kalebas 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kalebas…
is een plant
- [Groeiwijze] heeft liggende stengels en korte stekels; vormt lange uitlopers die klimmen en mannelijke en vrouwelijke, meestal gele en, bij de fleskalebas, witte bloemen waaruit zich na bestuiving de vruchten ontwikkelen
- [Plaats van herkomst] stamt uit subtropisch en tropisch gebied
- [Woongebied] groeit op zonnige plekken met een humusrijke, vochtige bodem
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] komt in onze streken voor in eenjarige variëteiten
- [Product of vrucht] brengt grote, vaak dikbuikige, groene, gele of oranje vruchten voort
| Rijk | Plantae |
|---|---|
| Stam | Magnoliophyta |
| Klasse | Magnoliopsida; Bedektzadigen |
| Orde | Cucurbitales; Tweezaadlobbigen |
| Familie | Cucurbitaceae; Komkommerfamilie |
| Geslacht | Cucurbita; Pompoen |
Algemene voorbeelden
De kalebas en de pompoen, de courgette, de patisson en de spaghettipompoen behoren allemaal tot het geslacht Cucurbita, dat bekend staat om zijn grote en vaak wonderlijk gevormde vruchten. Het is dan ook niet verwonderlijk dat dit geslacht niet alleen grote bijval kent als groente, maar ook als decoratief element, al is de naamgeving niet altijd correct. Ook andere planten worden wel eens onder de naamgeving kalebas of pompoen vermeld vanwege hun gelijkende vruchtvorm, terwijl zij er niet thuishoren.
Pompoenen en Kalebassen zijn geel bloeiende klimplanten waaraan decoratieve vruchten groeien.
Woordfamilie
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
kalebas 2.0
Bron:
Janez Novak
(
CC BY-SA 3.0
)
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 2.0 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kalebas…
is een vrucht
- [Afmeting] is vaak groot
- [Kleur] is vaak groen, geel of oranje
- [Uiterlijk] heeft, naargelang van de soort, soms een wrattige schil
- [Vorm] is bol of langwerpig en rond en naargelang van de soort soms ook voorzien van een meer steelvormig gedeelte
- [Deel] heeft een schil en vruchtvlees met zaden
- [Functie] dient, in onze streken, om zijn vorm en kleur, vaak als decoratie in tuin, keuken en huiskamer, vaak in een schaal of mand, en in exotische landen na uitholling en droging, ook voor de vervaardiging van drinkbekers, flessen, nappen enz.
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is meestal niet eetbaar
- [Toepassingsgebied of bereik] dient vaak als benaming voor alle variëteiten ongeacht hun omvang, inclusief pompoenen, maar vaak ook specifieker voor de kleinere soorten in onderscheid van de grotere en als pompoen aangeduide variëteiten
Algemene voorbeelden
Het snijden van gaten in een kalebas, die vervolgens als bowlingbal over het parket rolt en met een spectaculair, obsceen geluid versplintert.
Het verhaal van de moeder die voor het eerst in haar leven een voetbal in handen krijgt en er vervolgens het mes in zet omdat ze denkt dat het een kalebas is.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- gele kalebas
- groene kalebas
- glanzende kalebas
- uitgeholde kalebas
Voor het lichaam liet tante twintig glanzende kalebassen uit de tuin halen. Ze [...] sneed met een geoefende beweging van haar mes de vrucht in tweeën. De helften zette ze tegen het balkonhek, opdat de zon en de wind de katoenachtige, op hersenen lijkende inhoud zouden drogen.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
kalebas 2.1
Bron:
Tropenmuseum of the Royal Tropical Institute (KIT)
(
CC BY-SA 3.0
)
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 2.0 : 2.1 |
|---|
Algemene voorbeelden
"Je mag niet vergeten dat Ethiopië nooit gekolonizeerd werd. Een en ander heeft voor gevolg dat er in het dagelijks leven nog ambachtelijke voorwerpen worden gebruikt die elders meestal vervangen zijn door moderne materialen. Een kalebas in plaats van een jerrycan, bij voorbeeld."
Een kalebas met chicha gaat van man tot man en wordt telkens weer gevuld aan het vat dat op het podium staat.
Het belangrijkste instrument is de berimbau, een origineel instrument dat bestaat uit een houten boog met snaar en een kalebas, die dient als klankkast.