gamba 1.0
(eten, drinken en genotmiddelen)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een gamba…
is een geleedpotige; is een dier
- [Kleur] heeft vóór bereiding een grijze en na bereiding een roze kleur
- [Vorm] heeft vóór bereiding een enigszins recht en na bereiding een gebogen lichaam
- [Functie] dient om te eten
- [Woongebied] komt verspreid over de wereld voor en leeft op zanderige of modderige bodems in zeewater met gematigde temperatuur
- [Duur] heeft een korte bereidingstijd van enkele minuten
- [Gebruikswijze] wordt na bereiding ontdaan van het rugschild, het darmkanaal en de kop, waarna het vlees uit de staart warm of koud wordt gegeten
- [Belang] is van groot commercieel belang
- [Gelijkenis] lijkt op een scampi
- [Onderscheid of tegenstelling] is geen kreeftachtige zoals een scampi, maar een garnaal
Algemene voorbeelden
Gamba is een veel gebruikte naam voor een grote groep garnalen uit één familie, de zogenaamde peneïde garnalen.
Een garnaal is een schaaldier dat behoort tot de kreeftachtigen. Hierdoor ontstaat vaak verwarring in de benamingen 'scampi' en 'gamba'. Voor de duidelijkheid: een gamba is een grote garnaal en een scampi is een kleine kreeft. Wanneer ze als losse staarten worden verkocht is het verschil moeilijk te zien.
De gamba wordt ook wel reuzegarnaal of Chinese garnaal genoemd.
Maak het tempurabeslag aan met het tempurameel en ijskoud water. Kruid de garnalen met knoflookpeper, haal ze eerst even door de bloem en haal ze daarna door het tempurabeslag. Frituur ze mooi krokant in hete frituurolie [...]. Schik op een mooi bord een bedje gewokte lamsoren, dresseer daarop 2 à 3 gamba's en een courgettebloem. Serveer dit met de pittige piri-pirisaus.
Bij de warme hoofdgerechten is de Surf Turf zo'n beetje het duurste gerecht: Gamba's en kogelbiefstuk met overheerlijke kreeftensaus.
Zowel de gamba's als de scampi moet je kort bereiden, anders worden ze taai.
Een andere naam voor de langoustine is het Italiaanse 'scampi'. Vaak wordt deze kreeft met de grote garnaal, de gamba, verward. Raar is dat niet, want als de twee dieren als losse staarten verkocht worden, zijn ze moeilijk van elkaar te onderscheiden.
Gamba's zijn vaak al gaar gekookt verkrijgbaar. Deze kunnen zó, koud worden gegeten. Ze kunnen ook voor warme gerechten worden gebruikt. Het verwarmen moet wel heel snel gebeuren, anders worden ze droog.
De smaak van langoustine doet denken aan die van de gamba, de grote diepzeegarnaal.
Inmiddels is ons Catalaans eten klaar. Robbert houdt het bij een mediterraan slaatje en daarna een bord gamba's. Goed, vindt hij, maar de prijs staat hem niet aan.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- rauwe gamba's
- verse gamba's
Rauwe gamba's zijn in bijna kokend water of in visbouillon in 3-4 minuten gaar. Grillen of bakken kan natuurlijk ook.
We lunchen (verse gamba's, diverse vissoorten) op een terrasje met uitzicht op de Guadalquivir vooraleer we terugkeren naar ons hotel voor de siësta.
met adjectivisch voltooid deelwoord
- gegrilde gamba's
- geroosterde gamba's
Uit Cervecería La Almeja de Oro bereikte de geur van op de plaat gegrilde gamba's al ajillo mijn neusgaten.
We gingen eten op een pleintje, waar een tiental tafels onder zonnetenten stonden. Er waren allerlei visgerechten. De voorkeur ging vooral uit naar geroosterde sardienen en gamba's.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
gamba 2.0
(muziek)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een gamba…
is een muziekinstrument
Algemene voorbeelden
De gamba is een strijkinstrument dat dateert uit de 15e-/16e eeuw. Na 1770 werd het bijna niet meer bespeeld. Belangrijke oorzaak was dat het een vrij zacht instrument was, men streefde na 1750 ook steeds meer naar een soort eenheid in instrumentarium en koos uiteindelijk voor de sterkere vioolfamilie. Bovendien werden bepaalde instrumenten, zoals klavecimbel en viola da gamba, na de franse revolutie, teveel met de adel geassocieerd.
Les Rumeurs Souterraines bestond voor de gelegenheid uit Peter van Boxelaer en Dimitri Badiarov (viool), Rebeka Ruso, Lian Fennelly en Martin Baur (gamba) en Patrick Laureys en Marcel Ketels (blokfluit).
Combinatiemogelijkheden
in voorzetselgroep
- op gamba's spelen
Susato heeft zijn boerendans keurig voor vier stemmen genoteerd, te spelen op blokfluiten, gamba's of andere instrumenten waarmee de gegoede burgerij zich vermaakte - en waarop die boerendans heel wat beschaafder zal hebben geklonken dan op de luidruchtige doedelzakken van de kermis.
Vaste verbindingen
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
gamba 2.1
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 2.0 : 2.1 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Gamba…
is muziek
Algemene voorbeelden
Van deze begeleiding werd alleen de bas genoteerd, terwijl boven (zelden onder) de bastoon door een of meer cijfers en tekens werd aangegeven welk akkoord gebruikt moest worden [...]. Bij uitvoering werd de bas versterkt door cello, gamba, contrabas en/of fagot.
Ivan Fisher brengt met Bachvereniging een Matthäus vol nieuwigheden; 'Geduld' begeleid door gamba én cello.
gamba 2.2
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 2.0 : 2.2 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Gamba…
is een vaardigheid
Algemene voorbeelden
Hij is leraar gitaar, gamba en kamermuziek aan de muziekacademie van Wijnegem.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
Piet Van Steenbergen studeerde aanvankelijk gitaar [...]. Later kreeg de oude muziek microbe hem te pakken en ging hij gamba studeren bij Wieland Kuyken. Sindsdien speelde hij in allerlei ensembles.
gamba 3.0
(muziek)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een gamba…
is een register
- [Afmeting] is een achtvoetsregister (8')
- [Geluid] heeft een klank die aan het geluid van een gamba ('strijkinstrument') doet denken
- [Geheel] maakt deel uit van een pijporgel
Algemene voorbeelden
Een tijd lang [...] heeft men gepoogd om het orgel van zijn starheid van toon te bevrijden. Men probeerde het meer reagerend op elke onmiddellijke gevoelsuiting te maken en het zelfs tot een mechanisch orkest te herscheppen. Hieraan danken wij de uitvinding van de zwelkast, de tremulant, de registers gamba en vox humana enz.