jeremiëren 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Jeremiëren…
is een handeling
Combinatiemogelijkheden
met voorzetselgroep
Voorzetsel: over
- jeremiëren over iets of iemand
Altijd hoor ik je jeremiëren over de stilstand in je leven... ik help je uit de lethargie te komen... en nu predik je de absolute stilstand!
Hoor je klassieke muzikanten en componisten zeuren over het succes van de popmuziek? Hoor je driesterren-koks jeremiëren over de ondergang van de eetcultuur omdat hamburgertenten de wereld veroveren? Storen kunstschilders zich aan zondagskladderaars? Nee toch.
Jan Wijnmaker in Wijnstraat zou al onmiddellijk beginnen jeremiëren over 'die connoisseurs van tegenwoordig' die nog geen fles vergiste kattenpis kunnen onderscheiden van een degelijke Montrachet.
Voorzetsel: tegen
- jeremiëren tegen iemand
Nu, het was een lijk dat daar lag, met de nek afgesneden. Ze waren onthutst en stonden er over te jeremiëren tegen elkaar.
met ander, nevengeschikt werkwoord
- jammeren en jeremiëren
- klagen en jeremiëren
- mopperen en jeremiëren
En maar luidop jammeren en jeremiëren. 'Als gij uw muil niet houdt, timmer ik ze toe!' Ik had hem al bij zijn strot, maar ik wist me gelukkig op tijd te bedwingen.
Een man die de dood in de ogen heeft gekeken, begint niet te klagen en te jeremieren over - ochot en ochere - wat zeer in de rug.
Op een zeker moment in de achtste klas bepaalt Clarice dat ik niet haar beste vriendin meer ben. Als ze dat openlijk had gezegd had ik tegen haar gemopperd en gejeremieerd. Maar nee, ze komt gewoon niet meer. Geen ruzie, niets.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
jeremiëren 2.0
(Voor overgankelijk gebruik van werkwoorden met de kernbetekenis 'uiten op zekere wijze' zie ANS 8.2.2.3.)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Jeremiëren…
is een handeling
Combinatiemogelijkheden
met een dat-zin
Collectief jeremiëren dat scholen het opzettelijk slecht doen, dat leraren liever vergaderen en dat vergaderen per definitie onzin is als je les kunt geven, dat leerlingen en ouders het slachtoffer hiervan zijn.
met directe rede
Zijn jas was nat en hij voelde dat doorheen zijn hemd. Nog wel zijn beste jas! Moeder zou jeremiëren: "En 't is altijd hetzelfde met u... Ge kunt u nooit wat schoon houden..."