garnaal


garnaal 1.0

afbeelding

Bron: Orso Filippi
( CC BY-SA 3.0 )

kleine kreeftachtige met een grijsachtig, ineengedrongen lichaam en naar beneden gekromde staart die doorgaans leeft in en op de bodem van wateren langs de kust

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een garnaal…

is een kreeftachtige; is een dier

  • [Afmeting] is, afhankelijk van de soort, enkele cm tot 35 cm lang
  • [Kleur] heeft een grijsachtig lichaam
  • [Vorm] heeft een enigszins krom lichaam
  • [Bouw] heeft een ineengedrongen lichaam; is ongewerveld; heeft tien poten
  • [Deel] heeft een naar beneden gekromde staart
  • [Voortplanting] legt eieren
  • [Plaats] leeft doorgaans in en op de bodem van wateren langs de kust
  • [Leeftijd] kan 1 tot 6 jaar oud worden
  • [Gedrag] is een alleseter

Rijk Animalia; Dieren
Stam Arthropoda; Geleedpotigen
Klasse Malacostraca; Hogere kreeftachtigen
Orde Decapoda; Tienpotigen

Algemene voorbeelden


Overdag graaft de garnaal zich in, alleen de ogen en antennes steken uit het zand. 's Nachts krijgen ze een donkere schutkleur en gaan ze op zoek naar voedsel (algen, slakjes en allerlei plantaardig voedsel).

http://www.visbureau.nl/vissoorten.htm

Ze zegt: Die mensen hebben geen greintje verstand in hun kop, Mary. Snap je dat nou nog niet? Nog minder dan een garnaal.

Cherry, Mary Karr,

Toen er nog thuis gepeld werd, hadden wij nauwelijks kontrole op wat er met de garnalen gebeurde. Nu wel, vanaf het ogenblik dat de garnaal op de kade gelost wordt, tot hij naar Marokko vertrekt, gepeld wordt en terugkeert.

De Standaard,

Garnalen komen langs de kust van heel West-Europa voor. Ze voelen zich het meest thuis in niet al te koud water. In de zomer vind je ze daarom dicht bij de kust, maar als het winter wordt trekken garnalen dieper de zee in. Het water koelt daar namelijk minder snel af.

http://www.minlnv.nl/thema/visserij/brochure/inftvb.pdf,

Overdag zitten garnalen in de zanderige bodem van de zee. Als het donker wordt, gaan ze op zoek naar voedsel.

http://www.minlnv.nl/thema/visserij/brochure/inftvb.pdf,

Garnalen worden nadat ze aan boord in de last zijn gelost vrijwel onmiddellijk aan boord gekookt.

http://www.minlnv.nl/infomart/parlemnt/2002/par02115.pdf,

Roggen eten allerlei soorten dieren die op de zeebodem voorkomen, zoals krabben, garnalen, wormen, slakken, kleine visjes en inktvisjes en schelpdieren.

http://www.dolfinarium.nl/wie/default.htm

Jonge draadwormen vormen een prooi voor platwormen, krabben, garnalen en bodemvissen.

http://www.natuurinformatie.nl/ecomare.devleet/natuurdatabase.nl/i000904.html

Het gevaar van overbevissing is beperkt bij garnalen. Garnalen worden namelijk maar ongeveer twee jaar oud, en ze zorgen tijdens hun leven voor heel veel nageslacht.

http://www.minlnv.nl/thema/visserij/brochure/inftvb.pdf,

Combinatiemogelijkheden


als object bij een werkwoord


  • garnalen keuren
  • garnalen koelen
  • garnalen koken
  • garnalen pellen
  • garnalen vangen
  • garnalen verkopen
  • garnalen wassen
  • garnalen wegen
  • garnalen zeven

De gevangen garnalen worden aan boord gewassen, gekookt en gekoeld. Aan wal worden ze gekeurd, gezeefd, gewogen en verkocht.

http://www.minlnv.nl/thema/visserij/brochure/inftvb.pdf

Nederlandse garnaalboeren verhuizen hun ondernemingen naar Marokko omdat Marokkaanse vrouwen beter en goedkoper garnalen kunnen pellen dan Nederlandse.

De Standaard,

Garnalen worden het hele jaar door gevangen, met duidelijke pieken in april/mei en in de herfstmaanden.

http://www.visbureau.nl/vissoorten.htm

Garnalen worden met een garnalenkor gevangen. Een garnalenkor is een net met (rubber)klossen die over de zeebodem rollen.

http://www.minlnv.nl/thema/visserij/brochure/inftvb.pdf,

in voorzetselgroep


( In het enkelvoud zonder voorafgaand lidwoord is het een verzamelnaam.)
  • op garnaal vissen
  • op garnalen vissen

De kwak werd vroeger door Volendammers gebruikt voor de kwakkuil-visserij, waarbij voor de wind zeilend een net werd voortgesleept aan twee bomen. De Volendammers visten vooral op garnaal, haring, ansjovis en bot.

http://www.pieterbell.nl/www/html/artikelnhd.html,

In Nederland hebben ongeveer 200 vissers een vergunning om op garnalen te vissen. In die vergunning staat ook waar ze mogen vissen. Zo mogen er bijvoorbeeld maar tachtig vissers in de Waddenzee vissen. Het gevaar van overbevissing is beperkt bij garnalen.

http://www.minlnv.nl/thema/visserij/brochure/inftvb.pdf,

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


garnaal 1.1

afbeelding

Bron: sheadquarters
( Publiek domein )

kleine kreeftachtige die langs de kust op grote schaal wordt gevangen en gekookt en gepeld gegeten wordt, doorgaans verwerkt in warme of koude gerechten, zoals een garnalencocktail, salade of (pasta)saus; garnaal als voedsel
In toepassing op kleine garnalen, zoals Hollandse garnalen en grote garnalen, zoals gamba's.

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een garnaal…

is een schaaldier

  • [Kleur] heeft rauw een grijsachtige kleur; heeft na bereiding een rozeachtige kleur
  • [Smaak] heeft een licht zoete smaak
  • [Functie] dient om te eten
  • [Behandeling of bewerking] wordt doorgaans direct na de vangst aan boord gekookt; wordt met de hand of machinaal gepeld
  • [Gebruikswijze] wordt als ingrediënt verwerkt in gerechten, zoals een garnalencocktail, salade of (pasta)saus; wordt warm of koud gegeten

Algemene voorbeelden


Allergische reacties kunnen veroorzaakt worden door bepaalde vissoorten of door schaal- en weekdieren (krab, garnaal, mosselen). Sommige mensen kunnen geen enkele vis verdragen, anderen worden ziek van maar één soort. Hetzelfde geldt voor schaal- en weekdieren.

http://www.allergie.s-p.nl/

Garnalen zijn gepeld niet langer dan 1 dag en ongepeld 2-3 dagen houdbaar.

http://www.hollandsepot.dordt.nl/producten/producten.htm

Produkten die veel cholesterol bevatten, zijn eidooier, garnalen, roomboter, slagroom en orgaanvlees.

http://www.intmed.unimaas.nl/endo/

Tot voor kort was ook in Vlaanderen de Franse keuken dominant. Nu prijken in steeds meer toprestaurants typisch Vlaamse gerechten op de kaart: tomaat met garnalen, konijn met pruimen, stoverij of hutspot.

http://www2.vlaanderen.be/ned/sites/overheid/vlabroch_n/inhoud.htm

Voeg op het laatste moment de mosselen en garnalen toe aan de soep die slechts opgewarmd hoeft te worden.

NRC,

Bij toko's kunt u grote vellen kant en klaar gebakken kroepoek kopen, meestal per 3 verpakt. Dat is voldoende voor 6 personen. De roze kroepoekvellen zijn gemaakt van garnalen (kroepoek udang).

http://www.hollandsepot.dordt.nl/producten/producten.htm

Combinatiemogelijkheden


als object bij een werkwoord


  • garnalen koken
  • garnalen opeten
  • garnalen pellen

Direct nadat de garnalen aan dek zijn gebracht worden ze gekookt, waardoor ze de bekende roze kleur en gekromde vorm krijgen.

http://home.planet.nl/~wtoering/garnaal/

Ik leerde veel: gerookte zalm in flinterdunne plakjes snijden, onderscheid maken tussen de verschillende soorten ingemaakte haring, paling schoonmaken, lekkere sausjes maken, voelen wanneer de krabben dik genoeg zijn, garnalen koken, zeekreeft in leven houden en duizend andere nuttige dingen.

Anna, Hanna en Johanna, Marianne Fredriksson,

Mama pelde aandachtig garnalen op het caféterras op de dijk van Blankenberge. Zij blafte naar mij omdat ik, zoals altijd te ongeduldig, de garnalen opat met schaal en tien poten en al.

Het verdriet van België, Hugo Claus,

Pel de garnalen en verwijder de grauwe darmkanalen. Doe de garnalen in een kom, voeg de kokosmelk en de sesamolie toe en schep goed om.

NRC,

met adjectief ervoor


  • Chinese garnalen
  • grijze garnalen
  • grote garnalen
  • Hollandse garnalen

De man die ons had uitgenodigd, kan koken en doet dat met liefde. Inktvisjes met een Californische witte, als proevertje. Een koude lasagna met grijze garnalen en notensla, met een andere witte, als voorgerecht.

Werk, Josse De Pauw,

'Kom, we gaan een hapje eten,' zei Arthur. En ze zweefde aan zijn arm de deur uit. Op naar het vertrouwde eetcafé om de hoek. Grote garnalen in knoflooksaus en daarna twee duifjes in een bramensaus. En wijn, natuurlijk.

Niet doen Agnes, Peter van Straaten,

De Hollandse garnalen die we in de winkel kopen, zijn al gekookt. Voor warme gerechten hoeven ze dus alleen nog maar even opgewarmd te worden.

http://www.visrecepten.nl/vissoorten/vissoort/?tx_visrecepten_pi11%5Buid%5D=15

  • een ongepelde garnaal
  • diepgevroren garnalen

De meerderheid van die garnaalschool uit de Noordzee wordt gepeld voor ze bij de konsument komt. Alleen Wallonië en Frankrijk verkiezen de ongepelde garnaal omdat die meestal op een plateau de fruits de mer wordt geserveerd.

De Standaard,

In Rotterdam nam de politie vrijdag duizend kilogram cocaïne in beslag. De drugs waren afkomstig uit Ecuador en zaten verborgen in dozen diepgevroren garnalen.

De Standaard,

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • (de, een) gepelde garnaal
  • gedroogde garnalen
  • gefrituurde garnalen
  • gegrilde garnalen
  • gekookte garnalen
  • gepelde garnalen
  • geroosterde garnalen

Smelt 50 gr boter, voeg er de gepelde garnaal aan toe en stoof de zeediertjes ± 2 minuten.

http://www.tournedos.nl/vis/Tarbot+voor+lekkerbekken.html

We kopen een pasteitje, dat acarajé heet, van maïsmeel gemaakt met een pittig gekruid vulsel van gedroogde garnalen, hard gebakken in oranje dendéolie, dat zwaar op de maag ligt.

Een broer in Brazilië, Beb Vuyk,

'Jezus, ze moeten wel wachten met de hapjes tot na mijn toespraak! Moet ik even achteraan, sorry, sorry.' Kordaat duwt hij de obers terug de gang op met hun schalen gefrituurde garnalen.

Het meesterstuk, Anna Enquist,

In de televisiereclame zie je een feestje in volle gang, liever gezegd een onbeschaamde Rabelaisiaanse vreetpartij waar de gasten handenvol gegrilde garnalen uit dampende schalen graaien.

NRC,

Een beetje gelei over de bodem van een kransvorm gieten. De wanden versieren met dragonblaadjes en reepjes paprika, de eieren erin doen evenals 150 gr gekookte en gepelde garnalen. Bedekken met gelei en in de koelkast laten stollen.

http://home.planetinternet.be/~pin30811/nag13.htm

We zitten op het terras van ons hotel te dineren. We hebben geroosterde garnalen voor en een soort kingklip in pikante saus als hoofdgerecht.

Beira, Mozambique, Marcus Leroy,

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


garnaal 2.0

((vooral) in België)

onbeduidend lid van een groep
Doorgaans gebruikt in de verbinding kleine garnaal.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een garnaal…

is een persoon

  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is onbelangrijk, onbetekenend

    Algemene voorbeelden


    Er is niks mis met reclame mits het op een smaakvolle wijze wordt gemaakt. Bovendien ben ik slechts een garnaal tussen de grote reclamejongens. Ik vind dat reclame prima moet kunnen, natuurlijk erger ik me ook vaak genoeg aan reclames, maar er zitten ook zeker pronkstukjes tussen, het betreft normaliter niet voor niets het duurste stukje celluloid binnen de filmindustrie.

    http://www.kruisvuur.nl/viewtopic.php?p=82287&sid=172af6399ed72920c8dea491d3c06dbc,

    Vaste verbindingen