horzel


horzel 1.0

afbeelding

Bron: Notafly
( CC BY-SA 3.0 )

niet stekende vlieg die zijn larven laat parasiteren op of in levend vlees, bv. van paarden, runderen of schapen; paardenhorzel; runderhorzel; schapenhorzel
Is biologisch gezien de eigenlijke betekenis.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een horzel…

is een insect; is een dier

  • [Afmeting] is, afhankelijk van de soort, 8 tot 25 mm lang
  • [Kleur] heeft gele of rode banden op het lichaam
  • [Bouw] is ongewerveld; heeft zes poten
  • [Deel] heeft een harig lichaam, slecht ontwikkelde monddelen en sterk gereduceerde antennes
  • [Voortplanting] legt eieren
  • [Plaats] leeft als larve parasitair op zoogdieren
  • [Woongebied] komt voor op het noordelijk halfrond en in Afrika; komt in Nederland en België voor in soorten die parasiteren op runderen, schapen, herten en paarden
  • [Leeftijd] leeft als volwassen horzel slechts enkele weken
  • [Ongewone of afwijkende eigenschap of hoedanigheid] kan niet steken, maar heeft larven die op levend vlees parasiteren en is daarom voor dieren als paarden, schapen, runderen en herten gevaarlijk en is in de soort dermatobia hominis (die niet in de Lage Landen voorkomt) ook voor mensen gevaarlijk
  • [Gedrag] is een vleeseter als larve en eet als volwassen vlieg niet

Rijk Animalia; Dieren
Stam Arthropoda; Geleedpotigen
Klasse Insecta; Insecten
Orde Diptera; Tweevleugeligen
Familie Oestridae

Algemene voorbeelden


Er bestaan nogal eens misverstanden over horzels en dazen. Deze laatste groep insecten zuigt bloed van zoogdieren, terwijl horzels dat niet doen. Horzels dragen eitjes op de haren van de poten (benen) en soms rond de mond van het dier. Deze worden later opgelikt en ontwikkelen zich verder in neus of mondholte.

http://www.ent.wur.nl/NR/rdonlyres/FC6251C8-02E2-4A48-AE67-2017BB1AAFB3/48895/Insectvandemaandaugustus2007.pdf,

De horzel is een bruine vlieg van ongeveer 2 cm lang met een krom achterlijf. De vlieg leeft slechts enkele dagen en heeft maar één levensdoel; ze wil haar honderden eitjes kwijt op de haren van het paard (bij voorkeur op de benen en rond de mond). Horzels kunnen zich in hun korte bestaan niet voeden en ze steken dus niet! De vrouwtjesvlieg legt haar kleverige gele eitjes op de haren van het paard.

http://www.paardendrogist.nl/6514/horzel/

De runderhorzel (Hypoderma bovis) en de paardenhorzel (Gasterophilus intestinalis) zijn waarschijnlijk de meest beruchte horzels in ons land. Vooral de runderhorzel is bekend omdat die veel meer opvalt. Nederland heeft zelfs sinds 1953 een runderhorzelwet. Door die wet en allerlei maatregelen leek de runderhorzel in Nederland uitgestorven, maar recent ontdekte men dat deze toch nog voorkomt.

http://www.van-dingenen-over-planten.nl/30.%20Natuur%20is%20niet%20altijd%20leuk.html

Argus, monster met honderd heldere ogen [...]. Door Hera (gemalin van Zeus) als wachter bij de in een koe veranderde Io geplaatst; door Hermes gedood, waarna Hera al zijn ogen op een pauwestaart prikte (en Io door een horzel nog tot in Egypte liet achtervolgen, waar deze haar eigen gedaante terugkreeg).

http://www.ping.be/wugi/mytholo.htm

Automatisch met de armen om me heen maaiend [...] volgde ik de slang, raakte hem kwijt, vond hem weer terug, viel een keer languit op een platte rots waarbij de lucht uit mijn longen werd geslagen, voelde tientallen horzels hun eieren onder mijn huid nestelen, zag nog een tegenwoordig zo zeldzame vuursalamander wegschieten, stond tenslotte met het losgeraakte eind in mijn handen [...], verbond de twee uiteinden [...], en ging weer naar huis om daar met een niet te beschrijven bitterheid vast te stellen dat er nog steeds geen natuurzuiver water in het reservoir liep.

Een zwervend bestaan, Bob den Uyl,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


horzel 2.0

afbeelding

Bron: Sven Teschke
( CC BY-SA 3.0 )

grote wespensoort die naast de geel-zwarte tekening vaak ook rode verkleuringen heeft; hoornaar
Is biologisch gezien een incorrecte benaming, omdat de hoornaar een ander dier is dan de horzel.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een horzel…

is een insect; is een dier

  • [Voorstellingswijze] is (in het meervoud horzelen) bekend als Bijbelse plaag

    Wetenschappelijke naam: Vespa crabro

    Rijk Animalia; Dieren
    Stam Arthropoda; Geleedpotigen
    Klasse Insecta; Insecten
    Orde Hymenoptera; Vliesvleugeligen
    Familie Vespidae; Plooivleugelwespen
    Geslacht Vespa; Hoornaars
    Soort Vespa crabro

    Algemene voorbeelden


    Wespen, bijen en horzels zijn stekende insecten. Deze insecten hebben allen een angel waarmee zij in de huid dringen en gif loslaten uit hun gifblaas.

    http://dier-en-natuur.infonu.nl/insecten-en-ongedierte/39212-alles-over-steken-van-wespen-bijen-en-horzels.html

    Een horzel had een vlieg gevangen en peuzelde ze met nadrukkelijke wellust op.

    De lange geboorte, Lut Ureel,

    Ze droeg bij die gelegenheden meestal een gitzwarte zonnebril, waardoor ze plotseling op een wesp of een horzel leek.

    Sluitertijd, Erwin Mortier,

    Vaste verbindingen


    Woordfamilie


    Als deel van een afleiding


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    horzel 3.0

    afbeelding

    Bron: Pudding4brains
    ( Publiek domein )

    grote vlieg, waarvan de vrouwtjes met hun zuigsnuit steken om bloed te drinken; daas; paardenvlieg; brems
    Is biologisch gezien een incorrecte benaming, omdat de hoornaar een ander dier is dan de horzel.

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een horzel…

    is een vlieg; is een insect; is een dier

        Hoofdsemagram: daas


        Rijk Animalia; Dieren
        Stam Arthropoda; Geleedpotigen
        Klasse Insecta; Insecten
        Orde Diptera; Tweevleugeligen
        Familie Tabanidae

        Algemene voorbeelden


        De mug of horzel spuit bij een beet een antistollingsmiddel in de opperhuid. Dat veroorzaakt jeuk.

        de Volkskrant,

        Het was heerlijk op Ameland. Op de foto geniet ik van een kleine natte minivalei in de duinen met overvloedig parnassia, zilverschoon en rode ogentroost. Dergelijke gebieden laten zich overigens het sterkst herkennen door een nog overvloediger aanwezigheid van bremzen (ook wel dazen of horzels genoemd) waardoor dergelijke gebieden door anderen strikt gemeden worden.

        http://www.pleinstiens.nl/hout.htm

        Woordfamilie


        Als deel van een afleiding


        Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


        horzel 4.0

        ( Gezegd van als vervelend ervaren sporters, personen in het algemeen en instanties)
        persoon die fel is en prikkelend en irriterend werkt en maar niet opgeeft; vervelend, volhardend persoon

        Betekenisbetrekking


        metafoor
        Betrokken betekenissen 2.0 : 4.0
        Betrokken betekenissen 3.0 : 4.0

        Semagram (extra betekenisinformatie)


        Een horzel…

        is een persoon

            Algemene voorbeelden


            Natuurlijk was Feyenoord lastig, met al die verdedigend ingestelde spelers, met Schuiteman als een horzel aan Ronald de Boer, met Bosz aan Litmanen gekleefd, Heus aan Finidi en Maas aan Overmars.

            NRC,

            Lastig zijn ze die horzels, wanneer ze je telkens opjagen, voor je voeten lopen, opzij duwen met hun schouders, ellebogen en heupen, wanneer ze binnen elf minuten met 2-0 voor staan, wanneer ze je uit balans brengen juist als je hoopte lichaam en geest te sparen voor de beladen confrontatie met Bayern München in de Champions League.

            NRC,

            In de vijf nu verschenen werken is een hoofdrol weggelegd voor Plato's leermeester Socrates. Deze intellectuele 'horzel' discussieert met zijn vrienden en verdedigt zich tegen zijn vijanden.

            NRC,

            In de functie van horzel blijft het comité strijden voor opheffing van de fatwa.

            NRC,

            Vaste verbindingen


            Woordfamilie


            Als deel van een afleiding


            Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


            horzel 4.1

            nare, storende kwestie die maar niet voorbijgaat en irriterend werkt

            Betekenisbetrekking


            generalisering
            Betrokken betekenissen 4.0 : 4.1

            Semagram (extra betekenisinformatie)


            Een horzel…

            is een kwestie

            • [Geheel] heeft meestal met politiek te maken
            • [Waardering] wordt als lastig en storend ervaren

              Algemene voorbeelden


              De Amerikanen hebben bij de Wereldhandelsorganisatie (WTO) klachten in gediend tegen het restrictieve beleid van de Europese Unie, en daarmee vormt gm-voedsel een permanente horzel in de Amerikaans-Europese handelsbetrekkingen.

              NRC,

              De poll tax en Europa waren Margaret Thatcher fataal geworden. De gehate gemeentelijke belasting kon Major al snel succesvol hervormen. Europa bleef een horzel in zijn pels.

              De Standaard,