epigram 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een epigram…
is een gedicht; is een tekst; is een zaak
- [Omvang concreet] is zeer kort, bv. twee of vier regels
- [Functie] was oorspronkelijk een opschrift, bv. op een monument of graf, en werd vervolgens een literair genre op zich
- [Ontstaan] ontstond in het oude Griekenland
- [Tijd] ontstond in de oudheid, was populair in de renaissance, bv. bij Huygens, werd in de negentiende eeuw beoefend door bv. Staring, en wordt ook in de moderne poëzie gebruikt
- [Onstoffelijke inhoud] heeft meestal een schertsende of hekelende inhoud, vaak met een woordspeling of pointe
Algemene voorbeelden
In de Roaring Twenties gold Dorothy Parker als een van de meest belovende Amerikaanse schrijvers [...]. Een decennium later was haar roem al grotendeels vergaan [...]. Hemingway was de nieuwe standaard voor het korte verhaal, terwijl haar bitterzoete epigrammen te licht waren voor de liefhebbers van modernisten als T.S. Eliot en Ezra Pound.
Millay was een van de classicistische dichters die in het begin van de eeuw hadden gezorgd voor een 'Roman Revival' in de Amerikaanse letteren. Via haar werk leerde Dorothy de Latijnse dichters kennen: de satiricus Horatius [...]; de lyricus Catullus [...]; en bovenal Martialis, die met scabreuze en venijnige epigrammen de gegoede Romeinse burgerij bespotte. Dorothy Parker [...] maakte kleine gedichten met een clou, die vaak net als bij Martialis pas uit de laatste regel naar voren kwam.
Zijn as werd naar Napels gebracht en op de weg naar Pozzuoli bijgezet met het volgende grafschrift: Mantua me genuit, Calabri rapuere, tenet nunc Parthenope: cecini pascua, rura duces. (Mantua schonk me het leven, Calabrië nam het, in Napels rust nu wie weideland, velden en leiders bezong.) Dit epigram vat in twaalf woorden Vergilius' leven en werk samen. In zijn Eclogae verheerlijkte hij het herdersleven, in zijn Georgica het boerenbedrijf, in zijn Aeneis het leiderschap.
Om zijn sneldichten zo scherp en spitsvondig mogelijk te maken wendde Huygens allerlei middelen aan, waarvan woordspel er maar één is. Tineke ter Meer noemde in haar studie over Huygens' epigrammen alles wat de tekst scherpte geeft ('argutia') een 'vondst'. Zo'n vondst kan hem ook zitten in de thematiek, die Huygens dan ook regelmatig ontleende aan andere auteurs.