buskruit 1.0
Source:
Lord Mountbatten
(
CC BY-SA 3.0
)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Buskruit…
is een kruit; is een stof
- [Kleur] is zwart
- [Vorm] is een mengsel in de vorm van poeder of korrels
- [Ingrediënt] bestaat uit salpeter, houtskool en zwavel
- [Functie] wordt gebruikt om iets te laten ontploffen, in vuurwerk en als munitie voor vuurwapens (dus om een kogel met kracht af te schieten) of bijvoorbeeld ook als explosief bij sloopwerkzaamheden en in de mijnbouw
- [Plaats] kan zich bevinden in een vuurwapen, kanon of in vuurwerk
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is licht ontvlambaar en ontplofbaar
Algemene voorbeelden
In de 14de eeuw maakt een Duitse monnik, Berthold Schwarz, een mengsel van enkele scheikundige stoffen waardoor een deel van het klooster de lucht in vloog. Vele geschiedkundigen zijn het erover eens dat hij, evenals de Chinezen, de juiste verhouding ontdekte tussen de stoffen salpeter, zwavel en koolstof en alzo buskruit maakte.
Tot eind vijftiger jaren werd echter ook zwart kruit (buskruit) gemaakt.
In vuurwerk zit buskruit. Buskruit is een mengsel van koolstof, zwavel en salpeter. Koolstof en zwavel zijn de brandstof. De zuurstof komt uit de salpeter. Salpeter is gewoon een wit poeder, geen gas dus!
Op maandag 12 oktober 1654 ontploft in Delft een magazijn met buskruit.
Het eerste gebruik dat van buskruit bij wapens werd gemaakt was bij een Arabisch-Turks kanon. Dit werd in de 14de eeuw gemaakt. Het bestond uit een dikke houten pot die gevuld werd met buskruit. Het gat aan de bovenkant werd afgesloten met een ronde steen. Door een klein gaatje aan de zijkant kon men een brandende lont naar binnen steken waardoor de lading tot ontbranding kwam.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- buskruit kopen
- het buskruit ontdekken
- het buskruit uitvinden
De actie van de politie in en om Parijs richtte zich op mensen die buskruit hadden gekocht.
De Israëlische functionaris Yitzhak Lissinger verklaart dat Sandouka dit jaar geen vergunning heeft aangevraagd om buskruit te kopen, maar vuurwerk dat hij vanuit het kanon wilde afschieten.
Het is niet uitgesloten dat in de Arabische wereld een Pythagoras op hetzelfde ogenblik als Pythagoras dezelfde stelling heeft geformuleerd en dat in China een anonieme voorganger van Bertold Schwarz het buskruit heeft ontdekt.
Wanneer de imaginaire wereld niet geloofwaardig is, maakt dat het hele verhaal minder overtuigend. Even belangrijk is een element dat fantasy diametraal tegenover sciencefiction plaatst: het ontbreken van moderne technologie. Het peil van wetenschap en techniek ligt ten hoogste op een laat-middeleeuws niveau. Zo wordt in het tweede deel van Amber een soort buskruit uitgevonden, maar verder kan men eigenlijk niet gaan, tenzij men heel bewust anachronismen wil inbouwen.
Als de Duitsers zijn blijven bestaan omdat ze het buskruit hebben uitgevonden, waardoor ze betere overlevingskansen hadden dan andere volkeren die op pijl en boog aangewezen bleven, hoe komt het dan dat niet alleen de Duitsers nog bestaan, maar ook de nog steeds met pijl en boog schietende Denen en Nederlanders?
met adjectief ervoor
- het eeuwenoude buskruit
- het ouderwetse buskruit
- zwart buskruit
Alfred legde zich vooral toe op mechanische en scheikundige experimenten en zocht onder meer naar een betere springstof dan het eeuwenoude buskruit. Hij was net als zijn vader overtuigd van de grote toekomstmogelijkheden van de zeer ontplofbare vloeistof nitroglycerine - een uitvinding uit 1846 van de Italiaan Ascanio Sobrero. Ze hoopten daarmee mijnen te kunnen laden.
Het recept dat in de waarschuwingsbrief voor mogelijke aanslagen van donderdag staat, is een variant op het ouderwetse buskruit.
Tot 1955 maakte men in de kruitfabriek zwart buskruit. Dit bestaat uit houtskool, salpeter en zwavel. Het eindproduct is een zwart poeder, dat in een kruitmolen bereid wordt, een uiterst gevaarlijke bezigheid.
in voorzetselgroep
- de geur van buskruit
- ruiken naar buskruit
Luister, we schrijven het jaar 1943, een mijnenveld in de buurt van Stalingrad. Het is beestachtig koud, in de lucht hangt de geur van buskruit. In de verte hoor je de kanonnen bulderen.
Traangas, zo weten we nu, bijt in je ogen, prikt in je neus, smaakt bitter op je tong en ruikt naar buskruit.
- de uitvinding van het buskruit
Taxushout was gewild voor het maken van bogen, tot de struik door de uitvinding van het buskruit zijn nut verloor.
Hoewel de uitvinding van het buskruit uit China komt, bleef men in het Oosten zeer lang gebruik maken van de traditionele wapens zoals zwaard en speer.
Later, na de uitvinding van het buskruit, paste de fokkerij zich aan aan de groeiende behoefte van een lichter en gemakkelijker wendbaar paard en onder invloed van Arabische en Andalousische hengsten (tijdens de kruistochten) werd de Fries ranker.
met substantief ervoor
- een hoeveelheid buskruit
- een vaatje buskruit
- vaten buskruit
De gemeente Jeruzalem gaf hem dit keer, in tegenstelling tot voorgaande jaren, niet de benodigde hoeveelheid buskruit.
Een droom over een vaatje buskruit – inz. een emmertje met explosieven – dat in ons huis (voor de gelegenheid mijn ouderlijk huis) in de gang beneden onder aan de meterkast staat, op het punt van ontploffen.
Er gingen al gauw verhalen over titanium, over granaten, over vaten buskruit, je moest eens weten wat er werd geluld.