ijsberg


ijsberg 1.0

afbeelding

Bron: Ansgar Walk
( CC licensed )

soort berg van ijs in zee; grote, puntige ijsschots in zee, die vaak ontstaat door het afbreken van delen van gletsjers

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een ijsberg…

is een geheel

  • [Geluid] kan kraken door het ijs en kan een sissend geluid maken wanneer lucht onder druk vrijkomt bij het smelten van gedeeltes
  • [Omvang concreet] is groot
  • [Uiterlijk] ziet eruit als een berg
  • [Vorm] is vaak puntig of hoekig aan de bovenkant
  • [Constructie] is steil
  • [Ingrediënt] bestaat uit ijs, bevroren zout en zoet water
  • [Ontstaan] is een afgebroken deel van een gletsjer of ijskap
  • [Plaats] bevindt zich in zee
  • [Ongewone of afwijkende eigenschap of hoedanigheid] is zeer gevaarlijk voor schepen, omdat het gedeelte onder water niet zichtbaar is en was bijvoorbeeld verantwoordelijk voor de ondergang van de Titanic
  • [Beweging] drijft, maar heeft ook een groot gedeelte dat onder de waterspiegel ligt
  • [Onderscheid of tegenstelling] is veel groter en steiler dan een ijsschots/schots of een ijsschol/schol

Algemene voorbeelden


Een ijsberg van ruim 3.000 vierkante kilometer is afgekalfd van Oost-Antarctica. Het gevaarte is begonnen aan een langzame reis naar het noorden, die tien jaar in beslag zal nemen. Dat heeft de Australische wetenschapper Neil Young gezegd. De ijsberg is al in mei losgeraakt. Elk jaar breken er zo'n 200.000 tot 300.000 kleinere ijsbergen af, maar het is zeldzaam dat een zo groot exemplaar op drift raakt. De ijsberg, die bijna twee keer zo groot is als Luxemburg, was oorspronkelijk nog groter.

De Standaard,

IJsbergen zijn meestal ook samengesteld uit zoet ijs dat door het afbreken van gletsjers aan de kust in zee terechtkomen.

http://www.meteonet.nl/index.html,

Combinatiemogelijkheden


als subject bij een werkwoord


  • afkalven
  • afsmelten
  • drijven
  • smelten

Er kalven nu eenmaal regelmatig ijsbergen van de ijskap af.

De Standaard,

Een groot aantal oceanologen hield het erop dat de Noordelijke IJszee net als nu bedekt was met los drijvend ijs, met hier en daar een ijsberg die net als nu was afgekalfd van de grote landgletsjers.

NRC,

Als zo een ijsberg voldoende afsmelt, dan wordt het evenwichtspunt verlegt en begint hij in het water te tollen tot hij rust vindt.

http://ivo.skynetblogs.be/,

Of je kunt nog noordelijker gaan varen. Maar dan kom je in de buurt van Newfoundland in verraderlijk gebied. Daar drijven in de zomermaanden nog ijsbergen, er is het gevaarlijke pakijs, dat de radar niet kan oppikken.

De Standaard,

Tegen de avond van onze 6e dag op zee, sinds ons vertrek uit Argentinië, zien we de eerste ijsbergen voorbij drijven met daarop ... twee pinguïns!

http://www.duiken.nl/

Kapitein Smith ontvangt enkele nieuwe waarschuwingen voor ijsbergen en - velden. (Rond deze tijd worden deze gevormd in de Atlantische Oceaan wanneer warm weer stukken ijs in zee laat afkalven van de Groenlandse gletsjers. Deze ijsbergen drijven vervolgens door de stroming zuidwaarts.). Op basis van de waarschuwingen wijzigt kapitein Smith de koers.

http://www.musicals.nl/titanic/

Als een in de poolzee drijvende ijsberg smelt, wat gebeurt er dan met het waterpeil? Dat blijft gelijk. Het zeepeil stijgt wanneer landijs afkalft en in zee terechtkomt, maar daar hadden we het niet over. Onze berg drijft al. Laat je niet vangen aan de delen die boven en onder water zitten, maar ga direkt naar Archimedes. De ijsberg verplaatst zoveel kg water als hij zelf weegt.

De Standaard,

met adjectief ervoor


  • enorme ijsbergen
  • gigantische ijsbergen
  • een imposante ijsberg
  • indrukwekkende ijsbergen
  • reusachtige ijsbergen

Op de terugweg varen we tussen enorme ijsbergen door.

http://www.duiken.nl/

Gigantische ijsbergen van 100 meter breed en 50 meter hoog en allerlei vormen.

http://ivo.skynetblogs.be/,

Maar Behr sprak over "een frontale aanvaring met een imposante ijsberg, waarbij de passagiers tegen het dek werden gesmeten en onmiddellijk 200 man bemanning omkwam."

http://home.tiscali.be/johnny.bonte18/teksten/titanic/titanic_20.htm

We brengen 2 weken door te midden van indrukwekkende ijsbergen en onverwacht veel groen.

http://www.joker.be/avontuurlijk_reizen/trips/joker/GR0104.html

De sporen zijn waarschijnlijk veroorzaakt door het krabben van reusachtige ijsbergen die uit de Noordelijke IJszee naar de Atlantische Oceaan dreven maar die net iets te diep waren voor de de Framstraat.

NRC,

in voorzetselgroep


  • een aanvaring met een ijsberg
  • een botsing met een ijsberg

Voor de kust van de Oost-Canadese deelstaat verging in 1912 de 'onzinkbare' Titanic in het noordelijke deel van de Atlantische Oceaan na een aanvaring met een ijsberg.

NRC,

Dat in 1912 de marconist van het zinkende passagiersschip Titanic deze punten en streepjes hardnekkig was blijven tikken na de botsing met een ijsberg, redde het leven van 700 mensen.

De Standaard,

  • op een ijsberg afstevenen
  • op een ijsberg lopen

Maar leek De Hond niet een beetje op de kapitein van de Titanic die zonder van koers te veranderen op een ijsberg afstevende?

De Telegraaf,

Maar de Titanic was vanzelfsprekend niet onzinkbaar en op zijn eerste reis over de Atlantische Oceaan in 1912, liep de Titanic op een ijsberg en zonk naar de bodem van de zee.

http://www.e-watchman.be/essays/dood_god.html,

  • tegen een ijsberg botsen
  • tegen een ijsberg varen

Het gigantische cruiseschip botste op haar eerste vaart op 15 april 1912 tegen een ijsberg en verging.

http://www.ou.nl/open/rma/spiegel/frames11.htm

Onder de passagiers waren drie overlevenden van de ramp met de Titanic, het onzinkbaar geachte schip dat 84 jaar geleden tijdens zijn eerste oceaanreis tegen een ijsberg voer en verging.

De Standaard,

  • het deel van de ijsberg onder water

Ruim 8/10de deel van de ijsberg bevindt zich onder water.

http://www.meteonet.nl/index.html,

Elk oordeel bevat vooroordeel. Meestal is het vooroordeel onzichtbaar, ongekend, dat deel van de ijsberg dat onder water blijft. In elk oordeel speelt de voorgeschiedenis mee van de beoordelaar.

De Standaard,

met voorzetselgroep


Voorzetsel: met

  • een ijsberg onder water

Van de mogelijkheden die een bepaalde stijlperiode te bieden heeft zijn er [...] misschien wel net zoveel achterwege gelaten als er van een ijsberg onder water blijft.

NRC,

Wat gebeurt is het topje van de ijsberg, maar er is veel wat zogezegd niet gebeurt en onzichtbaar blijft, maar het is er wel, net als onze dromen, net als microben, net als de ijsberg onder water, net als alles wat we wensen en verlangen maar nooit krijgen.

Vliegen in een spinnenweb, Fernand Auwera,

met ander, nevengeschikt substantief


  • fjorden en ijsbergen
  • fjorden, gletsjers, ijsbergen, turkooise meren en grillige pieken
  • ijsschotsen en ijsbergen

We vlogen laag over het bergachtige gebied met fjorden en ijsbergen.

http://www.kun.nl/quetzalcoatl/cultus/,

Het is een labyrint van fjorden, gletsjers, ijsbergen, turkooise meren en grillige pieken in een land bevolkt met pinguïns en lama's.

http://www.clickxtravel.be/detail.aspx?id=357267

Door de golfstroom langs de Oost-Groenlandse kust worden voortdurend ijsschotsen en ijsbergen vanaf de noordpool naar het zuiden getransporteerd.

http://www.kun.nl/quetzalcoatl/cultus/,

Vaste verbindingen


het topje van de ijsberg

  1. Vormvariant: de top van de ijsberg

    ( Gezegd van negatieve zaken)
    een klein zichtbaar of bekend deel van een groter onzichtbaar geheel (dat in ieder geval op het moment van spreken of schrijven nog onzichtbaar is)

    De bewindsvrouw heeft concrete aanwijzingen dat wat tot nog toe bekend is, slechts het topje van de ijsberg is. Een speciale eenheid van de recherche gaat momenteel de gangen na van de voorzitter van AS Monaco, dr. Campora, die mogelijk betrokken is bij een internationaal netwerk dat handelt in jonge voetballers uit met name Zuid-Amerika en Oost-Europa.

    De Telegraaf,

    Overigens verstoren zware metalen het lichaam zodanig dat de symptomen niet meer zijn dan het topje van de ijsberg.

    De Standaard,

    Het afgelopen jaar werden 21.000 gevallen van kinderverkrachting gemeld bij de politie. En dit zou nog maar het topje van de ijsberg zijn.

    http://www.pinkwave.be/november2001.htm,

    Vorig jaar werd Nederlandse bedrijven en particulieren zo'n 23 miljoen euro afhandig gemaakt. De NRI is ervan overtuigd dat dat nog maar het topje van de ijsberg is, en dat het werkelijke bedrag jaarlijks op een half miljard euro komt.

    Het Parool,

    Binnen de beperkingen van bureaucratie en beperkte middelen doet men wat men kan. En bij dat laatste zit nu precies het probleem: de geestelijke gezondheidszorg kan de verantwoordelijkheden die ze toebedeeld heeft gekregen al lang niet meer aan [...]. En via de media zien we enkel de top van de ijsberg.

    http://www.volkskrant.nl/dossier-zorg/ggz-kan-verantwoordelijkheid-voor-ernstig-gestoorden-niet-aan~a3418551/,

vuile ijsberg

  1. komeet met een kern van ijs en koolstofverbindingen

    Synoniem: vuile sneeuwbal

    Omdat kometen ("vuile ijsbergen") grotendeels bestaan uit ijs en koolstofverbindingen, is het logisch die stoffen ook op Jupiter te verwachten.

    De Standaard,

    Wanneer de komeet in de buurt van de zon komt, begint door de warmte het ijs te verdampen. Er ontstaat dan een wolk van stof en gas rond de vuile ijsberg, die veel zonlicht weerkaatst en zo de komeet zichtbaar maakt.

    De Standaard,

    Kometen, de kleine, voornamelijk uit ijs bestaande zwervers van het zonnestelsel, worden vaak omschreven als 'vuile sneeuwballen' of 'vuile ijsbergen'.

    http://www.standaard.be/cnt/dsw22042002_018,

    Het kleine wolkje dat wij aan de hemel zien is in werkelijkheid honderdduizenden tot miljoenen kilometer groot. Het omgeeft de kern van de komeet: een amper enkele kilometer grote "vuile ijsberg". Die "ijsberg", een onregelmatig gevormde klomp ijs, stof en roet, komt uit de buitenste delen van het zonnestelsel. Hij heeft daar vele duizenden jaren doorgebracht, in de extreme koude ver van de zon.

    De Standaard,

    Franse sterrenkundigen zagen de twee brokstukken zondag voor het eerst met de teleskoop van het Pic du Midi observatorium in de Pyreneeën [...]. Waarschijnlijk zijn het kleine stukken ijs die zijn afgebroken van de "vuile ijsberg" die de kern van de komeet vormt.

    De Standaard,

    'Kometen komen van nog verder. Die worden ook wel 'vuile ijsbergen' genoemd: het zijn klonten ijs met gruis en rotsen erin die in ellipsvormige banen rond de zon vliegen. Als ze in de buurt van de zon komen, smelt er ijs van de komeet. Dat veroorzaakt de komeetstaart die je soms maandenlang aan de hemel kunt zien.'

    http://www.neoweb.nl/forum2/index.php?topic=4411.0,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen