ernst


ernst 1.0

serieuze stemming waarin iemand zich onthoudt van oppervlakkigheid, lichtvaardigheid, spot of scherts; ook: de blijk daarvan op iemands gezicht; serieusheid; seriositeit

Semagram (extra betekenisinformatie)


Ernst…

is een stemming; is een toestand

  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] kenmerkt zich door serieusheid, het zich onthouden van oppervlakkigheid, lichtvaardigheid, spot of scherts
  • [Bezitter of eigenaar] is een gemoedstoestand, stemming of houding van personen
  • [Oorzaak, reden of aanleiding] wordt al of niet veroorzaakt door een situatie

    Algemene voorbeelden


    Ik scherts en ben ernstig, maar de ernst voert de boventoon.

    Requiem voor een vriend, J.J. Voskuil,

    Ernst zat er niet in het gesprek. Daarvoor was Brian te ver heen, zoals ik, eindelijk zelf eens nuchter, duidelijk kon constateren.

    In liefdesnaam, Adriaan van der Veen,

    Er kon wantrouwen zijn in haar blik, teruggetrokkenheid en overrompelende goedgelovigheid, maar er was altijd ernst, de grondtoon was ernst.

    Over de grens, Chaja Polak,

    We zagen de ernst op zijn gezicht, het geduld en de vermoeidheid die toenam.

    Calvados, Elvis Peeters,

    Combinatiemogelijkheden


    met adjectief ervoor


    • bittere ernst
    • bloedige ernst
    • diepe ernst
    • dodelijke ernst
    • grote ernst

    En zo komt het dat bittere ernst de bleke gezichten rond het graf tekent.

    NRC,

    In Leuven hing ook een gekte, maar die werd steeds grimmiger en die kon naar mijn gevoel spoedig omslaan in bloedige ernst.

    Verdwaalde post, Walter van den Broeck,

    Rotsvast in hem zat een innerlijke vrede, diepe ernst.

    Het pistool van de rekening, Jan Willem Holsbergen,

    Suzanna met haar donkere krullen, haar fluisterende stem, haar dodelijke ernst.

    Liefdesmeer & andere verhalen, Chaja Polak,

    Met grote ernst en eenvoud zou hij haar benaderen.

    Het pistool van de rekening, Jan Willem Holsbergen,

    in voorzetselgroep


    ( Zie ook de verbindingen.)
    • met enige ernst
    • met grote ernst

    Onder leiding van Koos Schuur speelden een aantal van die Groningse jongens een spelletje dat op school was ontstaan, maar nu met enige ernst werd voortgezet.

    De koorddanseres en andere herinneringen, Rico Bulthuis,

    In een reactie stelde de organisatie van Felix en Sofie dat een academische promotie altijd een spel is, dat met grote ernst wordt gespeeld.

    NRC,

    met ander, nevengeschikt substantief


    • ernst en humor
    • ernst en luim

    Zij vertelde in het Drents over ernst en humor uit het dagelijks leven en vooral over de tegenstellingen van vroeger en nu.

    Meppeler Courant,

    Zoals in al zijn stukken staan 'ernst en luim' heel dicht bij elkaar, vaak zelfs door elkaar.

    http://users.compaqnet.be/th/stukken/herfst.html,

    Vaste verbindingen


    Woordfamilie


    Als deel van een afleiding


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    ernst 2.0

    mate waarin iets ernstig is

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    De ernst…

    is de mate

    • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is de mate, graad waarin iets ernstig is

      Algemene voorbeelden


      Als aan de hand van het gehooronderzoek precies is vastgesteld wat de aard en de ernst is van de slechthorendheid, moet worden bekeken of daar medisch iets aan te doen is.

      http://www.fenac.nl/audcentr.html

      Combinatiemogelijkheden


      met voorzetselgroep


      • de ernst van de aandoening
      • de ernst van de feiten
      • de ernst van de klachten
      • de ernst van de symptomen
      • de ernst van de situatie
      • de ernst van de toestand
      • de ernst van de zaak
      • de ernst van het delict
      • de ernst van het letsel
      • de ernst van het misdrijf
      • de ernst van het ongeval
      • de ernst van het probleem
      • de ernst van de ziekte

      Haar aangrijpende getuigenis herinnerde de jury aan de ernst van de feiten.

      De Standaard,

      Als prevalentiecijfers gebaseerd zijn op een registratie van werkverzuim, is hier impliciet de ernst van de klachten bepalend: lichte klachten die niet tot verzuim leiden, tellen dan niet mee.

      http://www.rsi-vereniging.nl/download/grrsi.pdf,

      Afhankelijk van de ernst van de situatie worden verdere maatregelen genomen.

      http://www.dierenbescherming.nl/acties/mkz/standpunt.php3

      Verwittig de gepaste gespecialiseerde hulp, afhankelijk van de ernst van de toestand.

      http://www.jeugdwerknet.be/spelensite/doc/Cursus/c10.htm

      Aan het aids-beleid van de Zuid-Afrikaanse regering zou je niet zeggen dat de autoriteiten de ernst van de zaak onderkennen.

      http://oud.refdag.nl/bui/010409bui06.html,

      Of dit leidt tot niet verdere vervolging, dan wel tot verzachting van de strafeis, is afhankelijk van de ernst van het delict en het karakter van het initiatief van de delinquent.

      http://www.openbaarministerie.nl/beleidsregels/dbase/algfrm.htm,

      Afhankelijk van de ernst van het probleem kan de behandeling ambulant, in een ziekenhuis of gedurende een behandelingsprogramma met verblijf gebeuren.

      http://nl.psychiatrie.be/bgdisplay.jhtml?itemname=nonprofbacksub029,

      Koorts is [...] geen echte graadmeter voor de ernst van de ziekte.

      http://home.wish.net/~homeopat/inhoud-2.htm

      met ander, nevengeschikt substantief


      • ernst en duur
      • ernst en omvang

      De gekozen omschrijving dekt verschillende maten van ernst en duur van RSI-klachten.

      http://www.rsi-vereniging.nl/download/grrsi.pdf,

      Natuurwetenschappelijke publikaties trekken ernst en omvang van de schade ernstig in twijfel!

      NRC,

      Woordfamilie


      Als deel van een afleiding


      ernst 3.0

      iets wat men serieus neemt of moet nemen; iets wat serieus bedoeld is

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Ernst…

      is een zaak

      • [Belang] is iets wat men serieus moet nemen; is iets waarmee men niet moet spotten

        Algemene voorbeelden


        In de deuropening stonden Ben en Freek geagiteerd te roepen: 'De Russen zijn er!' 'Ha, ha, wat een grap. Hebben jullie je vol laten lopen?' reageerde ik geërgerd. 'Nee, nee, ze zijn er! Kijk maar naar buiten.' Ze stormden de kamer binnen en liepen naar het raam. Ik hoorde van de straat zwaar gedruis en begon mij langzaam af te vragen of het geen ernst was.

        Alles wat het geval is, Milo Anstadt,

        Combinatiemogelijkheden


        met adjectief ervoor


        • bloedige ernst

        Elk spelletje is bloedige ernst, aan elk spelletje zijn regels verbonden waaraan eenieder zich moet houden.

        De Standaard,

        Vaste verbindingen


        Woordfamilie


        Als deel van een afleiding