jampot

In de keuken zat Rosa bijna aanbiddelijk de jampot leeg te lepelen. 'Bah Rosa kaka', zei ik tegen haar in haar eigen taal. 'Heu', antwoordde ze en ze lachte me toe met iets olijks in haar ogen.

Mieren zijn dol op zoetigheid. Dat weet iedereen. Als je dus geen last wil hebben van mieren zorg je er best voor dat alle zoete hapjes mooi opgeborgen zijn. Sluit de jampot goed, zorg dat hij ook langs de buitenkant niet vol hangt enz.

We kennen de plant allemaal als het grootbladige gewas met roodgekleurde stelen, die meestal eindigen in glazen jampotten of, bepoederd, op rabarbertaart. Deze sierlijke, vezel- en saprijke groente wordt wel eens als een buitenbeentje onder de groenten aangezien. Als plant wordt de rabarber vaak onderschat.

Schep de jam (laat het muntblad in de jam zitten) over in schone jampotten en sluit ze goed af.

Op de eerste warme dagen van het jaar zaten er meikevers in de eikenbosjes bij de Paalweg. Haar vader stopte ze vroeger volgens tante Paula in een jampot met wat bladeren. Hij deed er een deksel op waar hij met de punt van een schaar gaatjes in prikte.

Voor mijn zus spaarde ze in een jampot stuivers. Misschien is ze daarmee begonnen toen een stuiver nog wat waard was, in ieder geval is ze er nooit mee gestopt. Als de jampot vol was, nam ze hem mee naar haar toe, keerde hem op tafel om en maakte stapeltjes ter waarde van een gulden.

Drie geknakte dahlia's zette ze in een jampot en zei: Zet die maar op de plee, want daar moeten we ook wat hebben.

Hij schroefde de deksel van de jampot en keek erin. Het slakje zat op het slablaadje dat ze hem als leeftocht had meegegeven, zo op het oog heel tevreden. 'Leeft hij nog?' vroeg ze bezorgd. 'Hij is springlevend,' verzekerde hij, de deksel er weer opschroevend.

Dit grapje werkt altijd: een kind dat het deksel van een jampot niet los kan schroeven, kom je welwillend tegemoet. Grijp pot en deksel stevig beet, zet je schrap op je stoel met één elleboog op de tafel, en begin traag te draaien. Zorg ervoor dat de beweging van het deksel niet te zien is [...]. Als je voelt dat het deksel los zit, geef je de gesloten pot met een zucht terug. "Sorry, daar ben ik echt niet sterk genoeg voor. Probeer het zelf maar: het zal jou ook niet lukken." Elk kind met zelfrespekt doet dan nog één poging. Natuurlijk komt het deksel met een plofje van de pot.

Mijn vader moet ontelbare liefhebberijen hebben gehad. Hij pachtte twee lange sloten en een kleine plas langs de spoorbaan om die met fuiken af te vissen op snoek, baars, zeelt en paling. Onze kelder stond vol jampotten paling in gelei, een attractie voor vrienden en familie aan wie ze regelmatig werden uitgedeeld.

Wim Drent is een populaire DJ van het regionale commerciële radiostation Radio Continu (voor Groningen, Drenthe, Gelderland, Friesland en Overijssel). Evert is een door hem ontwikkeld typetje. Een in ouderwetse kledij gestoken lompe boerenhork met brillenglazen als jampotten en een altijd ro(n)kende Zündapp-brommer. Evert scoorde al enkele regiohits met nummers als 'Vriescheloo' en 'Rekening van 't café'.

Het typetje dat mij het meest is bijgebleven? Wat een moeilijke vraag! Misschien de sketch waarin ze samen met Sjoerd Pleijsier als Adam en Eva rondbanjerde in een zogenaamd bloot-pak. En ik mocht haar altijd graag zien met enorme brillen, met glazen als jampotten. Syl durfde zichzelf behoorlijk voor gek te zetten.