horzel 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een horzel…
is een insect; is een dier
- [Afmeting] is, afhankelijk van de soort, 8 tot 25 mm lang
- [Kleur] heeft gele of rode banden op het lichaam
- [Bouw] is ongewerveld; heeft zes poten
- [Deel] heeft een harig lichaam, slecht ontwikkelde monddelen en sterk gereduceerde antennes
- [Voortplanting] legt eieren
- [Plaats] leeft als larve parasitair op zoogdieren
- [Woongebied] komt voor op het noordelijk halfrond en in Afrika; komt in Nederland en België voor in soorten die parasiteren op runderen, schapen, herten en paarden
- [Leeftijd] leeft als volwassen horzel slechts enkele weken
- [Ongewone of afwijkende eigenschap of hoedanigheid] kan niet steken, maar heeft larven die op levend vlees parasiteren en is daarom voor dieren als paarden, schapen, runderen en herten gevaarlijk en is in de soort dermatobia hominis (die niet in de Lage Landen voorkomt) ook voor mensen gevaarlijk
- [Gedrag] is een vleeseter als larve en eet als volwassen vlieg niet
Rijk | Animalia; Dieren |
---|---|
Stam | Arthropoda; Geleedpotigen |
Klasse | Insecta; Insecten |
Orde | Diptera; Tweevleugeligen |
Familie | Oestridae |
Algemene voorbeelden
Er bestaan nogal eens misverstanden over horzels en dazen. Deze laatste groep insecten zuigt bloed van zoogdieren, terwijl horzels dat niet doen. Horzels dragen eitjes op de haren van de poten (benen) en soms rond de mond van het dier. Deze worden later opgelikt en ontwikkelen zich verder in neus of mondholte.
De horzel is een bruine vlieg van ongeveer 2 cm lang met een krom achterlijf. De vlieg leeft slechts enkele dagen en heeft maar één levensdoel; ze wil haar honderden eitjes kwijt op de haren van het paard (bij voorkeur op de benen en rond de mond). Horzels kunnen zich in hun korte bestaan niet voeden en ze steken dus niet! De vrouwtjesvlieg legt haar kleverige gele eitjes op de haren van het paard.
De runderhorzel (Hypoderma bovis) en de paardenhorzel (Gasterophilus intestinalis) zijn waarschijnlijk de meest beruchte horzels in ons land. Vooral de runderhorzel is bekend omdat die veel meer opvalt. Nederland heeft zelfs sinds 1953 een runderhorzelwet. Door die wet en allerlei maatregelen leek de runderhorzel in Nederland uitgestorven, maar recent ontdekte men dat deze toch nog voorkomt.
Argus, monster met honderd heldere ogen [...]. Door Hera (gemalin van Zeus) als wachter bij de in een koe veranderde Io geplaatst; door Hermes gedood, waarna Hera al zijn ogen op een pauwestaart prikte (en Io door een horzel nog tot in Egypte liet achtervolgen, waar deze haar eigen gedaante terugkreeg).
Automatisch met de armen om me heen maaiend [...] volgde ik de slang, raakte hem kwijt, vond hem weer terug, viel een keer languit op een platte rots waarbij de lucht uit mijn longen werd geslagen, voelde tientallen horzels hun eieren onder mijn huid nestelen, zag nog een tegenwoordig zo zeldzame vuursalamander wegschieten, stond tenslotte met het losgeraakte eind in mijn handen [...], verbond de twee uiteinden [...], en ging weer naar huis om daar met een niet te beschrijven bitterheid vast te stellen dat er nog steeds geen natuurzuiver water in het reservoir liep.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
horzel 2.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een horzel…
is een insect; is een dier
- [Voorstellingswijze] is (in het meervoud horzelen) bekend als Bijbelse plaag
Wetenschappelijke naam: Vespa crabro
Rijk | Animalia; Dieren |
---|---|
Stam | Arthropoda; Geleedpotigen |
Klasse | Insecta; Insecten |
Orde | Hymenoptera; Vliesvleugeligen |
Familie | Vespidae; Plooivleugelwespen |
Geslacht | Vespa; Hoornaars |
Soort | Vespa crabro |
Algemene voorbeelden
Wespen, bijen en horzels zijn stekende insecten. Deze insecten hebben allen een angel waarmee zij in de huid dringen en gif loslaten uit hun gifblaas.
Een horzel had een vlieg gevangen en peuzelde ze met nadrukkelijke wellust op.
Ze droeg bij die gelegenheden meestal een gitzwarte zonnebril, waardoor ze plotseling op een wesp of een horzel leek.
Vaste verbindingen
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
horzel 3.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een horzel…
is een vlieg; is een insect; is een dier
Rijk | Animalia; Dieren |
---|---|
Stam | Arthropoda; Geleedpotigen |
Klasse | Insecta; Insecten |
Orde | Diptera; Tweevleugeligen |
Familie | Tabanidae |
Algemene voorbeelden
De mug of horzel spuit bij een beet een antistollingsmiddel in de opperhuid. Dat veroorzaakt jeuk.
Het was heerlijk op Ameland. Op de foto geniet ik van een kleine natte minivalei in de duinen met overvloedig parnassia, zilverschoon en rode ogentroost. Dergelijke gebieden laten zich overigens het sterkst herkennen door een nog overvloediger aanwezigheid van bremzen (ook wel dazen of horzels genoemd) waardoor dergelijke gebieden door anderen strikt gemeden worden.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
horzel 4.0
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 2.0 : 4.0 |
---|---|
Betrokken betekenissen | 3.0 : 4.0 |
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een horzel…
is een persoon
Algemene voorbeelden
Natuurlijk was Feyenoord lastig, met al die verdedigend ingestelde spelers, met Schuiteman als een horzel aan Ronald de Boer, met Bosz aan Litmanen gekleefd, Heus aan Finidi en Maas aan Overmars.
Lastig zijn ze die horzels, wanneer ze je telkens opjagen, voor je voeten lopen, opzij duwen met hun schouders, ellebogen en heupen, wanneer ze binnen elf minuten met 2-0 voor staan, wanneer ze je uit balans brengen juist als je hoopte lichaam en geest te sparen voor de beladen confrontatie met Bayern München in de Champions League.
In de vijf nu verschenen werken is een hoofdrol weggelegd voor Plato's leermeester Socrates. Deze intellectuele 'horzel' discussieert met zijn vrienden en verdedigt zich tegen zijn vijanden.
In de functie van horzel blijft het comité strijden voor opheffing van de fatwa.
Vaste verbindingen
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
horzel 4.1
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 4.0 : 4.1 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een horzel…
is een kwestie
- [Geheel] heeft meestal met politiek te maken
- [Waardering] wordt als lastig en storend ervaren
Algemene voorbeelden
De Amerikanen hebben bij de Wereldhandelsorganisatie (WTO) klachten in gediend tegen het restrictieve beleid van de Europese Unie, en daarmee vormt gm-voedsel een permanente horzel in de Amerikaans-Europese handelsbetrekkingen.
De poll tax en Europa waren Margaret Thatcher fataal geworden. De gehate gemeentelijke belasting kon Major al snel succesvol hervormen. Europa bleef een horzel in zijn pels.