haantje


haantje 1.0

kleine haan; jonge haan

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een haantje…

is een haan; is een vogel; is een dier

  • [Afmeting] is klein
  • [Leeftijd] is vaak jong

    Hoofdsemagram: haan


    Algemene voorbeelden


    De eigenaar van een aantal krielkippen vraagt drie rijksdaalders voor een haantje, maar dat vindt een geïnteresseerde al te veel betaald.

    Meppeler Courant,

    Van de rassen die gekweekt worden voor het vlees worden zowel de haantjes als de kippen groot gebracht.

    http://www.xquis.com/_scripts/search_products.pl?query=17

    Stierkalfjes gaan de gangbare mesterij in, haantjes worden vergast.

    http://www.klv.nl/studiekringen/sbl/art/a_j03fok.html,

    Wie zich toentertijd hechtte aan een lam, een geitje, een gans of een haantje, was een naïeve zelfkweller. Die beesten waren bestemd voor de pot en daar hielp geen lievemoederen aan.

    De Standaard,

    Vaste verbindingen


    Woordfamilie


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    haantje 1.1

    vlees van een haan als gerecht klaargemaakt, vaak gebraden

    Betekenisbetrekking


    metonymie
    Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

    Algemene voorbeelden


    Ze begonnen met een bordje soep. Een schelpje met garnalen of schelvis en een pasteitje als voorgerecht. Vervolgens drie soorten groente, boter en aardappelen, rosbief, kalfsvlees, kip of een haantje, daarna nog enig gevogelte of in de tijd van het jaar ook wel haas.

    Meppeler Courant,

    Wat olie over de haantjes gieten. Knoflook (1 teentje per kuiken) uitpersen en het haantje daarmee inwrijven. De gemengde kruiden, of wat rozemarijn, tijm, oregano, zout en peper over het haantje wrijven. De aardappelen (samen in de ovenschaal)in stukken gesneden ook van olie en zout voorzien. Oven voorverwarmen op 200 graden.

    http://www.smulweb.nl/recepten/165414/Haantjes-cocquelet-uit-de-oven,

    Combinatiemogelijkheden


    met adjectivisch voltooid deelwoord


    • een gebraden haantje

    Zo'n gebraden haantje krijgt ineens een oosters tintje als u er chinese saus en mihoen bij geeft.

    http://www.smulweb.nl/recepten/955978/Gebraden-haantje-in-chinese-saus

    haantje 1.2

    voorstelling van een haan, bijvoorbeeld in de kunst

    Betekenisbetrekking


    metonymie
    Betrokken betekenissen 1.0 : 1.2

    Algemene voorbeelden


    In haar bureau aan de Wetstraat 16 staan de kartonnen dozen al klaar en worden de haantjes ingepakt. Want net zoals haar baas verzamelt ook Rosa Debaus schilderijen en snuisterijen en bibelots met hanen.

    De Standaard,

    Zoals ieder jaar tijdens de paasdagen in Drenthe worden de kinderen uitgenodigd deel te nemen aan de palmpasen-optocht. Met haantjes op prachtig versierde stokjes lopen ze, in vele gevallen achter het muziekkorps aan, naar een bepaald adres.

    Meppeler Courant,

    Combinatiemogelijkheden


    met adjectief ervoor


    • papieren haantjes

    De paasactiviteiten in Ruinerwold begonnen zaterdag in het dorpshuis Buddingehof, waar door de grote activiteitencommissie van De Wieling aan een kleine negentig kinderen gelegenheid geboden werd papieren haantjes te maken.

    Meppeler Courant,

    Woordfamilie


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    haantje 1.3

    haan die op een gebouw staat, meestal op een kerktoren, en dient als windwijzer

    Betekenisbetrekking


    metonymie
    Betrokken betekenissen 1.0 : 1.3

    Algemene voorbeelden


    Uit een wak tussen daken en gevels steekt de Zuiderkerk haar toren vermetel omhoog naar de serene witgevlokte voorjaarslucht. Het haantje fonkelt glorieus in de avondzon.

    De Standaard,

    De 200 ton wegende kraan [...] moest zo in de loop van de ochtend de haan van de RKK Bartholomeus eraf halen [...]. Aangezien het gevaar bestaat dat deze door een eventuele storm eraf kan waaien werd besloten om de haan de komende tijd van zijn hoogste punt af te halen en te restaureren. In een later stadium zal het haantje weer op zijn plek worden gezet.

    http://westlanders.nu/index.php/nieuws/poeldijk/36-poeldijk-/5495-haantje-van-de-bartholomeuskerk-op-stap,

    haantje 2.0

    man die zich bazig of als een macho gedraagt en zichzelf graag op de voorgrond plaatst
    In een heel enkel geval ook wel eens van toepassing op vrouwen.

    Betekenisbetrekking


    metafoor
    Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een haantje…

    is een persoon

    • [Geslacht] is meestal een man
    • [Gedrag] gedraagt zich bazig of als een macho en plaatst zichzelf vaak op de voorgrond

      Algemene voorbeelden


      "Ik ben niet zo'n haantje. Samenwerken en overleggen met twee mede-directeuren werkt veel soepeler en dat is absoluut in het belang van je bedrijf."

      NRC,

      In Roodgeelzwartwit vertelt Brigitte Minne een vrij moraliserend verhaal over vier kinderen [...]. Rood is een echt haantje, hij domineert het spel en de anderen gaan daar pas tegenin als hij te ver gaat. Zwart heeft er genoeg van en stapt uit het spel, en dan durven Wit en Geel ook.

      http://web.wanadoo.be/limburgradio/jeugdliteratuur/Index.html,

      Woordfamilie


      Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      haantje 3.0

      speler van het Franse nationale voetbalelftal
      Deze bijnaam wordt meestal in het meervoud gebruikt en met een hoofdletter geschreven. De mascotte van het Franse nationale voetbalelftal is ook een haan.

      Betekenisbetrekking


      onduidelijk
      Betrokken betekenissen 1.0 : 3.0

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een haantje…

      is een voetballer; is een persoon

          Algemene voorbeelden


          Na de miskleun tegen de Haantjes is het publiek wellicht niet talrijk genoeg om zich opnieuw massaal tegen de eigen ploeg te keren.

          De Standaard,

          De Haantjes ontgoochelden en maakten talrijke fouten.

          De Standaard,

          Als de Fransen ook vanavond aan een nederlaag ontsnappen, breekt Jacquet het rekord van Michel Platini die tussen april '89 en februari '92 eveneens negentien keer ongeslagen bleef met de Haantjes.

          De Standaard,

          haantje 4.0

          kever die zich voedt met bladeren; bladhaantje
          Meestal als verkorting van bladhaantje gebruikt, waaronder weer verschillende typen vallen.

          Semagram (extra betekenisinformatie)


          Een haantje…

          is een kever; is een insect; is een dier

              Rijk Animalia; Dieren
              Stam Arthropoda; Geleedpotigen
              Klasse Insecta; Insecten
              Orde Coleoptera; Kevers
              Familie Chrysomelidae; Bladhaantjes

              Algemene voorbeelden


              Vaak eten zowel de kevers als ook de larven van het blad van de plant. Een bekende soort is het leliehaantje. Dit diertje, 6-7 mm lang en opvallend rood van kleur, tast lelies aan [...]. Ook bekend is bijvoorbeeld het aspergehaantje en het sneeuwbalhaantje. Alle haantjes zijn biologisch te bestrijden.

              http://www.detuingids.be/pages/detail.asp?Id=1002

              Dit haantje is vrijwel de hele lente en zomer te zien, van april tot augustus, en leeft zowel als kever als larve op diverse soorten lelies.

              http://nl.wikipedia.org/wiki/Leliehaantje

              Woordfamilie


              Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen