eiwit


eiwit 1.0

afbeelding

Bron: Agne27
( CC BY-SA 3.0 )

kleurloze tot witgele en in gekookte toestand witte stof die de dooier omgeeft in een vogelei; wit van een ei

Semagram (extra betekenisinformatie)


Eiwit…

is een stof

  • [Kleur] is in rauwe toestand kleurloos of witgeel; is in rauwe toestand helder of gelig; is in gekookte toestand wit
  • [Samenstelling] bestaat hoofdzakelijk uit opgeloste proteïnen in water
  • [Geheel] maakt deel uit van een ei
  • [Functie] dient om de eierdooier te beschermen; dient als voedsel voor het embryo; wordt ook door mensen gegeten als voedsel; dient als ingrediënt in diverse bereidingen; wordt ook wel gebruikt als natuurlijke kleefstof, als bindmiddel voor pigment, in vernissen en stijfsel
  • [Plaats] bevindt zich in een ei onder de schaal en omgeeft de dooier
  • [Consistentie] is in rauwe toestand dikvloeibaar en slijmerig; is in gekookte toestand vast
  • [Gebruikswijze] wordt vaak gescheiden van de dooier en stijf geklopt voordat het verder verwerkt wordt in een gerecht

Algemene voorbeelden


Het ei begint als dooier die uit de eierstok 'valt'. Deze komt terecht in een trechter, waar eventueel de bevruchting plaatsvindt. Na 15 minuten verdikt het dooiervlies. Daarna wordt er eiwit aangebracht. Ongeveer twee uur later worden de beide eivliezen gevormd, waarna het ei een eierschaal krijgt. In de eigang wordt de kleurstof van de eischaal gemaakt en aangebracht. Dit alles duurt bij elkaar zo'n 20 uur. Tenslotte wordt het ei naar buiten geperst en kan er gebroed worden!

http://www.avrodierennatuur.nl/lezen/huisdieren/boerderijdieren/de_

Ook geliefd is de eierenmix: een mengsel van eiwit, olie en kruiden die het eigeel vervangen.

De Morgen,

Vlekken die zijn veroorzaakt door eiwit kunt u direct afnemen met koud water als ze vers zijn.

http://www.hollandsepot.dordt.nl/vlekken/vlekken.htm

Scheurtje. Hiermee wordt bedoeld dat de zegel op een bepaalde plaats een klein stukje ingescheurd is. Dit is niet altijd eenvoudig te herkennen. Vooral als het scheurtje aan de bovenzijde zit, wordt het nog weleens door middel van een plakker gecamoufleerd. Ook kan het scheurtje door middel van eiwit gedicht zijn.

http://www.nvph.nl/filency/index.htm

Combinatiemogelijkheden


met adjectief ervoor


  • rauw eiwit

Net na je menstruatie: een gele kleur - korrelig en kleverig - weinig slijm, voelt droog aan. Enkele dagen later is dit veranderd: de gele kleur is nu eerder een roomkleur geworden - dik en minder kleverig - meer slijm, voelt vochtiger aan. Tijdens je vruchtbare periode: helder, valt te vergelijken met rauw eiwit - eerder vloeibaar, je kan er een draad mee trekken als je het tussen 2 vingers houdt en die langzaam opent.

http://www.9maand.be/vruchtbaar/

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • opgeklopt eiwit

Spelen betekent voor het leven evenveel als opgeklopt eiwit voor een zalige zelfgemaakte cake.

http://www.gezinsbond.be/index_ns.htm

met ander, nevengeschikt substantief


  • eiwit en eigeel

Gebruik altijd een eierscheider om eiwit en eigeel van elkaar te scheiden.

http://www.veevleesei.nl/

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


eiwit 1.1

hoeveelheid eiwit afkomstig van een ei; portie eiwit

Betekenisbetrekking


metonymie

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een eiwit…

is een hoeveelheid stof

      Algemene voorbeelden


      Klop de eiwitten schuimig. Voeg er dan al kloppend de kristalsuiker aan toe en klop de eiwitten tot stijve pieken.

      NRC,

      Dubbele Bouillon (Consommé Double). Ingrediënten: 200 gram soepvlees - bouillonblokjes - boter - 500 gram schenkel met been - 1/4 selderijknol - 1 ui - 1 prei - selderijgroen - 1 wortel - tijm - lavas - 1 teentje knoflook - 1 kruidnagel - 2 jeneverbessen [...] - 2 eiwitten - peterselie - kervel - dragon - lavas - 200 gram tartaar.

      http://www.goldweb.nl/culinair/

      Voor het klaren mengen we eiwitten, kleingesneden groenten en kruiden en biefstuk tot een smeuïge massa, roeren deze door de koude bouillon en laten deze zachtjes, onder af en toe roeren aan de kook komen.

      http://www.goldweb.nl/culinair/

      eiwit 2.0

      (biologie; chemie en mineralogie)

      chemische verbinding die is opgebouwd uit een keten van aminozuren en die een belangrijke voedingsstof vormt voor mensen, dieren, planten en andere organismen; proteïne; eiwitmolecuul
      Men onderscheidt vele soorten eiwitten die elk hun eigen functie hebben. Vaak in het meervoud.

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een eiwit…

      is een verbinding; is een stof

      • [Samenstelling] bestaat uit een keten van aminozuren, die de specifieke vorm en functie van het eiwit bepaalt; bevat aminozuren die verbindingen zijn van stikstof, koolstof, zuurstof en waterstof (en soms ook zwavel en fosfor)
      • [Functie] is verantwoordelijk voor de structuur, functie en regulatie van cellen; dient als bouwstof voor lichaamscellen; heeft een beschermende functie voor lichaamscellen; is verantwoordelijk voor vrijwel alle processen in het lichaam
      • [Werking of functionering] wordt via de voeding opgenomen; wordt in het lichaam eerst tot aminozuren afgebroken en wordt in het lichaam weer gevormd tot het benodigde lichaamseiwit
      • [Voorbeeld of specimen] is bijvoorbeeld een enzym, hormoon of antilichaam

      Algemene voorbeelden


      Eiwitten zijn tamelijk grote moleculen die uit honderdduizenden aminozuren bestaan.

      NRC,

      Eiwitten zijn voedingsstoffen met een opbouwende en beschermende functie voor het lichaam. Ze zijn niet alleen noodzakelijk voor het onderhoud, maar ook voor het herstel en de groei van het lichaam. Door de vertering worden eiwitten afgebroken tot aminozuren, die dan op hun beurt in het bloed worden opgenomen en naar de cellen gevoerd. In de cellen gebeurt een nieuwe eiwitsynthese. Deze zorgt voor het herstel en de groei van de weefsels.

      http://www.vig.be/

      Een eiwit vervult allerlei belangrijke processen binnen een cel. Bijvoorbeeld het kopiëren van DNA of de bekende pacmaneiwitten die stoffen door membranen heen transporteren. Aangezien de functie van deze eiwitten nogal complex is, is de structuur van een eiwit dat ook. Eiwitten bestaan dan ook al gauw uit zo'n 300 aminozuren. In eiwitten komen bovendien nog eens 20 verschillende soorten aminozuren voor, dus er zijn echt talloze combinaties mogelijk om een eiwit te maken.

      http://home.kabelfoon.nl/~ejbruin/degeneratie/inleiding.html

      Zoals alle eiwitten bestaan melkeiwitten uit een serie aaneengeschakelde aminozuren. In de spijsvertering worden de eiwitten afgebroken tot losse aminozuren die op hun beurt bouwstenen vormen voor lichaamseiwitten.

      http://www.c3.nl/evv/ev.htm,

      Alle genen samen bevatten codes voor ongeveer vijftigduizend tot honderdduizend verschillende eiwitten.

      http://www.nki.nl/actueel.htm,

      Eiwitten worden opgebouwd uit bouwstenen die wij aminozuren noemen. De volgorde van de kralen in het DNA bepaalt de volgorde van de aminozuren. Een aan elkaar geregen set van aminozuren vormt een eiwit ofwel een 'proteïne'. Al die verschillende eiwitten zijn samen verantwoordelijk voor vrijwel alle processen in het lichaam.

      http://www.nki.nl/actueel.htm,

      Eiwitten zijn niet bedoeld als brandstof maar als bouwelementen. De verbranding van eiwitten gaat dan ook uitermate inefficiënt. Wie zo diep gaat dat het lichaam ook eiwitten gaat verbranden, eet zich zelf als het ware op!

      http://marmotte.bizland.com/,

      Combinatiemogelijkheden


      als object bij een werkwoord


      • veel eiwitten bevatten

      Zowel kip als piepkuiken bevatten niet veel calorieën. Ze bevatten wel veel eiwitten.

      http://www.xquis.com/_scripts/search_products.pl?query=17

      met adjectief ervoor


      • dierlijke eiwitten
      • hoogwaardige eiwitten
      • menselijke eiwitten
      • plantaardige eiwitten
      • volwaardige eiwitten
      • een bepaald eiwit
      • een normaal eiwit
      • een specifiek eiwit

      Dierlijke eiwitten komen voor in melkproducten, vleesproducten, vis en ei. Plantaardige eiwitten zitten in brood, sojabonen, aardappelen, peulvruchten en graanproducten. Ook verschillen dierlijke en plantaardige eiwitten van elkaar in hoeverre ze gebruikt kunnen worden door het lichaam.

      http://www.filamon.be/nl/2011/04/het-belang-van-hoogwaardig-eiwit/

      Dierlijke eiwitten hebben een hogere biologische waarde dan plantaardige eiwitten.

      http://www.scharrelslager.nl/

      Yoghurt is rijk aan hoogwaardige eiwitten, calcium en B-vitamines.

      http://www.hollandsepot.dordt.nl/producten/producten.htm

      Plantencellen staan dichter bij ons dan bacteriën, waardoor ze complexere menselijke eiwitten kunnen maken.

      http://www.belgobiotech.be/code/page.cfm?id_page=26,

      Een voeding met teveel plantaardige eiwitten kan aanleiding geven tot blaasstenen.

      http://users.pandora.be/hetlandvanfret/fr_gesch.htm

      Eiwitmoleculen zijn ketens van eenvoudiger moleculen, de aminozuren. Er bestaan een twintigtal verschillende aminozuren. Deze kunnen zich in allerlei combinaties tot lange ketens aaneenrijgen, en elke combinatie leidt tot een bepaald eiwit.

      De Standaard,

      De ziekten worden veroorzaakt door de mutatie van een normaal eiwit in de zenuwcellen in een abnormale vorm, een prion genoemd.

      http://www.ivkiev.fgov.be/xdata/publicaties/bse/bse.pdf

      RNA verlaat de celkern en de informatie die in dit molecuul is vervat wordt vertaald in aanmaak van een specifiek eiwit.

      http://home.wanadoo.nl/vincent.bloks/web-files_Oratie/onder.html,

      met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


      • een afwijkend eiwit

      De ziekteverschijnselen treden op doordat het afwijkende eiwit zich ophoopt in de hersencellen.

      NRC,

      met substantief ervoor


      • een soort eiwitten

      Gluten zijn een soort eiwitten in granen.

      http://www.voedsel.net/vragen/index.htm

      met substantief erachter


      • het menselijk eiwit lactoferrine

      Het ministerie van Economische Zaken heeft een krediet van 20 miljoen gulden beschikbaar gesteld aan het biotechnisch bedrijf Gene Pharming. Dat tracht met behulp van de genetisch aangepaste stier Herman koemelk te produceren die het menselijke eiwit lactoferrine bevat.

      Meppeler Courant,

      met onbepaald voornaamwoord


      • te veel eiwitten
      • veel eiwitten
      • voldoende eiwitten
      • weinig eiwitten

      Te veel eiwitten zijn ook niet goed, hierdoor stijgt het ureumgehalte onnodig.

      http://www.lvd.nl/wisselwerking/2000/4/2000-4-21.htm,

      Het ontbijt en de lunch moeten relatief veel eiwitten en weinig koolhydraten bevatten, en het diner veel koolhydraten en weinig eiwitten.

      http://users.telenet.be/lode.stevens/cma/

      Veel nierpatiënten hebben moeite om voldoende eiwitten en energie binnen te krijgen.

      http://www.lvd.nl/wisselwerking/2000/4/2000-4-21.htm,

      Bladluizen voeden zich met plantensappen, die ze met hun zuigende monddelen uit het blad halen. Die sappen bevatten in verhouding veel suikers en weinig eiwitten.

      http://www.detuingids.be/pages/list.asp?cat=2,

      met ander, nevengeschikt substantief


      • eiwitten en koolhydraten
      • eiwitten en nucleïnezuren
      • eiwitten en suikers
      • eiwitten en zetmeel
      • eiwitten, koolhydraten en vetten
      • eiwitten, vitaminen en mineralen

      Om zich te kunnen vermenigvuldigen hebben bacteriën voedingsstoffen nodig, zoals eiwitten en koolhydraten.

      http://www.voedingscentrum.nl/

      Alle levende wezens bestaan in hoofdzaak uit twee soorten moleculen: eiwitten en nucleïnezuren.

      De Standaard,

      Acrylamide wordt gevormd bij een chemische reactie tussen eiwitten en suikers, een reactie die beter verloopt bij hogere temperatuur.

      http://www.mngm.nl/voedselveiligheid_map/patat.pdf,

      De kieming verwekt in de gerstkorrel enzymen die eiwitten en zetmeel zullen afbreken in suikers en aminozuren.

      http://www.dma.be/p/bier/0_4.htm,

      Een gram vet levert 9 kcal. (kilocalorie) energie; eiwitten en koolhydraten leveren per gram elk 4 kcal. energie. Bekijken we welk energiedeel de eiwitten, koolhydraten en vetten in onze voeding leveren, dan spreken we van "energieprocenten".

      http://www.fitnesscentrum.com/

      Vlees, vis, eieren en vervangproducten zijn een bron van eiwitten, vitaminen en mineralen zoals ijzer.

      http://www.vig.be/

      Vaste verbindingen


      Woordfamilie


      Als deel van een afleiding


      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      Als deel van een samenstellende afleiding


      eiwit 2.1

      eiwit beschouwd als stof; eiwitstof

      Betekenisbetrekking


      metonymie
      Betrokken betekenissen 2.0 : 2.1

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Eiwit…

      is een stof

          Algemene voorbeelden


          Ja, als u voldoende gezonde voedingsmiddelen eet zoals brood, melk(producten), aardappelen en peulvruchten, is een tekort aan eiwit uitgesloten.

          http://www.lexthoen.nl/

          Bij bepaalde symptomen, die erop kunnen wijzen dat je baby te weinig voeding en/of zuurstof krijgt: een te hoge bloeddruk, eiwit in de urine, plotseling grote gewichtstoename, oedeem, suiker in de urine.

          http://www.9maand.be/beval/

          Combinatiemogelijkheden


          als object bij een werkwoord


          • veel eiwit bevatten

          Mosselen zijn rijk aan hoogwaardige voedingsstoffen als mineralen, vitaminen en eiwitten. Zij bevatten per gewicht veel eiwit en slechts 1% vet.

          http://www.visbureau.nl/vissoorten.htm

          met substantief ervoor


          • een gram eiwit
          • een hoeveelheid eiwit
          • een stukje eiwit

          Met één gram eiwit per kilogram lichaamsgewicht per dag, heb je al genoeg.

          http://home.tiscali.be/mardejonghe/body/vragen.htm

          Ouderen die op zichzelf wonen consumeren wel de aanbevolen hoeveelheid eiwit, maar recente ontwikkelingen in het onderzoek naar eiwitbenutting geven aan dat de aanbevolen hoeveelheden voor de eiwitinname bij ouderen misschien te laag zijn.

          http://www.c3.nl/evv/ev.htm,

          Prionen zijn specifieke stukjes eiwit die in mensen en dieren voorkomen.

          http://www.studentenkeuken.nl/index2.html

          met onbepaald voornaamwoord


          • te veel eiwit
          • te weinig eiwit
          • veel eiwit
          • voldoende eiwit

          Bakbananen zijn grote bananen. Ze bevatten veel eiwit en zetmeel en zijn veel minder zoet dan de gewone bananen.

          http://www.hollandsepot.dordt.nl/producten/producten.htm

          Als ik jouw voedingspatroon analyseer, dan zit er een beetje te veel vet en te weinig eiwit in.

          http://www.hardlopen.nl/hlarchief1koolhydrvetten.html

          De meeste mensen eten voldoende eiwit.

          http://www.opdieet.nl/dieeten.htm

          met ander, nevengeschikt substantief


          • eiwit en zetmeel
          • eiwit, calcium en vet

          Bakbananen zijn grote bananen. Ze bevatten veel eiwit en zetmeel en zijn veel minder zoet dan de gewone bananen.

          http://www.hollandsepot.dordt.nl/producten/producten.htm