 14 mei 1778 schrijft Mozart vanuit Parijs aan zijn vader: 'Vandaag heb ik haar de vierde les gegeven en wat betreft de compositieregels en harmonieleer ben ik tamelijk tevreden over haar. Voor het eerste menuet waarvan ik haar de melodie had opgegeven, heeft ze een goede bas gecomponeerd en ze begint nu driestemmig te schrijven.'

                                    Ongewenste zeereis, Maarten 't Hart,

                                    Van deze begeleiding werd alleen de bas genoteerd, terwijl boven (zelden onder) de bastoon door een of meer cijfers en tekens werd aangegeven welk akkoord gebruikt moest worden.

                                    http://members.chello.nl/~p.christians/bach.htm

                                    Vaste verbindingen


                                    Woordfamilie


                                    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                                    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen