buks 1.0
Bron:
Crackedspoke
(
CC BY-SA 3.0
)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een buks…
is een schietwapen; is een wapen
- [Uiterlijk] is vaak herkenbaar aan een houten kolf waarop een losse, zwarte loop bevestigd is
- [Deel] heeft een kolf, een getrokken of gedraaide loop (een loop die inwendig schroefvormig is, waardoor kogels met een draaiing geschoten worden) een vizier, een voorspanner en een trekker
- [Soort] is een geweer
- [Plaats] wordt aan de schouder aangelegd of wordt op een paal gelegd
- [Gewicht] is bij de schutterij vaak zwaar (tot wel 15 kilo), maar is als luchtbuks veel lichter
- [Gebruikswijze] wordt gebruikt in de schutterij als wapen bij schietsport, werd gebruikt in oorlogen en werd gebruikt om mee op kleine dieren te schieten (bv. voor het verjagen van vogels)
- [Werking of functionering] kan afgeschoten worden door middel van luchtdruk (luchtbuks) of door middel van een ontploffing (vuurbuks)
- [Legitimiteit] mag in Nederland en België (afhankelijk van de grootte) op privéterrein gebruikt worden (mits geen enkel mens of dier schade toegebracht wordt), maar dragen en gebruiken in de openbare ruimte is verboden
Algemene voorbeelden
Het geweer wordt in de schutterwereld de buks genoemd. Het heeft een lengte van ongeveer 1,80 meter en een gewicht van circa 17kg. De vier voornaamste onderdelen van de buks zijn de twee vizieren, de voorspanner en de trekker.
Het geoefende oog van de schutter zoekt één rechte lijn tussen het kijkgat in het voorste vizier, een ring of punt in het bovenste vizier én het bölke. Als hij die lijn gevonden heeft, spant hij de buks met de achterste trekker voor en lost het schot door het overhalen van de voorste trekker.
Toen ontdekte ze dat de buks niet meer aan de muur hing en dat August weg was.
Nu ben ik geen liefhebber van poezen, maar inmiddels was ik muizen gaan haten [...]. Ik overwoog een buks te kopen, maar de kans op ongelukken leek me te groot.
Voor de zuiverheid van de luchtbuks is de lengte van de loop niet een belangrijke factor. Omdat een kogel na het afschieten langer in een lange dan in een korte loop blijft is bij een lange loop het zogenaamde narichten belangrijker [...]. Wanneer de kogel na het schot de loop nog niet heeft verlaten (lock time) heeft zelfs de kleinste beweging van de buks tot gevolg dat het doel niet meer wordt geraakt.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- een buks laden
- een buks openklappen
- een buks openslaan
De buks wordt schot voor schot geladen met een loden kogel.
Hij zat op zijn hurken, laadde de buks en legde aan.
Hij richtte zich op om de buks open te klappen en leek volkomen ontspannen, alsof we bij de Savelberg op conservenblikjes aan het oefenen waren.
Hij sloeg de buks open en duwde er een nieuw kogeltje in.
met adjectief ervoor
- een antieke buks
- een dubbelloopse buks
- een zware buks
Met een schot uit een antieke dubbelloopse buks knalde wethouder W. Zwaan gistermorgen 160 studenten van de Pabo op weg naar Amsterdam.
Onze leden schieten buiten met de zware buks. Het geweer heeft zijn naam niet gestolen, want de zware buks heeft een gewicht van ongeveer 15 kilo. Het geweer werkt door middel van kruit. De schutter legt het geweer op de aanlegpaal, en richt de buks op de schietboom, 16 meter in de hoogte.
Iedere schutter die koning wil worden schiet om beurten op een houten vogel die ca 12 meter hoog op een paal staat. Dit gebeurd met de zware buks.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: aan
- de buks aan de schouder
- de buks aan zijn schouder
Stipt op tijd zijn, liefst op de minuut, dat gaf hem een zelfde genoegdoening als een scherpschutter wanneer hij in de roos schiet - op de kermis liefst, wat triomfantelijk gerinkel veroorzaakt en hem zijn foto oplevert, met de buks aan zijn schouder en zijn oog achter het vizier.
Tientallen bezoekers, vooral jongeren, zetten de buks aan de schouder om een roosje te schieten.
in voorzetselgroep
- met een buks afvuren
- met een buks schieten
- met de buksen in de aanslag
Men mikt met zacht stoffen ballen, met pijltjes, met loden kogels en met bukskogeltjes en vuurt die af met de hand, met pijl en boog, met buksen en met oude kanonnen.
Hij zou met een buks op journalisten hebben geschoten.
Behalve vrolijk keuvelen en wijn drinken had die pastoor een liefhebberij waarvan hij zijn gast deelgenoot maakte. Dat was schieten met een buks. Schieten op lege flessen. Die zette hij op een muurtje in zijn verwilderde tuin.
Maar hij boerde wat tegen de bewakers en toen werden we met de buksen in de aanslag het gebouw ingedreven.
Ze waren hardnekkig, de kraaien, en lieten zich niet verjagen, zodat de mensen die niet bij hun schoorsteenpijpen konden komen, met buksen op de loer lagen om de kraaien van het dak te schieten.
- de knal van de buks
In de vroege zomeravonden vreest ze de knal van de buks waarmee Gof de spreeuwen verjaagt.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
buks 2.0
Bron:
Jerzy Opioła
(
CC BY-SA 3.0
)
(weinig gebruikt)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een buks…
is een plant
Algemene voorbeelden
Buxus wordt onder andere buks, palmboompje en randpalm genoemd en heeft betekenis in tal van folkloristische en kerkelijke tradities. Aan takjes van buks wordt bescherming (huis), levenskracht (mens), groei en vruchtbaarheid (gewassen) toegekend. Als op Palmpasen de intocht van Jezus in Jeruzalem wordt herdacht, doen kinderen de ronde met hun met bukstakjes versierde broodvogel, de palmpaas. En geen boterlammetje zonder buks.
Het snoeien van buksen in de winter daarentegen vergroot de kans op het ophopen van vocht tussen de gewrichten in de onderste delen van de struik en dit kan een plek creeëren waar vochtigheid en later schimmelproblemen woekeren.
Buks (Buxus sempervirens) - tegen: epileptische aanvallen, ontstekingen - werkt: bloedzuiverend, galdrijvend, laxerend, weefselherstellend; is giftig in hoge doseringen.