grond 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
De grond…
is een oppervlakte; is een vlak; is een uitgebreidheid
- [Geheel] is de oppervlakte van de aarde, of is de vloer van een vertrek
- [Plaats] bevindt zich onder onze voeten; is dat waarop we gaan en staan op de aarde of in een vertrek
Algemene voorbeelden
Altoos was de wereld welwillend en de grond waarop wij liepen golfde warm en veilig.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- de grond raken
Merels zware lichaam raasde heen en weer over het podium, ze gooide haar mollige armen met alle macht de lucht in en bukte daarna zo diep dat haar hoofd bijna de grond raakte.
in voorzetselgroep
- aan de grond
- boven de grond
- naar de grond kijken
- naar de grond staren
- zijn blik naar de grond richten
- onder de grond
- op de grond
- over de grond
- tegen de grond
- van de grond
In de lucht is een jumbo zo vrij als een vogel. Maar eenmaal aan de grond moet het immense vliegtuig als een peuter aan moeders arm naar zijn aanlegplek worden geleid.
In de tuin hing vlak boven de grond een dichte nevel: het had die nacht hard gevroren.
Hij staat moederziel alleen op de gang naar de grond te staren.
Normaal is mijn blik naar de grond gericht of kijk ik recht voor me uit.
Overdag ligt het wilde konijn in zijn hol te slapen, veilig onder de grond.
Ze hebben een jongen gearresteerd. Hij zit op de grond, de handen geboeid op de rug.
Nu sluipt de gasdamp over de grond en zakt in alle holtes.
Toen meende hij alles te begrijpen en smeet woedend zijn muts tegen de grond.
De ervaring heeft geleerd dat het gevoel van hoogtevrees is verdwenen zodra de ballon los is van de grond.
Vaste verbindingen
aan de grond blijven
-
( Gezegd van vliegtuigen e.d.)niet opstijgen
Vliegtuigen met voedsel en medicijnen moesten aan de grond blijven.
aan de grond lopen
-
( Gezegd van vaartuigen)vastlopen door ondiep vaarwater
Om te vermijden dat schepen aan de grond lopen worden toegangswegen en havens continu opgemeten.
aan de grond zitten
-
in financiële problemen verkeren; geen geld meer hebben
Synoniem: op zwart zaad zitten
Zelfs indien een debiteur volledig aan de grond zit, is het niet uitgesloten dat zijn financiële situatie zich op termijn verbetert.
-
niet meer verder kunnen; terneergeslagen zijn
"Ik kreeg de voorbije dagen een groep onder handen die mentaal aan de grond zat en geen greintje vertrouwen uitstraalde," tackelde Verkempinck niet direct fijntjes richting voorganger Tipuric.
(als) aan de grond genageld staan
-
onbeweeglijk blijven staan door ontzetting of verbazing; stomverbaasd zijn
Alleen Jonas was getuige van het ongeval. Hij stond als aan de grond genageld, kon er niet toe komen om te helpen.
Ik wil eruit, naar haar toe, maar sta aan de grond genageld.
de begane grond
-
de benedenverdieping
Synoniem: benedenverdieping
Synoniem: gelijkvloers (
(vooral) in België )De kamers op de begane grond hebben beschadigde parketvloeren en de gangen zijn betegeld als zebrapaden.
de grond onder zijn voeten voelen wegzakken; de grond onder zijn voeten voelen wegzinken
-
zijn zekerheid verliezen; zijn houvast kwijtraken
Toen we van de Duitse tennissers hadden verloren, hoorde ik Mart Smeets tegen coach Stanley Franker zeggen: "De wereld vergaat niet, het is maar een wedstrijdje." Het was alsof ik de grond onder mijn voeten voelde wegzakken. Vijftien uur zendtijd besteden aan één sportevenement, tevoren wekenlang de suggestie wekken dat deze gebeurtenis ons leven beslissend zal beïnvloeden - en dan opeens doen alsof het maar 'een wedstrijdje' is?
Elke jurist voelt natuurlijk de grond onder zijn voeten wegzinken als hij niet meer uitsluitend beroep kan maken op het recht, en wel bij voorkeur op het geschreven recht.
de grond wordt hem te heet onder zijn voeten
-
hij wil weg, omdat hij bang wordt
Rogge gaf zichzelf afgelopen zaterdag bij de ambassade aan toen de grond hem te heet werd onder de voeten.
door de grond zakken (van schaamte); door de grond zinken (van schaamte)
-
Vormvariant: in de grond zakken (van schaamte) (
(vooral) in België )zo veel schaamte voelen dat men door de grond wil zakkenZe gaat op een stoel staan zingen en hij zakt door de grond van schaamte.
Prachtige schilderstukken van grote oude meesters vielen van de muren alsof ze van schaamte in de grond wilden zakken.
Door de grond zinken van schaamte, het was Van In al vaker overkomen, maar dit was het ergste dat hij ooit had meegemaakt.
(geen) voet aan de grond krijgen
-
(geen) kans tot ontwikkeling krijgen; (geen) invloed krijgen
Het liberalisme zou een volwaardig alternatief moeten bieden voor de conservatieve, autoritaire en katholieke cultuur. Het blijkt een moeizaam proces, dat in eerste instantie slechts op politiek niveau voet aan de grond krijgt. Op maatschappelijk en sociaal niveau blijft de onderdrukking van minderheden een bittere realiteit.
Ook in de zuidelijke bergstreek kreeg het leger geen voet aan de grond.
iemand onder de grond stoppen
-
(
informeel; schertsend )iemand begravenNa drie kwartier stond de kar stil. Geruime tijd gebeurde er niets. 'We zullen toch niet begraven worden?' mompelde Kork in de ene kist. 'Straks stoppen ze me onder de grond!' mompelde de dikke Balsam in de andere kist.
laag bij de grond
-
dichtbij de grond
In vele steegjes ziet men nog, laag bij de grond, een deurtje.
-
niet verfijnd of verheven; plat; laag-bij-de-gronds
Synoniem: laag-bij-de-gronds; plat
Het is banaal, het is laag bij de grond. Met andere woorden: op haar niveau. Meer verfijnde, geestelijke middelen hebben gefaald.
met beide voeten op de grond blijven; met beide voeten op de grond staan; met twee voeten op de grond blijven; met twee voeten op de grond staan; met beide benen op de grond blijven; met beide benen op de grond staan; met twee benen op de grond blijven; met twee benen op de grond staan
-
in de realiteit leven en zich niet verliezen in fantasieën en dromen
"Ik ben alleen zeker dat die wedstrijden me het best liggen. Maar er is een groot verschil tussen toptien of topvijf en winnen. Ik blijf met beide voeten op de grond. Blijven werken is de boodschap. Als je denkt dat het gebeurd is, gaat het wel vaker mis."
Er zijn veelbelovende ontwikkelingen, maar …… we moeten natuurlijk wel met beide benen op de grond blijven staan.
Hoogmoed is: willen heersen met je hoofd hoog in de wolken en denken dat jij heel wat bent en dat anderen weinig of niets voorstellen… De deemoedige staat met beide voeten op de grond. Hij aanvaardt de zonzijde en schaduwkanten van zijn leven.
met de grond gelijkmaken
-
( Met betrekking tot gebouwen e.d.)afbreken; slopen
Achteraan, tegen het kleine straatje dat de grens vormt met het achterliggende Klein Seminarie, stonden vroeger bovendien nog twee kleine, vervallen arbeiderswoningen. Al deze bouwsels werden met de grond gelijk gemaakt. In plaats daarvan kwam er een eenvoudige, hoge tuinmuur met een brede, metalen schuifpoort, die is opgehangen aan een onzichtbare rail.
-
( Met betrekking tot personen of hun gedachtegoed)sterk bekritiseren; naar beneden halen
Cortés repliceert geduldig: dat zijn voorbeeld Antonio Gadés dat ook moest horen toen hij de flamenco van het café (tablao) naar het teater bracht. Dat de geniale Paco De Lucia ook een tijdlang met de grond werd gelijk gemaakt.
Het heen en weer swingen tussen verschillende theorieën wordt wel eens aangewezen als de grote zwakte van Cultural Studies. Veel van wat uit die richting komt, wordt in eigen kringen bejubeld maar door specialisten met de grond gelijk gemaakt.
onder de grond liggen
-
dood en begraven zijn
Ik denk wel eens als ik me 's morgens sta te scheren en ik zie mezelf in de spiegel: Valk, jij had hier niet mogen staan. Je had onder de grond horen te liggen, bij die anderen.
te gronde gaan
-
ten onder gaan; tenietgaan; ondergaan
De verzekeringsmaatschappijen gaan te gronde aan hun eigen manke beleid, gevoed door een gebrek aan inzicht in natuurlijke processen.
Omdat hij zijn huwelijk te gronde zag gaan, verwekte hij een kind bij zijn vrouw.
tegen de grond gaan
-
een val maken; vallen; ook: flauwvallen
Synoniem: vallen; tegen de vlakte gaan
Peter Van den Abeele ging tegen de grond op zijn fameuze schouder en stapte af.
De man zonder kleren had net zijn kamer verlaten en mijn ogen dwaalden af naar de straat en het trottoir en het oude heertje met de orthopedische schoenen. Bij vijfendertig ging hij tegen de grond en bleef liggen.
-
afgebroken worden; gesloopt worden
Synoniem: tegen de vlakte gaan
Over afbraak gesproken. Er zal de komende tijd nog meer tegen de grond gaan. De Synagogestraat zal worden doorgetrokken naar de Woldstraat. Aan het Meppelerdiep zal een insteekhaven worden gegraven, waarvoor vijf boerderijen zullen verdwijnen.
tegen de grond gooien; tegen de grond leggen
-
afbreken; slopen
Vorig jaar gooide hij zijn stallen tegen de grond.
Enkele dagen geleden is de overdekte marktplaats in ons dorp tegen de grond gelegd. Drie, vier dagen bot sloperswerk volstonden om het kunstwerk neer te halen.
tot aan de grond toe afbranden
-
( Met betrekking tot gebouwen)geheel afbranden; in vlammen opgaan
De gereformeerde kerk in Joure is vannacht tot aan de grond toe afgebrand.
-
( Met betrekking tot personen of hun gedachtegoed)zo sterk bekritiseren dat er niets van overblijft; geheel afkraken
Moet je zo'n jongen dan tot de grond toe afbranden omdat hij laatste wordt?
van de grond gaan
-
geslachtsgemeenschap hebben
Ik verkies mezelf als een dekhengst te zien. Dekhengst, dat woord staat me wel. Jammer genoeg sta ik op stal. Ik loop hier nu wel in de wei rond, en de wei maakt mij blij, maar ik ga niet van de grond. Ik vind niemand waar ik een stukje van mezelf in kwijt kan. Testosteron is een veeleisende minnares.
van de grond komen
-
op gang komen; aanvangen; goed beginnen te lopen
Samenwerking begint hier en daar van de grond te komen.
van de grond krijgen; van de grond tillen
-
op gang krijgen; oprichten; beginnen
Om het initiatief van de grond te krijgen is veel geld nodig.
Noordhoek is nauw betrokken bij de plannen om een jongerenorganisatie van de grond te tillen.
voet aan de grond zetten
-
landen met een vliegtuig en uit het vliegtuig stappen
Om kwart voor tien ging de groep zaterdagmorgen de lucht in en 's avonds om half tien werd weer voet aan de grond gezet in Eelde.
-
aan land komen; aanbelanden
De overeenkomst van Dublin, die stelt dat het Europese land waar de asielzoeker het eerst voet aan de grond heeft gezet of dat hem het visum heeft verstrekt, verantwoordelijk is voor de behandeling van de asielaanvraag, moet strikt worden toegepast.
-
(
sport en recreatie; fietssport )(even) van de fiets moeten stappen tijdens een ritHijgend en puffend steekt hij me voorbij. Alhoewel, kun je een fietser-te-voet eigenlijk wel voorbijsteken? Een paar meter verder zet ook hij voet aan de grond.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
grond 2.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
De grond…
is een laag; is een deel
- [Gevoelsindruk] is hard of zacht
- [Kleur] is vaak donkerbruin gekleurd
- [Materiaal] bestaat uit aarde
- [Functie] dient als voedingsbodem voor bomen en planten
Algemene voorbeelden
We maken de grond rondom de plant los en halen de plant uit de grond.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- de grond aanstampen
- de grond bewerken
- de grond omspitten
En tussendoor de grond aanstampen tot hij hard als beton is.
Je moet eerst de grond bewerken, dan moet er gezaaid worden, dan is er mest, water en zonlicht nodig, we moeten het onkruid wieden en de plantjes blijven verzorgen.
In het voor- en najaar kun je op die manier beslissen of je na die regenachtige vrijdag op zaterdag toch nog de grond zult kunnen omspitten of niet.
met adjectief ervoor
- harde grond
- zachte grond
Terwijl hij op de harde grond in zijn tent ligt, doet hij zijn lievelingstruc: hij wisselt van gedaante en verslindt het beest.
Zorg verder voor aanpassing van de training, goed schoeisel, eventueel individueel voetbed bij voetafwijkingen, goede warming-up, goed rekken van de bovenbeenspieren en trainen op zachte grond.
met adjectivisch voltooid deelwoord
- de bevroren grond
De spade ketste af op de bevroren grond.
in voorzetselgroep
- in de grond
- uit de grond
De vorst zat in de grond en in de vijver.
Worteldeling gebeurt door de volledige plant uit de grond te halen. Met een spade of een mes wordt de wortelstok middendoor gesneden en het groen erboven afgehaald.
met ander, nevengeschikt substantief
- grond en grondwater
Ruim honderdvijftig jaar treinen heeft zijn sporen in grond en grondwater achtergelaten.
Vaste verbindingen
de eerste spade gaat de grond in
-
er wordt begonnen met de grondwerkzaamheden voor de bouw van iets
De eerste spade ging april 1992 de grond in en op 18 januari 1995, exact zestig jaar na de opening van het "Museum of Art", opende het nieuwe SFMOMA de deuren.
de eerste spade in de grond steken
-
aan de grondwerken voor het bouwen van iets beginnen
Tijdens dit feest werd de eerste spade in de grond gestoken voor een kinderspeelplek in de buurt waar de komende maanden nog verder aan gewerkt wordt.
de vorst zit in de grond
-
de bodem is hard door bevriezing
De vorst zat in de grond en in de vijver.
iemand of iets in de grond boren; iemand of iets in de grond stampen; iemand of iets de grond in boren; iemand of iets de grond in stampen
-
iemand of iets afbreken, onderuithalen
Zo hebben ze geprobeerd mij in de grond te boren. Geprobeerd. Want godverdomme, Paul Degryse, dat zullen ze niet gedaan krijgen. Niet meer. Die tijd is voorbij.
Saids stelling is gemakkelijk in de grond te boren en dat is door niemand op meer effectieve wijze gedaan dan door de eminente islamoloog Bernard Lewis in zijn boek Islam and the West.
Frans Adelaar, tegenwoordig mijn beste vriend, zei een keer dat ik alleen maar genoot als ik mensen de grond in boorde.
In onze literatuur lijken de polemisten het monopolie op overdrijving te bezitten, want als het op leedvermaak aankomt zijn alle middelen geoorloofd: niets is ons te bar wanneer een ander ten aanschouwen van het publiek de grond in gestampt wordt.
iets uit de grond stampen
-
( Met betrekking tot een bedrijf, onderneming, organisatie e.d.)in korte tijd oprichten of tot bloei brengen
Deze multinational uit de Verenigde Staten heeft in korte tijd in Europa een keten aan koffiebars uit de grond gestampt.
in volle grond; in de volle grond
-
direct in de aarde, dus niet in een pot of kuip of in een afgeschermde kas
Synoniem: in de vollegrond; in vollegrond
Na de ijsheiligen, midden mei, kan Lavender Storm zowel op een zonnige plek in de volle grond, als in potten of bloembakken worden uitgeplant.
Bieslook [...]. Het is een winterharde vaste plant, die zowel in de volle grond als in potten goed gedijt.
Gewone rabarber, van de volle grond, is een typische voorjaarsgroente. De 'geforceerde' variant wordt sinds een jaar of twintig geteeld onder glas en kenmerkt zicht door een dunnere, langere en ook fraaier rood gekleurde steel, waar alles om begonnen is.
Er staan Agaven, Aloe's en tal van andere succulenten, die veel ruimte vragen, uitgeplant in volle grond. Dus niet met pot en al ingegraven maar werkelijk in volle grond.
In de sierteelt laat het watergebrek zich eveneens voelen, zowel voor de boomkwekerijen in volle grond, als voor de containerteelt.
Ananaskersen kan men op drie lokaties kweken: in de volle grond, in de hobbykas of in potten.
stenen uit de grond vriezen
-
(
(vooral) in België )heel hard vriezenHet vriest stenen uit de grond, de armen sterven als vliegen van kou en ontbering.
uit de grond schieten
-
( Gezegd van gewassen en gebouwen)snel omhoog gaan of groeien
Dankzij bloembollen zien we dat het weer lente wordt: krokussen en narcissen schieten nu uit de grond.
Maar ongemerkt was naast het houten schooltje een grauwe kolos uit de grond geschoten.
van de koude grond
-
van de onbeschutte grond buiten, in tegenstelling tot de verwarmde grond in kassen.
Van begin mei tot 24 juni zijn de witte asperges van de koude grond verkrijgbaar. Voor en na deze maanden komen ze uit de kas.
-
( Gezegd van personen of hun kennis)niet veel betekenend; niet veel voorstellend
Zo zitten mensen nu eenmaal in elkaar, zegt hij, ze zijn niet gebouwd op verandering, ze willen vastigheid, dag in dag uit. Tot de dood erop volgt voegt hij eraan toe, de enige zekerheid. Zulke conclusies trekt Bruce graag. Hij is een filosoof. Van de koude grond, zegt hij zelf. En dat kan kloppen.
Ik geef toe: het is sociologie van de koude grond. Maar het neemt niet weg dat binnen de groeiende middenklasse de politieke eenvormigheid toeneemt.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
grond 3.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Grond…
is een stof
Algemene voorbeelden
Grond is een mengsel van gesteente en mineraalfragmenten vermengd met organische stof.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- grond afvoeren
- grond kruien
- grond uitgraven
- grond verwerken
De bewoners graven, spitten, timmeren, kruien grond, planten bomen en struiken.
Ook de grond die uitgegraven en afgevoerd moet worden, kan soms ter plekke verwerkt worden.
met adjectief ervoor
- droge grond
- goede grond
- losse grond
- natte grond
- schrale grond
- vochtige grond
- voedselrijke grond
- voedzame grond
- vruchtbare grond
De plant groeit op droge grond en de haren worden gebruikt om dauw te vangen en om verdamping te remmen.
We beginnen ons inkoopbeleid dan ook met de selectie van een boer die op goede grond teelt.
In kille natte grond rotten er teveel wortels.
Stamp de grond bij de gerooide boom goed aan, want losse grond vormt een ideaal kiembed voor nog aanwezige zaden.
Dus zal deze streek waarschijnlijk uit schrale grond hebben bestaan.
Makkelijk te kweken uit zaad, deze plant die houdt van vochtige voedzame grond en zon!
Overal waar veel stikstof in de bodem aanwezig is komt men de brandnetel tegen. Waar afval gedumpt wordt, groeit hij welig. Hij zet afval om in vruchtbare grond en wanneer die grond in evenwicht is verdwijnt de brandnetel meestal.
met adjectivisch tegenwoordig deelwoord
- goed doorlatende grond
- slecht doorlatende grond
Op slecht doorlatende grond sterven de vaste planten 's winters niet van de kou maar van de nattigheid.
met adjectivisch voltooid deelwoord
- uitgegraven grond
- verontreinigde grond
- vervuilde grond
We moeten wel extra aandacht besteden aan het planten. Zo moet het plantgat voldoende groot worden gemaakt, zodat we de wortels goed kunnen spreiden. De uitgegraven grond dient voldoende fijn gemaakt, voor we hem voorzichtig tussen de wortels strooien.
Loodverontreiniging van het gewas door aanklevende verontreinigde grond kan worden voorkomen wanneer de groenten zéér goed worden afgewassen.
De units zijn uitermate geschikt voor het afzuigen van vervuilde grond op moeilijk bereikbare plaatsen bijvoorbeeld bij graafwerkzaamheden onder leidingstraten en opslagtanks.
met substantief ervoor
- een hoeveelheid grond
- een partij grond
- een soort grond
Hier zal een aanzienlijke hoeveelheid grond afgevoerd moeten worden voor de verdere uitvoering van dit project.
Een shovelmachinist is nog met een partij grond in de weer, en het metselwerk van de muurtjes rondom het gebouw is nog heel vers.
Verschillende soorten bemesting worden op de verschillende soorten grond toegepast, mede afhankelijk van de soort aardappel die geteeld wordt.
met ander, nevengeschikt substantief
- grond, zand, klei en puin
Baggeren, aanleggen en maaien van sloten. Uitzeven van grond, zand, klei en puin. Natuurlijk is dit nog maar een greep uit alle activiteiten.
Vaste verbindingen
vaste grond
-
stevige bodem; ook: land dat iemand betreedt als hij uit het water komt
De stroming zwiepte me rond en drukte me tegen de oever en mijn voeten raakten vaste grond.
vaste grond onder de voeten; vaste grond onder zijn voeten
-
( Gezegd van zeelui)land
Synoniem: land
Sommigen werden bij het voelen van vaste grond onder hun voeten opnieuw misselijk en braakten hun laatste resten maaginhoud op de bruinrode straatstenen.
-
zekerheid; bestaanszekerheid
Synoniem: bestaanszekerheid; zekerheid
Gelukkig had ze geen aanleg voor gepieker. Maar het gevoel vaste grond onder de voeten te hebben verloren, moest ze de eerstvolgende jaren nog vaak verdrijven.
zure grond
-
grond met een hoge zuurgraad
De Camellia sinensis heeft het hele jaar door veel regen nodig. Ook heeft zij zure grond (pH 5) nodig en een temperatuur die schommelt tussen de 15-20 °C.
Woordfamilie
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
grond 3.1
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 3.0 : 3.1 |
|---|
Algemene voorbeelden
Bij de cijfers 8-9 staat de plantengroep van de kalkminnende soorten. Dit wijst erop dat ze graag groeien op gronden die kalkrijk zijn.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een droge grond
- een goede grond
- een losse grond
- een natte grond
- een schrale grond
- een vochtige grond
- een voedselrijke grond
- een voedzame grond
- een vruchtbare grond
- een zure grond
Goed gedraineerde, kalkrijke, droge en zonnige hellingen bieden de beste voorwaarden voor een rijke bollenflora, maar op vochtige en voedselrijke gronden zullen de mogelijkheden sterk worden beperkt tot het sneeuwklokje, het lenteklokje en enkele narcissen. Iets drogere gronden bieden al snel wat meer mogelijkheden.
Zij spelen niet alleen een rol in de plantenvoeding maar maken ook de plantengroei mogelijk op minder goede gronden.
Een plaag, die vooral voorkomt op natte gronden en pas ontgonnen weilanden, is de emelt.
De schapen voorzagen de boeren van wol, vlees en vooral van mest om de schrale gronden te bemesten.
De nieuwe plantjes oppotten of uitplanten in de tuin op een voedzame grond en begieten.
Rabarber abarber (Rheum) is een echte kindervriend. Hij groeit op elke vruchtbare grond die vochtig genoeg wordt gehouden.
met adjectivisch tegenwoordig deelwoord
- een goed doorlatende grond
- een slecht doorlatende grond
Goed doorlatende gronden zijn hun toevertrouwd, daarom is het nodig de bodem voldoende diep los te maken.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
grond 4.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Grond/ Een grond…
is een terrein
- [Geheel] is een perceel van een grotere uitgestrektheid grond
- [Doel of bestemming] is bestemd om te bebouwen; is bestemd om te ontginnen; is bestemd voor landbouw of veeteelt
- [Bezitter of eigenaar] is in het bezit van een eigenaar
Algemene voorbeelden
De behoefte aan grond is op bedrijfsniveau binnen de landbouw zelf al fors, vooral als gevolg van de noodzaak tot extensivering en schaalvergroting.
De grond waarop wij wonen lag er altijd stilletjes bij.
Combinatiemogelijkheden
als subject bij een werkwoord
- vrijkomen
Hij verwacht dat er agrarische gronden vrijkomen, waar de plannen misschien wel gerealsieerd kunnen worden.
als object bij een werkwoord
- grond aankopen
- grond bebouwen
- grond bezitten
- grond cultiveren
- grond hebben
- grond in cultuur brengen
- grond kopen
- grond ontginnen
- grond verkopen
- grond verwerven
- een grond kopen
- een grond verkopen
Een belangrijk element bij dit antisemitisme waren de vooroordelen en de stereotypen die de wereld werden ingestuurd [...]. Een moderne en nog altijd actuele uitloper hiervan is de stelling dat ze invloedrijke maatschappelijke posities bekleden en een soort meesterplan beramen tegen de Poolse staat. Het is een vorm van historische frustratie van de Polen, die terug te brengen is op deels historische en deels mythologische elementen. Enerzijds historisch omdat de joden tijdens de 17° en de 18° eeuw belangrijke sleutelposities bezetten in de handel en de financiële wereld. Ze waren daartoe gedwongen omdat ze het recht niet hadden om grond te bezitten.
De Groningse boerenzoon uit de buurt van Lauwersmeer is geen eigenaar van de grond die hij bebouwt.
"Ik wilde niet meer leven in een land waar elke centimeter grond gecultiveerd is, waar je constant moet presteren en waar iedereen je in de gaten houdt."
Om de gronden in cultuur te kunnen brengen moesten ze worden ontwaterd middels sloten en weteringen.
Zijn vader had in Spanje grond gekocht waar hij een villa wilde gaan bouwen.
De varkenshouderij draagt voor een groot deel bij aan de mestproductie in Nederland, terwijl veel varkenshouders geen grond hebben om de eigen mest op het eigen bedrijf te gebruiken.
De gemeente heeft de benodigde grond [...] aan kunnen kopen dank zij de welwillende meedewerking van de boeren.
De boer van vroeger had vaak eigenhandig grond ontgonnen of wist dat zijn vader daar dagen met de schop had staan spitten.
De gemeente heeft grond verkocht aan de firma Blankhout Nederland voor een meubelrestauratiebedrijf.
"Als men vandaag een grond koopt, is het zeker aan te raden na te gaan of er vroeger geen industrie op gevestigd was", aldus Marc Dillen.
In de lokalen van de Immotheker kan ieder die een grond of huis verkoopt, dat gratis afficheren.
In de bouw heeft een concentratie plaatsgevonden en grote bouwers hebben veel grond verworven.
met adjectief ervoor
- agrarische grond
- beschikbare grond
- eigen grond
- voldoende grond
De grondprijzen stijgen fors, onder meer doordat de maatschappij steeds meer beslag legt op agrarische grond.
Met het idee van mestafzetcontracten wil Nederland tegemoet komen aan Europese druk om het aantal gehouden dieren te koppelen aan beschikbare grond.
De bewonersparkeerplaatsen worden bij voorkeur op eigen grond en in gebouwde voorzieningen onderbracht.
De overheid gaat kijken of een boer over voldoende grond beschikt om zijn mest op kwijt te kunnen.
met adjectivisch tegenwoordig deelwoord
- braakliggende grond
- vrijkomende grond
Waar vroeger weiden, braakliggende gronden en zelfs schitterende natuurgebieden in weelde bloeiden, wordt nu plaats gemaakt voor industriezones en verkavelingen.
Huizen mogen op de vrijkomende grond niet worden gebouwd in verband met de geluidsoverlast van Schiphol.
met adjectivisch voltooid deelwoord
- bebouwde grond
- verontreinigde gronden
- vervuilde gronden
Als het gebruik van bebouwde grond per inwoner blijft groeien, dan is in 2010 zeven en een half duizend vierkante kilometer verstedelijkt.
De sites worden opgenomen in het register van de verontreinigde gronden.
Zij wil met de stad een overeenkomst sluiten om een aantal vervuilde gronden versneld te saneren.
met substantief ervoor
- een hectare grond
- een hoeveelheid grond
- een lap grond
- een lapje grond
- een meter grond
- een vierkante meter grond
- een perceel grond
- een strook grond
- een stuk grond
- een stukje grond
Ik kocht een hectare grond dat aan de tuin grenst en nu hebben we een boomgaard met vijftien bomen.
De hoeveelheid grond in de wereld die geschikt is voor landbouw daalt in een zorgwekkend tempo.
De lap grond waarop het gebouwd moet worden grenst zowel aan een schietterrein als aan een meer.
Het boerderijtje stond op een lapje grond van ongeveer tien are dat aan de voorkant en de zijkanten werd omzoomd door een haag.
Huisman denkt zo'n 2000 vierkante meter grond voor de bouw van de garage nodig te hebben.
Twee noodlokalen worden gebouwd op het perceel grond tussen de twee basisscholen in.
Op een stuk grond dat aan de tuin grensde, werden in de zomer schapen en kippen gehouden.
Toch komt op dat kleine stukje grond een brandweerkazerne te staan.
met voorzetselgroep
- grond voor lanbouw
- grond voor veeteelt
- grond voor woningbouw
Daardoor ontstonden markten voor de plattelandsproducten en steeg de economische waarde van gronden voor landbouw en veeteelt.
Om aan grond voor veeteelt te komen, worden regenwouden gekapt.
De kosten van 2,3 miljoen worden opgebracht uit de opbrengsten van de vrijvallende grond voor woningbouw.
met bezittelijk voornaamwoord
- zijn grond
- onze grond
- hun grond
Landbouw zal er op zijn grond dus nooit meer gepleegd worden.
De takken hingen over de elzenheg, de noten die op onze grond vielen mocht ik opeten.
Die willen best minder beesten op hun grond laten lopen en meer kwaliteit leveren.
met ander, nevengeschikt substantief
- grond en arbeid
- grond en gebouwen
- grond en huizen
- grond en opstallen
- gronden en panden
De kostprijs van het product is dan hoog door hoge kosten voor grond en arbeid.
De eigenaren van grond en gebouwen betalen al sinds jaar en dag deze lasten.
De prijzen van grond en huizen stegen voor Amerikaanse begrippen tot fabelachtige hoogte.
Grond en opstallen aan de Zomerdijk zijn eigendom van de ACM die met Pronk overeenstemming heeft bereikt over de verkoop.
Het bestuur kan gronden en panden verwerven (onder welke vorm ook) om ze, al dan niet na een nieuwbouw of een renovatie, een nieuwe bestemming te geven.
Vaste verbindingen
gewijde grond
-
het kerkhof, waar de aarde gewijd is voor het begraven van de katholieken
En zo, uit goede nabuurschap, of stilzwijgende goedkeuring van zijn zin voor moed en pathos, of gewoon uit nieuwsgierigheid om te zien of de katholieken hem wel in gewijde grond zouden begraven - er gingen immers geruchten dat zijn kerk dat misschien niet zou doen - kreeg Matti Bonner een grote begrafenis.
vaderlandse grond
-
geboortegrond; het vaderland
Synoniem: geboortegrond
De 22-jarige beroepsmilitair bij de geneeskundige dienst van het 13e infanteriebataljon van de Luchtmobile Brigade uit de Johan Willem Frisokazerne zette gistermiddag op Schiphol weer voet op vaderlandse grond.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
grond 5.0
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 5.0 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een grond…
is een oppervlak
- [Samenstelling] is een laag van een bepaald materiaal
- [Functie] dient als ondergrond of achtergrond
- [Plaats] bevindt zich onder of achter iets
Algemene voorbeelden
Het Groot Paars Gewaad is uit vroeg 17de eeuws zijdeborduurwerk op een grond van paars damastfluweel, een uitzonderlijk rijke uitvoering.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
grond 6.0
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 6.0 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een grond…
is een basis
- [Functie] is de grondslag waarop iets is gebaseerd
Algemene voorbeelden
Uit onderzoek is echter gebleken dat deze (voor)oordelen vaak op onjuiste gronden zijn gebaseerd.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- op economische gronden
- op formele gronden
- op goede gronden
- op historische gronden
- op humanitaire gronden
- op inhoudelijke gronden
- op medische gronden
- op onjuiste gronden
- op politieke gronden
- op religieuze gronden
- op theoretische gronden
- op verkeerde gronden
- voldoende grond
Omdat bedrijven vaak op economische gronden hun beslissingen nemen, moet er vanuit de overheid regelgeving en uniformiteit op het gebied van veiligheid komen.
De rechtbank verklaarde het beroep gegrond op formele gronden.
Onder de oude wet stond slechts ter discussie of de aanvraag op goede gronden buiten behandeling was gesteld.
De publieke middelen voor onderzoek worden nog te weinig gericht op kwaliteit en maatschappelijke relevantie en nog teveel op historische gronden toebedeeld.
Het visum is hem derhalve verstrekt op humanitaire gronden.
We beslissen alleen op inhoudelijke gronden met wie we verder gaan.
Op medische gronden kunnen rijbewijzen met een kortere termijn worden afgegeven.
Uit onderzoek is echter gebleken dat deze (voor)oordelen vaak op onjuiste gronden zijn gebaseerd.
Tot diep in de jaren tachtig gebeurden bevorderingen in de federale ministeries overwegend op politieke gronden.
Wat kan Dirk Verhofstadt dan bedoelen met "de moraal gebaseerd op religieuze gronden is steeds een vertekende moraal"?
Op theoretische gronden is niet te beargumenteren dat de rol van de overheid in een kenniseconomie minder belangrijk is dan in de 'oude' economie.
Hij is zich ervan bewust dat, indien de afweging niet op zorgvuldige wijze is gemaakt en de beslissingen op verkeerde gronden zijn genomen en derhalve onjuist zijn, zulks tot schade voor het bedrijf kan leiden.
Is er echter voldoende grond voor een dergelijke vrees?
met voorzetselgroep
- voldoende grond voor iets
De rechter ziet in het pornosurfen meestal voldoende grond voor een beëindiging van de arbeidsrelatie.
Vaste verbindingen
de diepere grond(en) van iets
-
de dieper liggende, op het eerste gezicht onpeilbare, basis van iets
Het sociaal-wetenschappelijk onderzoek is inmiddels voldoende gevorderd om niet alleen de zorgen en aspiraties van de mensen, maar ook de oorzaken en diepere gronden van die zorgen en aspiraties aan het licht te brengen.
een grond van waarheid
-
iets waars; een grondslag van waarheid
Ik denk dat sprookjes heel vaak een grond van waarheid bevatten.
niet zonder grond
-
niet zonder reden; met reden
Pfeiffers kritiek is wellicht niet zonder grond, maar we kunnen evenmin naast haar eigen zwakke prestatie kijken.
op grond van
-
op basis van
Het hoofdstuk over de rol van een vertrouwensarts werd grondig herschreven en aangepast op grond van ervaringen van de laatste jaren.
ten grond(e) liggen aan iets
-
de basis zijn van iets; ten grondslag liggen aan iets
De wederkerige werkzame verhouding tussen bestuur en inwoner bevorderen is geen utopisch denken en evenmin de instelling van een verklikkerswereldje. Het kan beide worden indien hieraan geen permanente evaluatie ten grond ligt.
Condorcet breekt daarmee met een millennia-oude traditie die stelt dat de vrouwelijkheid in het gedrang komt als vrouwen gaan studeren, een opvatting die bijvoorbeeld ten gronde lag aan Molières Les femmes savantes.
Spreekwoorden
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
grond 7.0
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 7.0 |
|---|
Algemene voorbeelden
Moet rechtsspraak niet gaan over de grond van de zaak en niet over de vorm?
Combinatiemogelijkheden
gevolgd door naamvalsgenitief
- de grond der dingen
De doelmatigheid die we in de natuur herkennen werd verklaard door aan te nemen dat de uiteindelijke grond der dingen ligt in hun eindoorzaken.
Vaste verbindingen
in de grond
-
in wezen; eigenlijk
Synoniem: eigenlijk
Gelukkig had ik het pleit nog enigszins in zijn voordeel kunnen beslechten. Maar had me dat moeite gekost en blablabla. Hij zwijmelde van dankbaarheid. De sukkel voelde zich zelfs opgelucht, want in de grond was hij een eerlijk mens.
ten gronde
-
(
recht en misdaad; (vooral) in België )door middel van een gewone rechtzaak (bodemprocedure) in tegenstelling tot een kortgedingIn verbindingen als procedure ten gronde, uitspraak ten gronde.In een procedure ten gronde voor de arbeidsrechtbank wil hij schadevergoeding bekomen.
-
(
(vooral) in België )tot de kern van de zaak; grondigEn is dat nu net niet hét kenmerk van sekten? Discussies ten gronde met andersdenkenden ontlopen en stellen dat hun visie de enige morele juiste is?
grond 8.0
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 2.0 : 8.0 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een grond…
is een omstandigheid
- [Werking of functionering] geeft voeding aan iets abstracts, bijvoorbeeld aan ideeën
- [Gevolg of resultaat] zorgt ervoor dat iets zich ontwikkelt of kan gedijen
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- vruchtbare grond
En dat vijanddenken is een vruchtbare grond waarop, onder bepaalde omstandigheden, een concrete vijand kan gedijen.