bloedplaatje 1.0
Bron:
Tleonardi
(
CC BY 3.0
)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een bloedplaatje…
is een bloedcel; is een cel
- [Waarneembaarheid] kan onder een microscoop zichtbaar gemaakt worden
- [Geheel] is onderdeel van bloed
- [Functie] speelt een rol bij het vormen van korstjes
- [Herkomst of oorsprong] is een afsplitsing van een megakaryocyt, een cel gevormd uit een stamcel van het rode beenmerg (die zelf reuscel of megakaryoblast genoemd wordt)
- [Ontstaan] ontstaat in het beenmerg
- [Betrokkene] is samen met de witte en rode bloedlichaampjes van belang
- [Onderscheid of tegenstelling] is eigenlijk geen bloedcel en is zeker geen bloedlichaampje, omdat er nooit een celkern aanwezig is geweest en het eigenlijk meer om een celfragment dan om een echte cel gaat
Algemene voorbeelden
De bloedcellen worden onderverdeeld in erytrocyten (= rode bloedcellen), leukocyten (= witte bloedcellen) en trombocyten (= bloedplaatjes).
Onder normale omstandigheden worden door het beenmerg, dat zich in onze botten bevindt, de cellen van het bloed gemaakt die o.a. zorgen voor het transport van zuurstof (de z.g. rode cellen), de vorming van een korstje als U zich verwondt (de bloedplaatjes) en voor de weerstand tegen infecties (de witte cellen).
In tegenstelling tot de rode bloedlichaampjes hebben de bloedplaatjes gedurende hun ontwikkeling nergens een kern. Eén bloedplaatje differentieert niet uitgaande van één voorloper maar één voorloper scheidt verschillende bloedplaatjes af. Die voorganger wordt een megakaryocyt genoemd. Deze scheidt dagelijks ongeveer 45 x 109 fragmenten af die we dan bloedplaatjes noemen.
De ontwikkeling van een stamcel tot een megakaryocyt (de voorloper van bloedplaatjes), die vervolgens bloedplaatjes maakt, duurt ongeveer 7-10 dagen, waardoor patiënten in de eerste periode na een stamceltransplantatie vaak afhankelijk zijn van bloedplaatjestransfusies.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- bloedplaatjes aanmaken
- bloedplaatjes produceren
Het proces waarbij rode en witte bloedcellen en ook bloedplaatjes continu worden aangemaakt om de afbraak hiervan te compenseren noemt men hematopoiesis.
De kans op bloedingen neemt toe omdat het beenmerg minder bloedplaatjes kan aanmaken.
Bloedplaatjes worden geproduceerd in het beenmerg.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: aan
- een tekort aan bloedplaatjes
De letters HELLP staan voor Hemolysis Elevated Liverenzymes Low Plates. Met andere woorden: er is sprake van een verhoogde afbraak van rode bloedcellen, een gestoorde leverfunctie en een tekort aan bloedplaatjes waardoor de bloedstolling wordt ontregeld.
V. S. van het Elmirage dierenziekenhuis in Surprise verzorgt de acht jaar oude Dobermann voor thrombocytopenie, een aandoening waarbij het lichaam de eigen bloedplaatjes vernietigt en voor andere 'bizarre neurologische kwalen' die wellicht met het oorlogsverleden van de hond hebben te maken. Volgens het tijdschrift Nature heeft het baasje van de hond ook een tekort aan bloedplaatjes. Tests moeten uitmaken of zij aan thrombocytopenie lijdt.
in voorzetselgroep
- de aankleving van bloedplaatjes
- de kleverigheid van bloedplaatjes
- het klonteren van bloedplaatjes
- klontering van bloedplaatjes
- het samenklonteren van bloedplaatjes
- de kleverigheid van de bloedplaatjes
- het klonteren van de bloedplaatjes
- een ophoping van de bloedplaatjes
- het samenkleven van de bloedplaatjes
Prostaglandinen remmen en/of bevorderen o.a.: ontstekingsreacties - ophoping en aankleving van bloedplaatjes en cholesterol - regulatie van bloeddruk - verwijding van bloedvaten en stimulatie van de bloedsomloop.
De verhoogde 'kleverigheid' van bloedplaatjes kan haarvaatjes verstoppen, wat de kans op decompressieziekte verhoogt.
EDTA vermindert daarentegen de kleverigheid van de bloedplaatjes, waardoor de kans op de vorming van stolsels aanzienlijk vermindert.
Door het klonteren van bloedplaatjes ontstaan er stolseltjes, maar neemt ook het aantal bloedplaatjes af.
Nieuwe antistollingsmiddelen, zoals ticlopidine, een middel dat het klonteren van de bloedplaatjes tegengaat.
Daarnaast zullen hierdoor eerder klonteringen van bloedplaatjes optreden waardoor weer stolsels kunnen ontstaan en pre-eclampsie eerder zou kunnen optreden.
Volgens hen zou elke component van de multipil een van de vier cardiovasculaire risico's verminderen: hoge cholesterol, hoge bloeddruk, een verhoogd gehalte van de stof homocysteïne in het bloed en een ophoping van de bloedplaatjes.
De Aspirine begon aan een tweede jeugd toen de Britse farmacoloog John R. Vane in 1971 het werkingsmechanisme van het geneesmiddel ontdekte, en toen op het eind van de jaren '80 ook ontdekt werd dat Aspirine het samenkleven van de bloedplaatjes remt.
Stolling (dit is: een samenklontering van bloedplaatjes, ook wel trombine genoemd) zorgt ervoor dat door korstvorming een wond dicht gaat en dat de bloeding stopt.
- de afbraak van bloedplaatjes
- een daling van bloedplaatjes
- de groei van bloedplaatjes
De naam HELLP-syndroom is afgeleid van een (engelstalige) afkorting: Hemolyse (bloedafbraak) Elevated Liver enzymes (leverfunctiestoornissen) Low Platelets (afbraak van bloedplaatjes).
Het HELLP-syndroom wordt dus gekenmerkt door hemolyse (bloedafbraak), gestoorde leverfunctie en daling van bloedplaatjes of thrombocyten met stollingsproblemen als gevolg.
Twee via gentechnologie geproduceerde stoffen blijken in staat om de groei van bloedplaatjes te stimuleren, zo bleek op het jaarcongres van de Amerikaanse Vereniging voor Klinische Oncologie.
- een groeifactor voor bloedplaatjes
- een groeihormoon voor bloedplaatjes
Er zijn de laatste jaren veel groeifactoren gevonden maar de groeifactor voor bloedplaatjes ontbrak nog.
Groeihormoon voor bloedplaatjes werkt. Twee via gentechnologie geproduceerde stoffen blijken in staat om de groei van bloedplaatjes te stimuleren, zo bleek op het jaarcongres van de Amerikaanse Vereniging voor Klinische Oncologie.
met ander, nevengeschikt substantief
- rode bloedcellen en bloedplaatjes
- rode bloedcellen, plasma en bloedplaatjes
- witte bloedcellen en bloedplaatjes
Bij ons [...] wordt het bloed geleverd door een non-profitorganizatie. Voor plasma en andere produkten die uit bloed gemaakt worden, is het risico helemaal nihil, omdat die nog eens behandeld worden om eventueel aanwezige virussen uit de vensterperiode te doden. Met vol bloed kan dat niet, omdat rode bloedcellen en bloedplaatjes de beschikbare behandelingen niet verdragen.
Tenslotte krijgt het donorbloed een speciale bewerking: de verschillende bestanddelen van het bloed worden dan gescheiden: rode bloedcellen, plasma en bloedplaatjes.
Iedere vier weken wordt een kuur gestart als het overblijvend aantal witte bloedcellen en bloedplaatjes na een kuur dat toelaten.
Het probleem van het tekort aan rode bloedcellen en bloedplaatjes is relatief eenvoudig op te vangen door het geven van de betreffende bloedproducten.
Groeifactor die bloedplaatjes maakt eindelijk gevonden. Rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes ontstaan allemaal uit één type stamcel.