behoeder


behoeder 1.0

(Bijbels)

iemand die waakt over de veiligheid, het welzijn en de handel en wandel van een persoon, een groep of een zaak die vaak ook onder zijn gezag valt
Vaak in een religieuze context, verwijzend naar teksten uit de Psalmen, en dan gezegd van God. Ook elders vooral in plechtig, hoogdravend of poëtisch taalgebruik.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een behoeder…

is een persoon

  • [Rang of hiërarchische positie] oefent vaak gezag uit over degenen of datgene waarover hij of zij waakt
  • [Activiteit of handeling] waakt over de veiligheid, het welzijn en de levenswandel van mensen of groepen of over de veiligheid en de goede staat van zaken

    Algemene voorbeelden


    Anja gaf een behoeder, een minnaar, een vader, een vriend op voor mij.

    Mise-en-scène, Axel Bouts,

    De enigen die ons voor de dood kunnen behoeden, zijn onze ouders - maar niet in hun hoedanigheid van ouders. Zodra wij ter wereld dreigen te komen, veranderen onze ouders (onherstelbare metamorfose) van behoeders in medeplichtigen.

    De tandeloze tijd. Dl. 1: Vallende ouders, A.F.Th. van der Heijden,

    Combinatiemogelijkheden


    met bezittelijk voornaamwoord


    • haar behoeder
    • je behoeder
    • jouw behoeder
    • zijn behoeder
    • onze behoeder
    • hun behoeder

    Een van de eerste keuzes van 'Willem Hendrik' (zoals hij bij het gros van de universitaire gemeenschap bekend staat) waarover hij niet lang hoefde na te denken, was die voor de rubriek 'De passie van': daar moest zijn secretaresse in, Madelon Pieper, "die veel met me te stellen heeft gehad en die al jaren mijn behoeder en bewaker is. In de persoon van Madelon hoop ik tot uitdrukking te kunnen brengen hoeveel respect ik heb voor de ondersteuners.

    http://www.ublad.uu.nl/WebObjects/UOL.woa/4/wa/Ublad/archief?id=1030551

    Ik voel nu pas dat je zoveel meer was. Meer dan een opa, meer dan de vader van mijn moeder. Jij was mijn baken van vertrouwen, mijn troost, mijn steunpunt. Mijn veilige haven, mijn behoeder. Jij deed meer dan iemand anders ooit had gekund.

    http://www.gedichten-freaks.nl/699327/

    God is de oorsprong van heel ons leven, en Hij is niet alleen onze behoeder en beschermer op momenten dat wij ons zelf uit handen moeten geven, moeten gaan slapen; maar ook als wij ontwaken, is God nog merkbaar om ons heen!

    http://home.kpn.nl/georgnaber/080101.htm

    Je behoeder sluimert noch slaapt. Deze God is altijd wakker.

    http://www.kerkenopterschelling.nl/index.php?view=article&catid=79%3Apreken-sytze-ypma&id=51%3Apreek-oudejaarsavond-2007&option=com_content&Itemid=76

    Blijkbaar zitten de moslimmannen nog steeds in dat stadium en dat is zeer erg, maar niet verwonderlijk. Ze groeien immers op in de waan dat ze beter zijn dan de vrouw, haar behoeder en bewaker, dat een vrouw enkel dient voor sex en voortplanting, dat samenzijn met een vrouw enkel op sex kan uitdraaien, ze zien een vrouw dus louter als sexobject.

    http://www.dutch.faithfreedom.org/forum/viewtopic.php?f=42&t=9159&start=0

    met voorzetselgroep


    Voorzetsel: van

    • de behoeder van de lijkwade

    De aartsbisschop van Turijn is tevens de door de paus benoemde "custos" of "behoeder van de Lijkwade".

    De Standaard,

    Woordfamilie


    Als deel van een afleiding


    behoeder 1.1

    iets wat veiligheid en beschutting biedt aan iets of iemand anders

    Betekenisbetrekking


    metafoor
    Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

    Algemene voorbeelden


    Met sneeuw bedekte bergtoppen zijn de behoeders van de stad.

    De Standaard,

    behoeder 1.2

    leidraad waardoor iets of iemand in goede banen geleid wordt

    Betekenisbetrekking


    metafoor
    Betrokken betekenissen 1.0 : 1.2

    Algemene voorbeelden


    De Schrift is de behoeder van de rede en niet omgekeerd.

    http://www.pastoralecounseling.org/,

    behoeder 2.0

    iemand die waakt over de instandhouding van een toestand, een gebruik, een recht of een gedachtegoed; iemand die iets in stand houdt

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een behoeder…

    is een persoon

    • [Activiteit of handeling] ziet toe dat iets in zijn bestaande vorm bewaard wordt, dat het niet veranderd wordt, of dat het niet teloor gaat
    • [Object betroffen] ziet toe op toestanden, gebruiken, rechten of een gedachtegoed

      Combinatiemogelijkheden


      met voorzetselgroep


      Voorzetsel: van

      • de behoeder van de gerechtigheid
      • de behoeder van de rede
      • de behoeder van de sociale zekerheid
      • de behoeder van de spelregels
      • de behoeder van de traditie
      • de behoeder van de vernieuwing
      • de behoeder van de vrije meningsuiting
      • de behoeder van de waarheid
      • de behoeder van het erfgoed
      • de behoeder van het geloof
      • de behoeder van het algemeen welzijn
      • de behoeder van normen
      • de behoeder van onze levenswaarden

      Technofreaks zijn vaak even grote fetisjisten als de behoeders van de traditie.

      Uitgeven in het digitale tijdperk; De oorlog om het electronische boek; Brugge 2002, Leo de Haes,

      Er is nog een tweede gevoeligheid gegroeid, namelijk die van het besef dat de pers niet langer alleen een functie van waakhond of behoeder van de vrije meningsuiting heeft, maar dat ze een macht op zichzelf geworden is.

      http://www.kuleuven.ac.be/admin/rd/niv3pbis/OPEN97N.HTM,

      Ook in de Hollandse steden ontstonden zo de talrijke Sint-Joris-, Sint-Sebastiaan- en Kloveniersgilden. Die ontwikkelden een eigen kleurrijke cultuur, en ook een soort ideologie: ze zagen zich als de behoeders van een harmonische gemeenschap, en van de stedelijk-republikeinse idealen waarop die gemeenschap hoorde te berusten: sociale vrede, gerechtigheid en veiligheid.

      NRC,

      Woordfamilie


      Als deel van een afleiding


      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      behoeder 2.1

      instelling die waakt over de instandhouding van een toestand, een gebruik, een recht of een gedachtegoed

      Betekenisbetrekking


      metafoor
      Betrokken betekenissen 2.0 : 2.1

      Combinatiemogelijkheden


      met voorzetselgroep


      Voorzetsel: van

      • de behoeder van de gerechtigheid
      • de behoeder van de rede
      • de behoeder van de sociale zekerheid
      • de behoeder van de spelregels
      • de behoeder van de traditie
      • de behoeder van de vernieuwing
      • de behoeder van de vrije meningsuiting
      • de behoeder van de waarheid
      • de behoeder van het erfgoed
      • de behoeder van het geloof
      • de behoeder van het algemeen welzijn
      • de behoeder van normen
      • de behoeder van onze levenswaarden

      Aangezien het Sportimonium als behoeder optreedt van het sporterfgoed heeft de bibliotheek in de eerste plaats een bewarende functie.

      http://www.sportimonium.be/Nederlands/XNsportimonium1.htm

      Madelin is een hartstochtelijk pleitbezorger van de rol van de staat als behoeder van de gelijkheid van kansen.

      De Standaard,

      behoeder 3.0

      iemand die er over waakt dat iets zich niet voordoet; iemand die iets belet

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een behoeder…

      is een persoon

      • [Activiteit of handeling] waakt er over dat iets wat ongewenst is zich zou voordoen

        Combinatiemogelijkheden


        met voorzetselgroep


        Voorzetsel: tegen

        • een behoeder tegen het fascisme

        De ware conservatief is dus eerder een behoeder tegen, dan een wegbereider en meeloper van het fascisme.

        Het verschil met anderen, J.L. Heldring,

        Voorzetsel: voor

        • een behoeder voor een explosie

        Het "Jordaans gevoel" dat Hoessein de Palestijnse meerderheid in zijn land kon geven, is maar een laagje vernis over haar Palestijnse identiteit. Daarom haalde de vorst met het opgeven van de Jordaanoever de Palestijnse angel uit zijn koninkrijk. Om dezelfde reden vloog hij zondag naar Arafat in Gaza en Netanyahu in Tel-Aviv, om het Israëlisch-Palestijns vredesproces te redden. De Jordaanse pers bejubelt hem als "behoeder voor een explosie in het Midden-Oosten", een eufemisme voor het "redden van zijn troon".

        De Standaard,