draak


draak 1.0

afbeelding

( Publiek domein )

fabeldier dat meestal wordt voorgesteld als een groot reptielachtig wezen met twee of meer vleugels op de rug, met vervaarlijke klauwen, met een lange hals en een grote kam als die van hoenders op de kop, soms ook met meerdere koppen, met een monsterachtige bek die vuur spuwt, met een lange, gevorkte staart en met een voor dieren onnatuurlijke kleur als felgroen of felrood

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een draak…

is een fabeldier; is een wezen

  • [Afmeting] heeft vaak reusachtige afmetingen
  • [Kleur] heeft vaak een voor dieren onnatuurlijke kleur zoals felgroen of felrood
  • [Uiterlijk] wordt meestal voorgesteld als een dier met een lichaam als een groot geschubd reptiel; heeft meestal een lange hals; heeft vaak een of meerdere paren vleugels op de schouders; heeft een lange, slanke, buigzame hals; heeft een vervaarlijke kop met bovenaan een grote kam zoals bij hoenders; heeft een grote muil met een spitse tong; heeft soms meerdere koppen; spuwt vuur; heeft vervaarlijke grote klauwen; heeft een lange, gevorkte staart; werd in oudere voorstellingen afgebeeld als een slang
  • [Functie] geldt in westerse mythologieën vaak als voorstelling van de duivel of het kwaad in het algemeen; is in oosterse mythologieën zoals de Chinese eerder een gelukbrenger en een symbool van macht
  • [Plaats] leeft vaak in ondergrondse grotten
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is in de westerse mythologieën een kwaadaardig wezen
  • [Gedrag] zaait dood en verderf; doodt mensen en vernielt huizen
  • [Betrokkene] werd in westerse sagen en legenden vaak bestreden en gedood door ridders zoals Siegfried in de Nibelungensage en door heiligen, zoals Sint-Joris en de heilige Margaretha
  • [Waardering] boezemt angst en afkeer in

Algemene voorbeelden


Als ergens in onpeilbare diepten een paar draken slaags geraakten, spoten zij vuur en vlam als verterende bliksems tegen het gewelf en werd hun gebrul als de donder door ontelbare grotten weerkaatst, tot één van de draken in de diepste diepten neerstortte en alles weer stil werd.

Iks, Johan Van Nijen,

Aan het begin van deze eeuw bestond de bevolking uit niet meer dan 200 mensen. Ze fluisterden over een afschuwelijk draakachtig monster dat zich in de holen van het gebergte zou ophouden. Van de speurtochten naar deze draak was nog nooit iemand levend teruggekomen. Het monster zou ook kinderen verslinden. Toch waren er soms dappere jagers die jacht maakten op deze draak, omdat er van zijn huid zulke prachtige trommels gemaakt konden worden.

http://users.pandora.be/peetersdirk/Ciska/Duikgebieden/Komodo.htm

Combinatiemogelijkheden


als object bij een werkwoord


  • een draak bevechten
  • een draak doden
  • een draak verslaan

Hij speelde ridder in zijn hut, zij vertelde hem over Joris die met zijn lans de draak doodde, en middag aan middag sjouwde hij met een te zware tak door de tuin op zoek naar het vuurspuwende monster.

De vrouw die alles had, Kees van Beijnum,

Het beeld van 'mannelijkheid' betreft dan ook niet langer koene ridders die draken verslaan en jonkvrouwen redden.

http://www.nisso.nl/ncolu.htm

met adjectief ervoor


  • een zevenkoppige draak

Op een dag trekt een jonge schaapherder de wijde wereld in, met zijn honden die hem in nood zullen kunnen bijstaan. Hij komt bij een plaats die wordt geterroriseerd door een zevenkoppige draak. Elk jaar moet er een maagd aan de draak geofferd worden, en dit jaar is de dochter van de koning aan de beurt.

http://www.vanatotzreeks.nl/lemma.php?letter=D&categorie=0&t=169

Van dit toilet kun je maximaal 15 minuten gebruik maken. Dan komt er een zevenkoppige draak uit de pot zetten die je piemeltje er afbijt.

http://www.onuitstaanbaar.nl/2011/02/14/toilet/

met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


  • een vliegende draak
  • een vuurspuwende draak

'Hij stierf tijdens de Bataanse Dodenmars van april 1942, een gebeurtenis die voor degenen onder jullie die, zoals ik, geabsordeerd werden door de foto's en nieuwsberichten van de Vietnamoorlog, nu net zo vreemd ouderwets moet zijn als de tijden van dolende ridders en vuurspuwende draken.'

Het einde van verdriet, Lee K. Abbot,

Hij leunt in stijl en thematiek dicht aan bij de fantasy, maar dat genre stapt vrijelijk over de grenzen van het mogelijke, in de wereld van elfen, magie en vliegende draken.

De Standaard,

met ander, nevengeschikt substantief


  • de aartsengel en de draak
  • Michael en de draak
  • Sint-Joris en de draak

Het gaat over Sint-Joris en de draak. In de originele versie is het schilderij groter.

De Standaard,

Deleu haalde zich een pakje Groene Michel voor de geest: de aartsengel en de draak.

Naakte zielen, Luc Deflo,

Voor de gelegenheid mengde hij de Achillesmythe en de legende van Sint Joris en de draak dooreen, en bracht de handeling van die hybridische geschiedenis naar de jaren dertig van onze eeuw over.

De tandeloze tijd. Dl. 1: Vallende ouders, A.F.Th. van der Heijden,

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als deel van een samenstellende afleiding


draak 1.1

voorstelling van een draak in de vorm van bijvoorbeeld een beeld, een prent of een borduurwerk, of als heraldische afbeelding op een vlag of een wapenschild

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een draak…

is een voorstelling

      Algemene voorbeelden


      Wales is een klein land - 20.768 km. De hoofdstad is Cardiff [...]. De officiële vlag is een groenwitte achtergrond met rode draak.

      De Standaard,

      Een draak met opengesperde bek gaf toegang tot dit internationaal vermaarde etablissement, dat plaats bood aan vijfhonderd man.

      'The Eddie Daté Story', Jules Deelder,

      Verder is er een imposante hoeveelheid beeldjes en poppetjes te koop, in diverse prijsklassen - veelal draken en kobolden met een Anton Pieck-achtige voorliefde voor een rijke detaillering.

      http://utopia.knoware.nl/users/vanderwa/stukken/fantasy.htm

      Combinatiemogelijkheden


      met adjectief ervoor


      • een gouden draak

      Het eerste waar mijn oog op viel, toen ik in Den Bosch het station uitkwam, was de gouden draak op zijn pilaar.

      De tandeloze tijd. Dl. 1: Vallende ouders, A.F.Th. van der Heijden,

      met adjectivisch voltooid deelwoord


      • een geborduurde draak

      Nog voordat ze in haar Chinese kamerjas vol lettertekens en geborduurde draken op de bank is gaan zitten, begin ik tegen haar te schreeuwen.

      Alle vogels van de wereld, Daphne Buter,

      Woordfamilie


      Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      draak 1.2

      vlieger in de vorm van een draak

      Betekenisbetrekking


      metonymie
      Betrokken betekenissen 1.0 : 1.2

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een draak…

      is een vlieger; is een speeltuig

          Algemene voorbeelden


          Mijn neef hield de draak, de dubbeldekker of de gele vlieger op en keek daarna toe met de handen in zijn zakken.

          Dix heures et demie du matin en hiver; Voorleesverhaal; Over parelvliegers en doodshoofdvlinders, Hilde De Smedt,

          Het weekend van 3 mei bezetten honderden kite-piloten uit binnen- en buitenland met hun draken het Oostduinkerkse strand.

          De Standaard,

          Op het strand aan het Rubensplein beschilderen kunstenaars vliegers terwijl specialisten uit alle werelddelen het luchtruim vullen met draken in allerlei vormen en kleuren.

          De Standaard,

          draak 1.3

          afbeelding

          Bron: Roel Wijnants
          ( CC BY-NC 2.0 )

          uitbeelding van een draak door een of meerdere vermomde personen in een optocht, vooral bij het Chinese Nieuwjaar, maar ook bij het carnaval en andere gelegenheden; ook een uitbeelding in de vorm van een lange slang met een drakenkop, gemaakt van kleurig textiel die door een rij mensen boven het hoofd wordt gedragen op stokken en heen en weer wordt bewogen zodat het lijkt alsof het monster danst

          Betekenisbetrekking


          metonymie
          Betrokken betekenissen 1.0 : 1.3

          Semagram (extra betekenisinformatie)


          Een draak…

          is een uitbeelding

              Algemene voorbeelden


              Bij de drakendans houden mannen en vrouwen het lijf van de draak met stokken omhoog. Als vendelzwaaiers bewegen ze die stokken heen en weer, waardoor de draak wild gaat kronkelen. Dat moet synchroon gebeuren, wil men vermijden dat de draak al op de eerste dag van het nieuwe jaar aan flarden ligt. De langste draak tot op heden was 208 meter lang.

              De Standaard,

              Op straat zijn grote optochten. Mannen voeren de dans van de draak of de dans van de leeuw uit. Ze dragen een grote draak, gemaakt van papier, hout en stof. In felle kleuren rood, blauw en groen.

              http://www.klap.net/religies/boeddhisme/chinnieuwjr/chinnieuwjr.html

              Op zondagmiddag 16 augustus 2009 kun je genieten van een bijzonder historische optocht met o.a. spelers en de draak die door de straten van het Limburgse Beesel trekt.

              http://www.uitzinnig.nl/festivals_en_evenementen/46a71d65-333d-45e8-9cd4-e3bd8f5efa15/Draaksteken-Beesel.aspx

              Combinatiemogelijkheden


              met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


              • de dansende draak

              Zaterdag wordt een drukke dag met in de ochtend-uren de versierde optocht en vanaf 18.30 uur de recordpoging met de dansende draak.

              Meppeler Courant,

              Onmisbaar voor elke Chinese nieuwjaarsviering zijn natuurlijk de dansende draken en leeuwen en het echte Chinese vuurwerk.

              http://www.welkomindenhaag.nl/evenementen/Chinees-nieuwjaar-in-China-Town-van-Den-Haag.html

              Woordfamilie


              Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              draak 1.4

              machtig gebied dat wordt voorgesteld door het symbool van een draak
              Alleen gebruikt voor landen en landsdelen in het Verre Oosten.

              Betekenisbetrekking


              metafoor
              Betrokken betekenissen 1.0 : 1.4

              Semagram (extra betekenisinformatie)


              Een draak…

              is een gebied

                  Algemene voorbeelden


                  De gouverneur van Jiangsu wees er onlangs plagerig op dat de industriële output van zijn provincie vorig jaar groter was dan die van Shanghai. Maar de draak is niet bevreesd voor de staart. Szu vat via zijn tolk het zelfvertrouwen van de grote havenstad in drie woorden samen: Shanghai is hot.

                  NRC,

                  Combinatiemogelijkheden


                  met adjectief ervoor


                  • Aziatische tijgers en draken
                  • de Vietnamese draak

                  Iedereen kijkt naar de grote Chinese markt, naar de oude en nieuwe Aziatische tijgers of draken van wie de ekonomische groei moet komen.

                  De Standaard,

                  Steeds meer Aziatische Tijgers en Draken overspoelen de wereld met massaproducten tegen prijzen waar onze bedrijven met hun hoge loonkosten niet aan kunnen tippen.

                  De Standaard,

                  Van de Mékongdelta tot aan de baai van Along, van de Chinese zee tot aan de bergen van Hoog Tonkin, herrijst de Vietnamese draak uit zijn assen, terwijl hij zijn ware aard ontdekt, authentiek, wonderbaarlijk, aangrijpend door zijn berooidheid.

                  http://www.grainsnoirs.com/minisite/nl/inc_asp/food_of_country.asp?edition_id=89_id=54,

                  draak 1.5

                  monsterachtig groot, bedreigend obstakel dat bestreden moet worden; groot gevaar dat voortdurend op de loer ligt; vaak ook een door de bestrijder ingebeelde of buiten proportie opgeblazen mistoestand

                  Betekenisbetrekking


                  metafoor
                  Betrokken betekenissen 1.0 : 1.5

                  Semagram (extra betekenisinformatie)


                  Een draak…

                  is een obstakel

                      Algemene voorbeelden


                      In die jaren kort na de oorlog ontstond er een spontane belangstelling voor de vrijwel onbekende Sovjetcultuur. 'Vadertje Stalin' en zijn Rode Leger, die de Duitse draak toch maar onverschrokken bij de staart hadden gepakt, werden nieuwsgierig en bewonderend besnuffeld.

                      Op toernee met Leopold Sondag, Ward Ruyslinck,

                      Ofwel had je echte verliezers en echte winnaars, en een "victor's justice"; ofwel had je een systeem van zelfamnestie, zoals in Latijns-Amerika, uit schrik voor de draak in de voortuin: het leger.

                      De Standaard,

                      Thijm bezat een verbazingwekkende historische en literaire eruditie [...]. Even belangrijk is zijn plaats in de geschiedenis van de Nederlandse taal; in zijn ijveren voor een culturele uitwisseling met Vlaanderen. De held gaat consequent te keer en het is soms vermoeiend te moeten lezen over weer een nieuwe strijd tegen de draak.

                      NRC,

                      Ook op het gebied van blessures - de draak, die iedere atleet bestookt - is hij geen groentje meer.

                      NRC,

                      Combinatiemogelijkheden


                      als object bij een werkwoord


                      • draken doden
                      • draken neersabelen

                      Er zijn al heel wat draken gedood in het verleden, maar die welke we nu aan het afmaken zijn, is een bijzonder kloeke. Elke dode draak maakt ons echter weer vrijer en maakt nieuwe gebieden toegankelijk; ook wat de kennisleer betreft leven we dus in een bijzonder boeiende periode.

                      http://logica.rug.ac.be/dirk/kennisleer/MK_1.pdf

                      Paul Krugman houdt ervan draken neer te sabelen. Liefst van al doorprikt hij hardnekkige drogredeneringen rond de "globalisering" van de economie die bestsellerauteurs, ook onder zijn collega's-economen, in stand helpen te houden.

                      De Standaard,

                      in voorzetselgroep


                      • een gevecht met een draak

                      De strijd tegen je eigenliefde is het moeizame gevecht met een draak die steeds een nieuwe kop omhoog steekt.

                      http://www.antrop-ver.nl/motief/nummers/motief29-2.htm,

                      Woordfamilie


                      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                      draak 1.6

                      iets wat imposant is door zijn omvang of kracht
                      Normaal in combinatie met een voorzetselbepaling ingeleid door van.

                      Betekenisbetrekking


                      metafoor
                      Betrokken betekenissen 1.0 : 1.6

                      Semagram (extra betekenisinformatie)


                      Een draak…

                      is een zaak

                          Combinatiemogelijkheden


                          met voorzetselgroep


                          Voorzetsel: van

                          • draken van mestinjectoren

                          De melkrobot was zo een symbool van iets wat we eigenlijk al wisten: het boerenambacht is allang niet meer een kwestie van beesten en natuur [...]. Naast de robot stond het vol met uit de hand gelopen Dinky Toys, combines van monsterachtige omvang en draken van mestinjectoren.

                          NRC,

                          draak 1.7

                          iemand die afstotelijk is, hetzij door een gedrochtelijk, log lichaam, hetzij door een onuitstaanbaar gedrag

                          Betekenisbetrekking


                          metafoor
                          Betrokken betekenissen 1.0 : 1.7

                          Semagram (extra betekenisinformatie)


                          Een draak…

                          is een persoon

                          • [Uiterlijk] heeft vaak een afstotelijk uiterlijk
                          • [Gedrag] gedraagt zich vaak op een manier die iedereen tegen hem of haar inneemt

                            Algemene voorbeelden


                            De huidige eigenaar is een alcoholist en zijn vrouw is een draak die de pest heeft aan Zambia.

                            http://sarabia.mateor.eu/categorie/land/finca1.php

                            Zie je nu wat een valse draak die vrouw kan zijn?

                            http://www.ekudos.nl/artikel/264065/ekudos_vliegende_bulldozer__patatwagen_%C2%AE_neergestreken_in_almelo

                            Combinatiemogelijkheden


                            met voorzetselgroep


                            Voorzetsel: van

                            • een draak van een kerel
                            • een draak van een wijf

                            Een draak van een wijf, een geloofswaanzinnige, die vlakbij de school een winkel dreef in religieuze artikelen, bidprentjes en kazuifels voor priesters.

                            De Hunnen. Dl. 3: Vrede, Jan Cremer,

                            Daar zag je vroeger een hele kleine spelverdeler en een logge draak van een kerel onder de basket.

                            NRC,

                            draak 2.0

                            kunstwerk dat bijzonder smakeloos overkomt, vooral door onwaarachtigheid, overdreven effectbejag of sentimentaliteit
                            Vooral gezegd van theaterstukken, films, liederen of andere muziekstukken of romans, minder gebruikelijk bij beeldende kunstwerken.

                            Betekenisbetrekking


                            metafoor
                            Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

                            Semagram (extra betekenisinformatie)


                            Een draak…

                            is een kunstwerk

                            • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] getuigt van een zeer slechte smaak; komt onwaarachtig over; streeft vaak grof effectbejag na; is vaak sentimenteel en tranerig

                              Algemene voorbeelden


                              Inhoudelijk verschilden draken als Bompa of FC De Kampioenen wezenlijk niet van het volkstoneel van vroeger. Mogen draken niet bestaan? Hebben ze geen functie? Ook op dit vlak wordt er weer erg ahistorisch gedacht. Wat is de commedia dell'arte anders dan triviaal volkstoneel dat, omdat het tot onze rijke traditie behoort, een cultureel aura heeft gekregen. Volkskunst is het zout in de pap.

                              Cultuur is oorlog, Leo De Haes,

                              Een verveelde dag. Ik las de Vierde Man van Reve en omdat het een draak is las ik hem aan één stuk uit.

                              Twee eendjes en wat brood, Renate Rubinstein,

                              Kunstenaars uit de eerste helft van de negentiende eeuw wilden vooral in de mode zijn [...]. De mode was toen al even grillig als vandaag. Voor de ene was het de klassieke doctrine, voor de andere het persoonlijke experiment van een nieuwe schilderkunst. Beide opvattingen produceerden evenveel draken.

                              De Standaard,

                              Combinatiemogelijkheden


                              met adjectief ervoor


                              • een bloederige draak
                              • een humorloze draak

                              Die toneelspelen waren bloederige draken of buikschokkende kluchten, maar ze kregen alle Pullenaars in hun ban en vormden ontegenzeglijk de culturele pieken van het jaar.

                              Memoires van een kerkuil, Robin Hannelore,

                              'Hoe kun je van een boek van jou zo'n humorloze draak maken?'

                              Het leukste jaar uit de geschiedenis van de mensheid, Ronald Giphart,

                              met voorzetselgroep


                              • een draak van een film
                              • een draak van een lied
                              • een draak van een televisieshow

                              Over het algemeen zijn al die ochtendprogramma's draken van televisieshows, alle met duo-presentatie; mijn interesse is strikt professioneel.

                              Murfreesboro blues, Mart Smeets,

                              Speciaal voor hen werd de eerste live-uitvoering gegeven van het nummer "Sprookje" of ook wel: "Een draak van een lied".

                              http://home.wanadoo.nl/loko/maelstrom/main.htm

                              Ik kwam ooit tijdens het zappen in een draak van een Amerikaanse film terecht.

                              http://www.psychoanalytischinstituut.nl/actueel.shtml,

                              Woordfamilie


                              Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                              draak 3.0

                              prestatie van een zeer slechte, bespottelijke, ondermaatse kwaliteit

                              Betekenisbetrekking


                              metafoor
                              Betrokken betekenissen 1.0 : 3.0

                              Semagram (extra betekenisinformatie)


                              Een draak…

                              is een prestatie

                              • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is zeer lelijk en slecht van kwaliteit; is niet om aan te zien

                                Algemene voorbeelden


                                Het burentreffen werd de zoveelste draak uit deze competitie.

                                De Standaard,

                                Combinatiemogelijkheden


                                met voorzetselgroep


                                Voorzetsel: van

                                • een draak van een voorstel
                                • een draak van een wedstrijd
                                • een draak van een wet

                                De 'nieuwe' kieswet is dus een ondemocratische draak van een wet die enkel de grote partijen dient.

                                http://forum.politics.be/archive/index.php/t-17.html,

                                In een draak van een wedstrijd zette Vitesse het povere voetbal van afgelopen zondag tegen NEC voort.

                                De Telegraaf,

                                Als voor de zoveelste keer de tien procent 'kleintjes' stoppen, dan zitten we aan het aantal liters dat de Boerenbond nodig heeft om zijn draak van een voorstel nog min of meer een aangezicht te geven.

                                http://www.vacvzw.be/nsite.nsf/0/189ec8dbb6c5e366c1256ce000577e85?OpenDocument,

                                draak 4.0

                                gebruiksvoorwerp met een smakeloze vormgeving of slechte werking

                                Betekenisbetrekking


                                metafoor
                                Betrokken betekenissen 1.0 : 4.0

                                Semagram (extra betekenisinformatie)


                                Een draak…

                                is een gebruiksvoorwerp

                                • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] ziet er lelijk uit; heeft een smakeloze vormgeving

                                  Combinatiemogelijkheden


                                  met voorzetselgroep


                                  Voorzetsel: van

                                  • een draak van een jurk
                                  • een draak van een printer
                                  • een draak van een setje

                                  Tijdens de Valentijnsperiode zijn het vooral de mannen die bij de lingeriezaken over de vloer komen [...]. De vraag is natuurlijk: hoe geef je als vrouw je lieveling een duwtje in de goede richting? Of hoe voorkom je als man dat je met een draak van een setje naar huis trekt?

                                  http://www.modenet.be/article.php?sid=13,

                                  Ik herken haar haast niet! En wat een draak van een jurk heeft ze bij bijbehorende echtgenoot gekozen.

                                  http://forum.fok.nl/topic/1109358/5/25

                                  Wat een draak van een printer! Heb deze gekocht omdat m'n HP-printer het had begeven na vele jaren goede dienst. De installatie was een drama, heb een aantal malen gebeld met het service centre. Daar wordt je wel goed geholpen. Telkens is de printer de wifi-verbinding kwijt en moet je alles weer opnieuw instellen etc. Als je daar geen zin in hebt dan sluit je de usb-stekker aan maar dan moet je eerst weer veranderingen aanbrengen in de instellingen. Ik heb spijt van deze aankoop en had beter iets meer uit kunnen geven.

                                  http://www.besteproduct.nl/Epson_Stylus_SX420W_/review_gebruikers.html