kakkerlak 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kakkerlak…
is een insect; is een dier
- [Afmeting] is, afhankelijk van de soort, 1 cm tot wel 8 cm lang
- [Geluid] ritselt; maakt in het donker bij het lopen een ritselend geluid
- [Kleur] heeft meestal een donkere camouflagekleur, zoals bruin of zwart
- [Vorm] heeft een ovale, afgeplatte lichaamsvorm
- [Bouw] is ongewerveld; heeft zes poten
- [Deel] heeft een schild, antennes en soms vleugels
- [Voortplanting] legt eieren of eipakketten waaruit kleine kakkerlakken komen # legt eieren of is eierlevendbarend en kan zich ook ongeslachtelijk voortplanten
- [Plaats] leeft vaak in donkere, warme leefomgevingen met genoeg voedsel en schuilplaatsen
- [Plaats van herkomst] is in sommige oorspronkelijk tropische of oosterse soorten door vakantiegangers en andere reizigers naar Europese woningen meegebracht
- [Woongebied] komt vrijwel over de hele wereld voor, met in Nederland de in de natuur levende soorten boskakkerlak (Ectobius sylvestris) en noordse kakkerlak (Ectobius lapponicus)
- [Leeftijd] wordt, afhankelijk van de soort en het geslacht, 160 tot 700 dagen oud
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is lichtschuw en een alleseter; kan menselijk voedsel besmetten en ziektes overdragen, maar is zeer moeilijk te bestrijden en kan goed tegen gif;
- [Beweging] beweegt altijd met zijn antennes, kan snel lopen en sommige soorten kunnen vliegen
- [Gebruikswijze] wordt in huizen bestreden
- [Gedrag] is een alleseter; kruipt weg in donkere spleten; kan tien tot veertig dagen zonder eten
- [Waardering] wordt door mensen als walgelijk ervaren; wordt soms gehouden en gewaardeerd als huisdier en gezelschapsdier in een insectarium
- [Onderscheid of tegenstelling] heeft qua uiterlijk wel iets weg van een kever, maar verschilt van de kevers, onder andere doordat hij geen volledige gedaanteverwisseling kent
- [Verscheidenheid] komt voor in 4690 verschillende soorten, waarvan er ongeveer twintig als plaag in gebouwen voor kunnen komen
- [Voorstellingswijze] wordt voorgesteld als een dier dat bij een atoomaanval zou kunnen overleven
| Rijk | Animalia; Dieren |
|---|---|
| Stam | Arthropoda; Geleedpotigen |
| Klasse | Insecta; Insecten |
| Orde | Blattodea |
Algemene voorbeelden
Wanneer u in het buitenland op vakantie bent, zeker wanneer het een van de warme landen betreft, zult u ongetwijfeld met kakkerlakken in aanraking zijn gekomen. Ook in Nederland komen kakkerlakken voor.
Volgens de Brusselse ontsmettingsdienst neemt het aantal kakkerlakken in Brussel steeds meer toe, en dat zowel in armere als in rijkere buurten. Ook het aantal soorten neemt toe: van de kleinste (de Duitse) tot de grootste (Afrikaanse) soorten. Vooral de buitenlandse kakkerlakken (oosterse, Amerikaanse, Afrikaanse) teisteren de woningen, de inlandse kakkerlakken blijven meer in de vrije natuur.
Toen ik de cardioloog had gebeld en een afspraak had gemaakt, spoot ik een kakkerlak dood. Ik moest wel drie minuten spuiten voor het beest dood was.
Een kakkerlakkenplaag verdreef hem onlangs uit zijn woning in het Regentessen-kwartier. "De hele straat was ervan vergeven. Die beesten zijn echt ranzig. Ze kropen overal, in de wc, op de badkamer en in de keuken. Ik had ook last van muizen, maar die zijn beter te bestrijden. Van kakkerlakken kom je niet zomaar af."
Daarna kwamen we in een grote hal. Zoiets had ik nog nooit gezien. Het rook er naar pis en stront. Je hoorde het gezoem van vliegen en geritsel van kakkerlakken.
Opgesloten in plastic kunnen zelfs de legendarische kakkerlakken niet overleven, over wie wordt beweerd dat zij tegen een atoomoorlog bestand zijn.
Combinatiemogelijkheden
als subject bij een werkwoord
- kruipen
'We hebben tijdens deze toernee opgetreden in ex Oost-Duitsland en we hebben er op een koude keldervloer moeten slapen terwijl de kakkerlakken rondom ons kropen'.
Verdwaasd en verward kruipt de kakkerlak uit het sigarettendoosje om bliksemsnel met zijn voelsprieten in de lucht tussen de schotels door naar het eind van het einde van de wereld te kruipen.
Tijdens het douchen rolde een mottenbal van het ene gaatje in het zeefje naar het volgende, alsof het zo'n spelletje was waarbij je het balletje juist buiten de gaatjes moet houden. Nog even en hij was zover geslonken dat hij in een gaatje verdween, en dan zouden de kakkerlakken naar boven kruipen, ritselend met hun bruine pantser op de tegels.
met ander, nevengeschikt substantief
- kakkerlakken en ander ongedierte
- ongedierte en kakkerlakken
Wij hadden het appartement beneden, achter de trap. Twee slaapkamers, een huiskamer, een keukentje met douchecel, een toilet. Er lagen dode muizen en kakkerlakken en ander ongedierte.
De kakkerlakken en ander ongedierte blijken welig te tieren in het aftandse en enige hotel dat Vladikavkaz rijk is.
Er waren overal gaten en kieren, zovele plaatsen waarlangs de wereld naar binnen sloop, waarlangs vuil en ongedierte en kakkerlakken hem konden bedreigen.
Vaste verbindingen
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
kakkerlak 2.0
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 2.0 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kakkerlak…
is een persoon
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is niets waard
- [Houding] wordt negatief beoordeeld
- [Gelijkenis] wordt vergeleken met een kakkerlak vanwege de negatieve houding die mensen tegenover kakkerlakken hebben
Algemene voorbeelden
De persluizen waren weggekropen. Alleen De Decker was tekeer blijven gaan. Leo had hem in zijn smoel uitgelachen: 'Als ge iets wilt weten, moet ge mij maar oppakken [...].' Ook De Decker was afgedropen. De euforie om die kleine triomf was, als altijd bij Leo, omgeslagen in een grote verzuring. Wat denkt die kakkerlak wel? dacht hij, na vijf pistolets en drie boterkoeken en na meer cognac dan hij van plan geweest was te drinken.
De wet openbaarheid van bestuur is haast een jaar oud. Houwaart heeft natuurlijk in een memo aan zijn salarisbetaler trots geschreven hoe goed dit zoethoudertje heeft gefunctioneerd. Maar in Het Parool verwijt hij de journalisten dat ze er geen gebruik van maakten. Het waren er maar vijf, zegt Houwaart. Dat waren dan vijf naïeve of luie journalisten. Wie zou zo'n kakkerlak ooit om informatie gaan vragen?
In de keuken van Multatuli en Sterne is Minnema 'n kakkerlak. Een 'echte' schrijver is hij niet.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
kakkerlak 2.1
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kakkerlak…
is een persoon
- [Groep] behoort tot een groep, zoals een sociale groep of een volk, die met zeer velen zijn
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] wordt als nietswaardig beschouwd
- [Gelijkenis] wordt vergeleken met een kakkerlak omdat die ook in groten getale voorkomt en niet uit te roeien is en omdat die ook als nietswaardig gezien wordt
Algemene voorbeelden
In Libanon stuitten de Israëlische soldaten op zich voor hun idealen doodvechtende Palestijnen, in Libanon moesten zij de moed van de Palestijnse strijders erkennen, in Libanon ook verloor de opmerking van opperbevelhebber generaal Raful Eitan dat "de Palestijnen kakkerlakken in een fles zijn" zijn lugubere dehumaniserende betekenis.
Ambtenaren droegen op de heuvels en in de dorpjes de op etniciteit gebaseerde ideologie verder uit. De nazaten van de eeuwenoude Tutsi-dynastie waren 'kakkerlakken' waar voor eens en altijd mee moest worden afgerekend.
Het had geen zin je af te vragen waarom de armen niet collectief zelfmoord pleegden, ze stierven al. Kakkerlakken.