fond


fond 1.0

achtergrond waarop een patroon of voorstelling weergegeven is of waartegen een kleur afsteekt; achtergrond van bekleding, behang, e.d.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een fond…

is een achtergrond; is een deel

  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is de achtergrond waarop iets is afgebeeld, geweven, geborduurd of gedrukt; is de achtergrond waartegen iets afsteekt
  • [Voorbeeld of specimen] is bijvoorbeeld de achtergrond van een schilderij, een achtergrond in een toneeldecor of in een landschap

    Algemene voorbeelden


    Zo toont hij de nieuwste acrylschilderijen van Tom Wesselman, waarin hij naakten kombineert met een fond in de stijl van Lichtenstein of Matisse.

    De Standaard,

    In een schildersportret van 1949 bijvoorbeeld suggereert het hoofd De Chirico, terwijl de fond met een kubistische ruimteverdeling is opgebouwd.

    De Standaard,

    Combinatiemogelijkheden


    met voorzetselgroep


    • het fond van

    Er ging ook een zekere esthetische dwang van hem uit, zodat gezegd kan worden dat zijn kwijnende gestalte en het fond van de bomen in de tuin als vanzelf het beeld opriepen van een begrafenis, met weinig mensen nog maar op de been, op een zwoele zomeravond.

    Gesprekken in huizen aan zee, Willem Brakman,

    in voorzetselgroep


    • in het fond
    • met een zwart fond
    • op een donker fond
    • op een zwart fond
    • over een rood fond
    • tegen een monochroom fond
    • tegen een neutraal fond
    • tegen het fond van

    De pagina's met deze foto's zijn de enige in het boek met een zwart fond, en de betekenis daarvan kan niemand ontgaan.

    NRC,

    Heel af en toe is er een tekening zonder die dubbelheid van berusting en pijn. Zoals Mevrouw A.H., een prachtig portret van een heel oude vrouw waar 'moeder' onder staat geschreven. Op een donker fond straalt het gerimpelde gezicht in een ovalen poeltje van licht, als een antieke camee.

    NRC,

    Het blauwe bloemdecor op bleekblauw fond is geïnspireerd op oud Chinees porselein, en het minieme roodbruine lijntje langs de randen geeft er iets ongrijpbaar authentieks aan.

    NRC,

    Glanzende blauwe balken liggen op een mat zwart fond, of matzwarte vlakken kunnen zweven in een glanzend zwart. Er zit een raadselachtige lichtwerking in deze schilderijen, die te zien zijn in de Wetering Galerie in Amsterdam.

    NRC,

    Meer tot de verbeelding spreken zijn 'reliëfs'. Op een zwart fond liet hij wat half vergane viooltjes en bloembladeren achter; schamele stampertjes waaieren als een explosie van organisch, microscopisch materiaal uit in het duister.

    NRC,

    Door de adembenemende aandacht voor het gehurkte lichaam en de zachtrose huid van een vrouw die zich aftekent tegen een monochroom fond, is dit schilderij op een bijna ontluisterende manier aandoenlijk en emotioneel.

    Meppeler Courant,

    Nog nooit had ze zoveel waterlelies gezien, honderden op elke plas. Nu het avond was, lichtten de witte bloemen op tegen het fond van de donkergroene bladeren.

    Hokwerda's kind, Oek de Jong,

    Het enige dat is overgebleven is het wapen van de streek: een op hol geslagen vogel, gemaakt door iemand met een asymilcursus tekenen. Het beest is in het wit en rent verschrikt van links onder naar rechts boven over een rood fond.

    NRC,

    Het licht gaat uit, het geroezemoes verstomt en terwijl de muziek aanzwelt [...] treedt het toneelbeeld uit de duisternis te voorschijn: een Engels gazon bij de gevel van een landhuis, in het fond een haag met een deur erin, waarachter het geluid van geslagen tennisballen klinkt.

    Een soort Engeland, Robert Anker,

    fond 2.0

    achtergrond in figuurlijke zin

    Betekenisbetrekking


    metafoor
    Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

    Combinatiemogelijkheden


    met voorzetselgroep


    • het fond van

    Ik beluisterde het fond van stemmen, en schoot plotseling overeind toen ik de stem hoorde van de heer Wolff.

    Gesprekken in huizen aan zee, Willem Brakman,

    Boven een langgerekte fond van gedempte violen en altviolen laat hij een paar enigmatische toetsen van fluit, fagot, celesta, trompet en harp de loze drukte doorprikken, en toont hij zijn ware gelaat.

    De Standaard,

    Thee, croquet, het geluid van geslagen tennisballen waarvan er soms een het gazon op rolt, maar vooral: een fond van stadsgeluiden, telefoons, printers, sirenes, trams, muziekflarden, die samen een nerveuze ruimte suggereren.

    Een soort Engeland, Robert Anker,

    in voorzetselgroep


    • tegen het fond van

    Claes heeft met vaste hand deze dubbelzinnige wereld opgeroepen, waarin persoonlijke ervaringen tegen het fond van maatschappelijke en politieke gebeurtenissen afsteken.

    http://boekrecensies.trouw.nl/,

    fond 3.0

    grond; wezen; kern

    Algemene voorbeelden


    Eigenlijk heb ik mij de hele avond op de posities geconcentreerd. Van de fond van de match heb ik eigenlijk niet veel gezien.

    De Standaard,

    Ik geef toe ik heb mijn zwakheden, zo is er in mij het fond van de revolutionair, je weet wel met die gebalde vuist en die zo gebeeldhouwde onderarm, maar dat moet het dan maar zijn, die bloedarme galgenazen, onruststokers en anarchisten ruiken mij te veel naar kool en zuur zweet.

    Gesprekken in huizen aan zee, Willem Brakman,

    Vaste verbindingen


    fond 4.0

    ((vooral) in België; informeel; (vooral) gesproken taal)

    onderste laag; bodem
    Met name in toepassing op een maaltijd als bodem in de maag.

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een fond…

    is een laag; is een deel

    • [Rang of hiërarchische positie] is de onderste laag

      Combinatiemogelijkheden


      met adjectief ervoor


      • een stevige fond

      Om de beproeving van zo'n zwalpende paardentram te doorstaan, is naar hun zeggen een stevige fond belangrijk. Daarom begint de tocht met een driegangenmenu, met Mechelse bieren, in De 2 Palen, de afspanning van de brouwerij Het Anker.

      De Standaard,

      Vaste verbindingen


      Woordfamilie


      Als deel van een afleiding


      fond 4.1

      (eten, drinken en genotmiddelen)

      gistbodem die troebelheid en extra bitterheid geeft aan op fles hergiste bieren

      Betekenisbetrekking


      specialisering
      Betrokken betekenissen 3.0 : 3.1

      Algemene voorbeelden


      Fles uitschenken in één vloeiende beweging zonder kolken, dwz. zorg ervoor dat tijdens het schenken de uitloop van de fles nooit volledig wordt afgesloten door stromend bier. Kolken belet de vorming en de regeling van een stabiele schuimkraag en woelt de 'fond' (= gistbodem die troebelheid en extra bitterheid geeft) op bij op fles hergiste bieren.

      http://pilsje.wordpress.com/over/schenken-van-bier/

      Bij het schenkritueel aan tafel laten we een bierrest in de fles. Reden: bij bieren hergist op fles bevat deze bierrest de 'fond' en laten we de consument zelf kiezen, naargelang zijn persoonlijke voorkeur, of hij het al dan niet mee uitgiet. Bij 75 cl fles met 'fond' wordt bij overgang van het ene naar het andere glas de fles zo horizontaal mogelijk gehouden zodat de 'fond' niet opgewoeld wordt en het bier daardoor niet troebel wordt.

      http://pilsje.wordpress.com/over/schenken-van-bier/

      De geuze diende liggend bewaard te worden en de gistresten "fond" zetten zich af in de hals en op de liggende kant van de fles.

      http://home.tiscali.be/pajottenland/pajot/bier/geuze.htm

      Woordfamilie


      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      fond 5.0

      ((vooral) in België)

      grondslag; basis

      Betekenisbetrekking


      metafoor
      Betrokken betekenissen 4.0 : 5.0

      Combinatiemogelijkheden


      als object bij een werkwoord


      • de fond leggen voor

      En de vrijdag riep de koning alle ouders samen [...]. Gelukkig kwamen de zeventig deelnemers aan de rondetafel die avond eensgezind naar buiten met één positieve boodschap: hou het zondag sereen. Die bijeenkomst bij de koning haalde de grimmigheid weg. Ze legde de fond voor een waardige Witte Mars.

      De Standaard,

      Het is merkwaardig te zien hoe hij al die jaren in Rusland de fond legde voor het Gesamtkunstwerk dat de Ballets Russes was.

      De Standaard,

      Met hun noisy, complexe gitaarrock maakten ze immers deel uit van de bloeiende Amerikaanse post-hardcore scene die toen een fris en verrassend geluid liet horen. Het waren dan ook bands als Bitch Magnet en Slint die de fond legden voor latere genres zoals emo en postrock.

      http://www.enola.be/muziek/live/9879:bitch-magnet-5-december-2011-abclub

      fond 6.0

      basisgeur van een parfum die een paar uur na het aanbrengen nog waargenomen wordt, omdat hij de minst vluchtige stoffen bevat

      Algemene voorbeelden


      Een parfum bestaat uit drie 'tonen': de begingeur, de middengeur en de basisgeur. De begingeur of topnoot – de geur van het parfum direct nadat het op de huid is aangebracht – is slechts een kort leven beschoren: zo'n tien minuten. Daarna ontwikkelt zich een middengeur, de 'coeur'. In deze fase komt de echte harmonie met de huid tot stand. Na ongeveer vier uur begint ook deze geur te vervagen en gaat de basisgeur, het 'fond', overheersen.

      http://www.nea-nederland.nl/

      Verrassend fruitige noten van pruimen en perziken in de hoofdnoot ontmoeten een intensief bloemenarrangement uit jasmijn en meiklokjes in de hartnoot. Harmonische akkoorden uit sandelwood en witte muskus in de fond ronden deze extravagante compositie af.

      http://www.freewebs.com/rosannelr/parfum.htm

      fond 7.0

      sterk geconcentreerde bouillon die bereid wordt door zelfgemaakte bouillon lange tijd op een laag pitje te laten inkoken en die gebruikt wordt als basis voor sauzen en ragouts

      Betekenisbetrekking


      metafoor
      Betrokken betekenissen 5.0 : 7.0

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Fond…

      is bouillon; is een stof; is voedsel

      • [Functie] dient als basis voor sauzen en ragouts
      • [Bereiding] wordt bereid door lang inkoken van de ingrediënten
      • [Tijd] is bouillon die lange tijd ingekookt is
      • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is sterk geconcentreerde bouillon

      Algemene voorbeelden


      Fond is zeer geconcentreerde bouillon. Zelfgemaakte bouillon kun je op een zeer laag pitje laten inkoken tot fond. Maar let op: kant-en-klare bouillon (van bijvoorbeeld bouillonblokjes) is niet geschikt om te laten inkoken tot fond, omdat de blokjes of het poeder zijn gezouten. Wanneer deze bouillon wordt ingekookt, verdampt een groot deel van het vocht. Het overgebleven vocht is dan dus dubbelzout.

      http://www.ah.nl/allerhande/vraagenantwoord/article.jsp?trg=allerhande/vraagenantwoord/article.bereiding

      Combinatiemogelijkheden


      als object bij een werkwoord


      • fond trekken

      Voor elke soort gevogelte geldt dat de bouten en de borstfilets de lekkerste stukken zijn. Alle andere stukken, als de vogel tenminste niet in zijn geheel wordt gebraden, dienen om soep of fond voor de saus te trekken.

      http://www.delicatessenhuis.nl/

      Vaste verbindingen


      Woordfamilie


      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      fond 7.1

      fond die bereid is volgens een bepaald recept; soort fond

      Betekenisbetrekking


      metonymie
      Betrokken betekenissen 7.0 : 7.1

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een fond…

      is een bouillon; is een stof; is voedsel

          Algemene voorbeelden


          Enkele, in stukken gesneden, gedroogde paddestoelen kunnen een bouillon of fond extra veel smaak geven, laat ze vanaf het begin met de bouillon meetrekken.

          http://www.hollandsepot.dordt.nl/producten/producten.htm

          fond 8.0

          (sport en recreatie; fietssport; (vooral) in België)

          ( Gezegd van wielrenners)
          het vermogen om diep te kunnen gaan; uithoudingsvermogen

          Betekenisbetrekking


          metafoor
          Betrokken betekenissen 5.0 : 8.0

          Semagram (extra betekenisinformatie)


          Fond…

          is een vermogen; is een eigenschap

          • [Functie] heeft een renner nodig voor lange en zware ritten
          • [Ontstaan] krijgt een renner door veel lange en zware ritten te rijden
          • [Inspanning] is het vermogen om diep te kunnen gaan; is het vermogen om gedurende enige tijd alles te geven; is het vermogen om vol te houden; is uithoudingsvermogen

            Algemene voorbeelden


            "Lichtjes bergop, bergaf. Kon ik vroeger niet. Het bewijs dat ik sterker word. Door grote koersen te rijden. Vorige herfst nog twee weken Ronde van Spanje. Moeilijk, afzien, maar je komt er wel uit als beter renner." Groeien, meer fond in zijn geblokte body. "Dan kan ik al eens denken aan een klassieker", hoopte de Nederlander.

            De Standaard,

            Combinatiemogelijkheden


            als object bij een werkwoord


            • fond kweken
            • het fond missen

            Liboton spaart zijn kritiek niet op de trainingsmetoden van de Belgische crossers. "Ik beweer niet dat ze niet genoeg trainen [...]. Ik zeg wel dat ze verkeerd trainen. Te weinig op de weg, waar je fond, snelheid en souplesse kweekt. Bij aanvang van het seizoen houden ze zich ermee bezig, maar niet tijdens. Daar schuilt de fout."

            De Standaard,

            Dat was de mentaliteit van de meeste baanrenners in die tijd. "Rusten, rusten", zei Jan Derksen vaak, maar ik heb competitie nodig en miste dus het fond om een goeie tijd neer te zetten.

            http://sportgeschiedenis.nl/2006/01/18/tiemen-groen-deel-3.aspx

            in voorzetselgroep


            • met fond

            Abraham Olano en Tony Rominger: de dubbele speerpunt van de Mapei-GB-formatie. Drie minuten slechts van de koploper, met een haast onmenselijk zware Pyreneeëntocht voor de neus. Zeker Rominger: niet meer het flitsende in de benen voor een stampede als Hautacam, de blinde stormloop. Man echter met fond, drie longen.

            De Standaard,

            fond 9.0

            (dieren; sport en recreatie; (vooral) in België)

            lange afstand van 500 kilometer of meer in de duivensport; ook: wedstrijdklasse waarin die afstand afgelegd wordt

            Betekenisbetrekking


            metonymie
            Betrokken betekenissen 8.0 : 9.0

            Semagram (extra betekenisinformatie)


            De fond…

            is een wedstrijdklasse; is een afstand

            • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is een afstand van 500 kilometer of meer
            • [Handelende persoon] wordt gevlogen door wedstrijdduiven
            • [Gebied] is een afstand en wedstrijdklasse in de duivensport

              Algemene voorbeelden


              De jonge duivers krijgen geen te zware opdrachten, de vluchten die ze vliegen kunnen allemaal beschouwd worden in het licht van een degelijke opleiding naar de fond toe, die ze als jaarling of oude duif zullen te verwerken krijgen.

              http://www.gyselbrecht.be/artikels/gyselbrechtmethode.htm

              De beste ouderdom van de duif om aan fond en grote fond deel te nemen is 3 jaar en ouder.

              http://www.pipa.be/artikels/bricoux.htm

              Er zal een afzonderlijk klassement worden opgemaakt voor België, Nederland en Duitsland en dat voor de reeksen snelheid, halve fond en fond. Komen in aanmerking: Voor de snelheid: de vluchten van 60 tot 250 km. [...]. Voor de halve fond: de vluchten van 250 km. tot 500 km. [...]. Voor de fond: vanaf 500 km.

              http://www.deduif.be/gouden_duif.htm

              Ik heb me voornamelijk gespecialiseerd in de fond en de grote fondvluchten en ben er tenvolle in geslaagd.

              http://www.pipa.be/artikels/bricoux.htm

              Combinatiemogelijkheden


              als object bij een werkwoord


              • fond spelen

              Hij zou fond gaan spelen, dat stond voor hemzelf vast. Het probleem was echter om aan de echte goede fondduiven te komen.

              http://www.pipa.be/artikels/vanderwegen1.htm

              met ander, nevengeschikt substantief


              • snelheid, halve fond en fond
              • vitesse, halve fond en fond

              Er zal een afzonderlijk klassement worden opgemaakt voor België, Nederland en Duitsland en dat voor de reeksen snelheid, halve fond en fond. Komen in aanmerking: Voor de snelheid: de vluchten van 60 tot 250 km. [...]. Voor de halve fond: de vluchten van 250 km. tot 500 km. [...]. Voor de fond: vanaf 500 km.

              http://www.deduif.be/gouden_duif.htm

              Men vliegt in reeksen (vitesse, halve fond en fond) en maar èèn vlucht per week.

              http://schaerlaeckens.mikehopman.nl/pages/leesartikel.php?id=472

              Tot "winnaar van de Gouden Duif 2002" wordt uitgeroepen de liefhebber van zowel België, Nederland en Duitsland, die over de wedstrijdperiode de meeste vermeldingen behaalde in de gezamenlijke reeksen snelheid, halve fond en fond.

              http://www.deduif.be/gouden_duif.htm

              "Superstars van het jaar" worden de liefhebbers die in de afzonderlijke reeksen: snelheid, halve fond en fond de meeste en beste vermeldingen behaalden over de verschillende maanden.

              http://www.deduif.be/gouden_duif.htm

              Vaste verbindingen


              eendaagse fond

              meerdaagse fond

              Woordfamilie


              Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              fond 10.0

              (sport en recreatie; fietssport; (vooral) in België)

              lange afstand in de atletiek of wielersport; in de atletiek: loopafstand van 3.000 tot 10.000 meter; ook: wedstrijdklasse waarin men die afstand loopt

              Betekenisbetrekking


              metonymie
              Betrokken betekenissen 8.0 : 10.0

              Semagram (extra betekenisinformatie)


              De fond…

              is een wedstrijdklasse; is een afstand

              • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is een afstand van 3.000 tot 10.000 meter in de atletiek; is een lange afstand in het wielrennen
              • [Handelende persoon] wordt afgelegd door hardlopers en wielrenners

                Algemene voorbeelden


                Ik beschouw mezelf niet meer als een pure spurter, maar als iemand van de fond.

                De Standaard,

                Combinatiemogelijkheden


                met ander, nevengeschikt substantief


                • halve fond en fond

                Gebreselassie - nog altijd maar 23 - wordt nu al beschouwd als het grootste talent op de halve fond en fond uit de atletiekgeschiedenis.

                De Standaard,

                Vaste verbindingen