bibliomaan 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een bibliomaan…
is een persoon
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] heeft een buitengewone liefde voor boeken
- [Gedrag] vertoont vaak een ziekelijke neiging bepaalde boeken te verzamelen, voornamelijk om deze te bezitten
Algemene voorbeelden
Onverhoorde gebeden, ik heb ernaar gezocht, bevindt zich ook niet meer in mijn boekenkast, evenmin als welke titel van Voorlandt dan ook. Weggedaan, na er de bladzijden met de hartelijke opdrachten, waarmee de oude Jacob mij bedacht, te hebben uitgescheurd, zoals het hoort, opdat het galgenaas der antiquariaten, bibliomanen en literaire souvenirjagers er geen goede sier mee zou kunnen maken.
Een bibliomaan is bezield door de overdreven soms ziekelijke en tot diefstal leidende zucht tot het verzamelen van boeken zonder ze te gebruiken. Een bibliomaan laat zich ook niet leiden door enige wetenschappelijke waarde of uiterlijke vorm, maar handelt blindelings en obsessief. Een bibliomaan wil slechts hebben, omwille van het hebben, en dat zoveel mogelijk.
De bekendste bibliomaan is ongetwijfeld Stephen Carrie Blumberg. Blumberg steelt in 20 jaar meer dan 23000 uiterst zeldzame boeken uit 367 bibliotheken en musea verspreid over de Verenigde Staten. De totale waarde van zijn privé-verzameling bedraagt 40 miljoen gulden.
Combinatiemogelijkheden
met ander, nevengeschikt substantief
- de bibliofiel en bibliomaan
- bibliofielen en bibliomanen
De boekenfanaticus legt het liefste beslag op een origineel, een eerste druk, of een gesigneerd exemplaar, maar met een mooi en interessant uitziend boek wordt vaak ook wel genoegen genomen. De papieren prooi wordt vervolgens mee naar het "hol" gesleept om er aan te ruiken, er naar te kijken en zo af en toe eens in te bladeren. Dit is de wereld van de bibliofiel en bibliomaan. Een bibliofiel is een liefhebber van boeken. Maar hij heeft zijn passie voor boeken onder controle. Hij ziet het boek als een kunstvoorwerp. Een bibliomaan daarentegen is bezeten van boeken. Het beheerst zijn leven. Het drijft hem tot de rand van de waanzin en zelfs er over.
Bibliofielen en bibliomanen hebben werkelijk alles over voor een enkel boek. Vooral als het een uniek exemplaar betreft. Voor de bibliofiel is het een onbeteugelde passie, voor de bibliomaan een niets en niemand ontziende waanzin. Moord en doodslag zijn voor sommige bibliomanen geoorloofde middelen om de mooiste thuisbibliotheek ooit te vergaren.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
bibliomaan 2.0
Algemene voorbeelden
In de huidige tijd komen we vaker expliciete voorstanders van een papierloze maatschappij tegen. Dit zou als een moderne variant van bibliofobie geclassificeerd kunnen worden, hoewel de bedoeling positief is, en in tegenstelling tot de 'klassieke' boekverbranders, niet de inhoud maar de vorm dwars zit. Hoewel de schaal van bibliofiel naar bibliomaan glijdend is, mag duidelijk zijn waar de UB Maastricht in dit spectrum staat. De UB verzamelt boeken, en niet louter digitale informatiedragers.
Combinatiemogelijkheden
met substantief
- bibliomaan gedrag
- bibliomane neigingen
- bibliomane trekken
Een stapje verder dan de verzamelaar is de bibliomaan, hem gaat het al niet meer om de inhoud, maar uitsluitend om de hoeveelheid. Toch zijn de scheidslijnen niet zo duidelijk als ze lijken. Er zijn bibliofielen die bibliomaan gedrag vertonen en er zijn boekverzamelaars die bibliofiel gedrag vertonen.
Door decennia van wildgroei en ongecoördineerd verzamelen (schenkingen!) ontstond een collectie van grote variëteit: middeleeuwse codices naast negentiende eeuwse correspondentie [...], geschreven inventarissen, preken [...] etc. Vooral de bibliomane neigingen aan het einde van de negentiende en aan het begin van de twintigste eeuw, waarbij kostbaarheid of zeldzaamheid zelden als enig criterium werd genomen, hebben er vaak toe geleid dat menige schenking klakkeloos werd geaccepteerd.
Een boekenverzamelaar met bibliofiele of bibliomane trekken, leest niet graag. Hoe zieker hij wordt, hoe minder hij gaat lezen. Als hij nog leest, dan bestudeert hij veilingcatalogi, antiquariaatsaanbiedingen [...] of studies omtrent de vochtigheidsgraad in bibliotheken. Ik merk de laatste jaren aan mijzelf deze neiging ook. En is dat alles leuk, het boek uiteindelijk waard? Ik behoor, volgens de lijn van deze verhandeling een hartstochtelijk Nee! uit te roepen. Maar mijn antwoord is: ja. Ik lijd om het boek, mijn hele bestaan verpietert erdoor en ik kan in mijn huis niet gaan of staan, maar het is de moeite waard.
- een bibliomane neerlandicus
Van een bibliomane neerlandicus had ik niet verwacht dat hij het giftige cliché van de neerlandicus die jaarlijks zijn bibliotheek met slechts twee boeken verrijkt - bij aankoop van de belastinggids ontvangt hij het boekenweekgeschenk - gebruikt.