bekekene 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een bekekene…
is een persoon
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is iemand die bekeken wordt; is iemand naar wie gekeken is
Algemene voorbeelden
Op tv en internet word je doodgegooid met programma's waarbij de kijker een voyeur is en de bekekene een exhibitionist: Big Brother, Temptation Island, Shock Doc, Undercover Lover, de Gouden Kooi, Beter in Bed en ga zo maar door.
Op een datingsite [...] is het kijken naar profielen één van de belangrijkste acties van diegenen, die zich ingeschreven hebben. Als dit evenwel beperkt blijft tot gluren naar de foto's en het lezen van lijntjes op de algemene chatbox [...] blijft het een oppervlakkig gebeuren. Het is een eenzijdige actie. Toch mondt die vaak uit in een reactie van diegene, die bekeken wordt. Tenzij de bekekene niet kan zien wie er naar hem of haar kijkt.
"Dag Thérèse, wat zie je eruit!" Nu pas keek de man naar Inni. Misschien kwam het door dat ene oog maar de bekekene had het gevoel dat hij gefotografeerd werd door een camera die niet kon missen, die hem opzoog, inslikte, ontwikkelde en hem voor altijd bijzette in een archief dat pas verloren zou gaan als die camera zou sterven.
Er zijn nu eenmaal dingen die je van anderen liever niet ziet. Dat zijn dezelfde dingen waarvan de bekekene ook liever niet heeft dat ze gezien worden. Op dat moment wordt fantasie voyeurisme.
Combinatiemogelijkheden
met koppelwerkwoord
- een bekekene worden
Door dit bijzondere dagboek wordt je geleidelijk een bewogen reisgenoot van Paulus. Zijn rol als vervolger achter zich latend, gaat hij over in die andere rol – de rol van een onnavolgbare pleitbezorger voor de zaak van Christus. Iedere zin getuigt van een geladenheid, die je verrast en aanraakt. Je gaat de diepte in en ontmoet vragen waarbij je niet wegkomt met een goedkoop antwoord. Zijn wij normaal van het 'bekijken', hier wordt de blikrichting omgekeerd: van toeschouwer wordt men een 'bekekene'.
- de bekekene zijn
Ook voor mannen gelden tegenwoordig schoonheidsnormen. Mannen zijn steeds vaker de bekekene.
In de traditionele rolverdeling zijn vrouwen de bekekene en mannen de kijkers. Dat maakte het uiterlijk voor vrouwen erg belangrijk. De bekekene moet lokken en opvallen, zodat er naar haar gekeken wordt.
in voorzetselgroep
- de positie van de bekekene
Vrouwen hebben altijd de positie van de bekekene gehad, maar de positie van kijker en bekekene zijn aan het verschuiven. Zoals de positie van vrouwen verandert. En ook voor mannen gelden tegenwoordig schoonheidsnormen. Mannen zijn steeds vaker de bekekene.
- zich de bekekene voelen
Een aantal shots zijn dan ook onvergetelijk. Zoals wanneer Burr in het duister een sigaret zit te roken, of wanneer hij beseft dat hij bespied wordt en recht in de lens van Jeff kijkt. Even zijn de rollen van het voyeurisme omgekeerd, voelt Jeff zich de bekekene en komt de film in een ijzingwekkende stroomversnelling terecht.
met ander, nevengeschikt substantief
- kijker en bekekene
De internetbezoeker kan de camera kiezen waarvan hij de beelden op zijn beeldscherm wil hebben. Het is alsof de bezoeker live en ongemonteerd, zij het gemedieerd door camera's, het dagelijkse leven in het huis meemaakt, waarbij de bewoners op enkele schaarse momenten na simuleren dat zij hiervan niet op de hoogte zijn. Er is derhalve sprake van gelijktijdigheid van kijken en bekeken worden, en meestal van een breuk tussen kijker en bekekene; de BB-bewoners kijken immers zelden in de camera. Deze situatie benadert die van voyeurisme.
Voyeurisme lijkt te draaien om gelijktijdigheid in waarnemen en waargenomen worden, om een breuk tussen kijker en bekekene, om weten en niet weten.
De meldkamer heeft de politieagent in beeld via de toezichtcamera. De agent heeft ook een smartphone op zak, voor werk dan wel privégebruik, bijvoorbeeld om een bericht te plaatsen op een social mediasite. De meldkamer houdt ook zulke virtuele ontmoetingsplekken in de gaten, vooral (potentiële) gebeurtenissen in de fysieke ruimte, het uitgaanscentrum. Door de explosieve groei van communicatiemiddelen is de berichtgeving, van kijker en bekekene, en van zender en ontvanger dus flink toegenomen.
voorafgegaan door als
- de vrouw als bekekene
'Welk groot onrecht werd daar dan aan de kaak gesteld?' 'Het vrouwelijk lichaam als lustobject. De man als kijker, de vrouw als bekekene. Actief, passief. Yin, yang. De hele mikmak.'
bekekene 2.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Het bekekene…
is een zaak
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is iets wat bekeken wordt; is iets waarnaar gekeken is
Algemene voorbeelden
Bekend verschijnsel; je komt de bioscoop uit en waant je nog even in het zojuist bekekene. De film 'Taxidriver', bijvoorbeeld: wát, als je zelf eens naar de Wallen ging om het kwaad met geweld uit de wereld te helpen.
Egbert Hovenkamp II begreep de poëzie van Kopland pas toen hij in Schipborg, oog in oog met een mooie bocht van de Drentsche Aa zag wat hij zag. "Het moment van kijken, niet de kijker of het bekekene. Het moment van beleven en dat taal laten worden en zijn, ja, dat was wat gebeurde in zijn poëzie, dat was wat in me landde en aardde."
Onze manier van kijken is niet ongericht, zegt Berger in de eerste episode. Er is een nauwe verhouding tussen de kijker en het bekekene. Het oog van de baby zoekt al de moederborst, al heeft Berger het daar niet over. Hij gaat al gauw door naar de camera die het verlengstuk van het menselijk oog is.
De dichter C.O. Jellema is uitgegroeid tot een van de belangrijkste kandidaten voor de P.C. Hooft-prijs voor de poëzie. [...]. Poëzie is voor Jellema 'een kijken dat de afbakening tussen het oog-hier en het bekekene-daar opheft, een kijken als vereenzelviging met het bekekene', poëzie 'ontgrenst realiteiten en voegt ze samen tot één presentie'.