ijzel 1.0
Bron:
Robert Lawson
(
CC BY-SA 3.0
)
Semagram (extra betekenisinformatie)
IJzel…
is ijs; is een stof
- [Afmeting] is dun
- [Gevoelsindruk] is hard, glad en voelt koud aan
- [Transparantie] is soms in sterke mate, soms in mindere mate doorschijnend
- [Vorm] neemt de vorm aan van een dunne laag die een oppervlak of voorwerp bedekt
- [Samenstelling] bestaat uit ijskristallen
- [Grondstof] bestaat uit regenwater
- [Ontstaan] ontstaat wanneer regen door hogere koude luchtlagen onderkoeld wordt en bij contact met iets vervolgens bevriest of wanneer regen op een al bevroren ondergrond valt
- [Plaats] komt vooral voor op oppervlakken zoals wegen en paden of hecht zich aan voorwerpen zoals takken
- [Aggregatietoestand] is vast
- [Temperatuur] heeft een zeer lage temperatuur
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] smelt bij een temperatuur boven het vriespunt
- [Waardering] wordt zeer negatief gewaardeerd om de grote overlast door gladheid en gevaar op wegen
- [Onderscheid of tegenstelling] onderscheidt zich van rijp die gevormd wordt door bevriezing van in de lucht aanwezige waterdruppeltjes
Algemene voorbeelden
Regendruppels bereiken dan de grond, omdat ze tijdens het vallen door de koude luchtlaag nabij de grond onderkoeld zijn geraakt en bevriezen meteen zodra een voorwerp geraakt wordt. Men spreekt nu van ijzel. Eenmaal gesmolten sneeuw in de bovenlucht wordt dus niet opnieuw sneeuw. Overigens spreekt men ook van ijzel als er "gewone" regen valt, die op een bevroren ondergrond bevriest.
Tegen ijzel kunnen we niets doen, ook al zien we zelfs de dikke takken van grote bomen als luciferstokjes afbreken. Groenblijvers hebben nog het meeste te lijden onder het gewicht dat ijzel met zich meebrengt. De enige goede raad die we kunnen geven, is er af te blijven. Na de dooi zal de plant zich wel meestal herstellen.
Door de overvloedige sneeuw en ijzel bezweken tal van bomen en takken.
Een mengelmoes van motregen en smeltende sneeuw veroverde gisteren ons land. 's Ochtends was de grond overal nog bevroren. Op vele plaatsen ontstond een laagje doorzichtig ijs: de beruchte ijzel. Gevolg: valpartijen, ongevallen en files.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- dikke ijzel
- plaatselijke ijzel
- verraderlijke ijzel
Zware sneeuwval en dikke ijzel veroorzaken onvermijdelijk hinder.
Het Duitse Offenbach en het Europese Reading daarentegen verwachten dat de neerslag wel ons land zal bereiken. Vermits de grond er bevroren bij ligt, kan dit aanleiding geven tot plaatselijke ijzel.
Vanavond trekt er een nieuwe neerslagzone over België met regen of smeltende sneeuw en dat kan voor verraderlijke ijzel zorgen.
met adjectivisch tegenwoordig deelwoord
- smeltende ijzel
Als voetganger hebben wij allen kennis gemaakt met klassieke ijzel en is het ons opgevallen dat verse ijzel doorzichtig is en smeltende ijzel doorschijnend lijkt. Dit minder licht doorlaten komt door de aanwezigheid van een waterlaagje tussen ijzel en wegdek.
in voorzetselgroep
- door ijzel
Door ijzel kantelde om 7.45 uur in de haven een vrachtwagen geladen met stookolie aan de spoorwegovergang bij de Imsakkerlaan.
- glad van de ijzel
- spekglad van de ijzel
In de winter, als de balken glad zijn van de regen, mist of ijzel, als er rukwinden door het ravijn kolken, lijkt dat honderdtwintig meter lange gangpad niet breder dan een evenwichtsbalk.
Hij viel - nadat hij opeens met zijn ogen raar was gaan rollen en zich niet meer kon bewegen - van de trap die spekglad van de ijzel was.
- kans op ijzel
Dinsdag 26 december 22.00 uur, NOS-Journaal: zware sneeuwbuien, kans op ijzel, iedereen die niet de weg op moet, wordt aangeraden thuis te blijven.
met substantief ervoor
- een laagje ijzel
En de herinneringen aan Cesar. Hoe ze op een winterochtend gespeeld hadden op het schoolplein dat met een spekglad laagje ijzel bedekt was.
met ander, nevengeschikt substantief
- ijzel en ijsregen
- ijzel en rijp
- sneeuw en ijzel
- sneeuw, ijzel en vrieskou
- sneeuw, hagel en ijzel
- rijm of ijzel
Ook ijzel en ijsregen speelde vooral het verkeer parten.
Het landschap langs de Atlantische Oceaan is schilderachtig na een nacht met ijzel en rijp.
Door sneeuw en ijzel in grote delen van Duitsland gebeurden talrijke ongevallen met zeker twee doden en verscheidene gewonden.
Ook in Oostenrijk zorgden sneeuw en ijzel voor chaos.
De lente is in aantocht en toch werd er in ons land amper gevoetbald. Enkele dagen eerder gebeurde dat wél, ondanks sneeuw, ijzel en vrieskou.
Ziehier wat die letters betekenen: A zacht weer; B winters weer, zonder gevaar voor het verkeer; C1 ochtendkoude, risico op vorming van rijm of ijzel, eventueel sneeuwval; C2 rijm en ijzel 's ochtends, risico op ijzel 's nachts.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
ijzel 1.1
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.1 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
IJzel…
is een weersomstandigheid
Algemene voorbeelden
Ik weet niet beter of ijzel is een van de meest opwindende weersomstandigheden. Het simpele feit dat er van alles en nog wat niet werkt, is toch steeds weer een fraaie breuk in de eentonige cadans van het bestaan.
Onder 'cancellation' in de Reliance-verzekering vallen al die gebeurtenissen waardoor een congres of partij geheel of gedeeltelijk niet door kan gaan. Daarbij valt te denken aan weersomstandigheden als ijzel, dichte mist of zware sneeuwval waardoor het niet mogelijk is een lokatie te bereiken.
De ijzel begint in het zuiden en breidt zich langzaam naar het noorden uit.
De ijzel trok naarmate de dag vorderde van het westen naar het oosten, waardoor in het gehele land verkeersproblemen ontstonden.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- de hardnekkige ijzel
De luchthaven van Zaventem lag zondag van zeven tot half twee plat. De hardnekkige ijzel belette de vliegtuigen om te manoeuvreren waardoor de luchthavenleiding besloot de boel te sluiten.
met adjectivisch tegenwoordig deelwoord
- opkomende ijzel
Ondanks de opkomende ijzel hadden maar weinig mensen het laten afweten.
in voorzetselgroep
- bij ijzel
De problemen doen zich dan ook vooral voor bij aanhoudende regen of ijzel én weinig verkeer op de weg.
Later bleken de zoab-wegen ook veel gladder te worden bij ijzel.
met ander, nevengeschikt substantief
- hagel en ijzel
- mist en ijzel
- sneeuw of ijzel
De afgelopen periode is ook onze stad geconfronteerd met (lichte) sneeuw, hagel en ijzel.
Op de terugweg van Den Haag reeds, in een lange trage rit door mist en ijzel.
Sneeuwkettingen mogen in België alleen worden gebruikt bij sneeuw of ijzel.
Vaste verbindingen
lichte ijzel
-
weersomstandigheid waarbij het slechts in geringe mate ijzelt
Het weg- en treinverkeer heeft vanochtend grote hinder ondervonden van sneeuw en lichte ijzel.
hevige ijzel; zware ijzel
-
weersomstandigheid waarbij het flink ijzelt
Ook Oost-Henegouwen had te kampen met hevige ijzel.
Van 25 op 26 december kenden we zware ijzel.
ijzel 1.2
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.2 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
IJzel…
is een periode; is een tijd
Algemene voorbeelden
Tijdens de ijzel op eerste kerstdag was het wegbeheerders al opgevallen: op wegen met zeer open asfaltbeton (zoab) was het gladder dan op wegen met dicht asfalt.
Combinatiemogelijkheden
in voorzetselgroep
- seizoen van vorst en ijzel
In dit seizoen van vorst en ijzel is het onnodig eraan te herinneren dat water bevriest wanneer de temperatuur onder het nulpunt zakt.