kanker


kanker 1.0

ziekte waarbij cellen zich ongecontroleerd vermenigvuldigen, zich door het lichaam verspreiden en gezond weefsel aantasten
Het is geen op zichzelf staande ziekte, maar een verzamelnaam voor verschillende aandoeningen waarbij ongeremde celdeling optreedt.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Kanker…

is een ziekte

  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is een aandoening waarbij cellen zich ongeremd vermenigvuldigen; is een aandoening waarbij de woekerende cellen schade aanrichten in omliggend weefsel; is een aandoening waarbij de woekerende cellen ook kunnen uitzaaien naar andere delen van het lichaam, bijvoorbeeld via het bloed, de lymfevaten of de lichaamsholten; is kwaadaardig
  • [Behandeling of bewerking] kan vaak behandeld worden met chirurgie, radiotherapie, chemotherapie, warmtetherapie, gentherapie en immunotherapie; kan niet altijd voorkomen worden, maar een gezonde levensstijl waarbij men gezond eet, voldoende beweegt, niet rookt en matig alcohol drinkt, kan het risico op kanker beperken
  • [Ondervinder] komt voor bij mensen en dieren
  • [Oorzaak, reden of aanleiding] ontstaat door defecten in het DNA door mutaties die erfelijk kunnen zijn of verworven; kan ontstaan door blootstelling aan kankerverwekkende stoffen, bijvoorbeeld asbest, door blootstelling aan straling, bijvoorbeeld uv-straling of radioactieve straling; wordt ook wel in verband gebracht met bepaalde infectieziekten
  • [Gevolg of resultaat] is dodelijk, maar kan vaak wel met succes behandeld worden
  • [Symptoom] uit zich vaak in het ontstaan van gezwellen; kan ook herkenbaar zijn aan bloedverlies, bijvoorbeeld bij de ontlasting of urine; kan zich uiten door pijn als gezwellen drukken op ander weefsel; kan zich uiten in functiestoornissen van organen; kan zich ook uiten in afwijkingen in het bloed, in de hormoonproductie, in de huid; kan gepaard gaan met koorts, vermagering, enz.

Algemene voorbeelden


Kanker is een ziekte die niet gemakkelijk te omschrijven is. Kanker kan immers voorkomen in meer dan 100 verschillende vormen en kan alle organen en systemen van het menselijk lichaam aantasten. De oorzaken van kanker zijn zeer verschillend en dikwijls nog niet goed gekend.

http://www.wyeth.be/~nl/index_template.asp

Kanker is een ziekte waarbij de normale groei en deling van sommige lichaamscellen verkeerd loopt.

http://www.vermoeidheid.be/bgdisplay.jhtml?itemname=o_info

Artsen noemen een tumor kwaadaardig als hij zich elders in het lichaam kan uitzaaien of als hij nabijgelegen weefsels vernietigt bij het groeien. Een tumor die geen van beide doet, is veel minder gevaarlijk, en artsen noemen dit een goedaardige tumor. Kanker is een ziekte waarbij iemand één of meerdere kwaadaardige tumoren heeft.

http://www.vermoeidheid.be/bgdisplay.jhtml?itemname=o_info

Niet alleen longkanker maar ook kanker van lip, mond, keel, slokdarm en blaas hebben te maken met roken - als elke roker zou stoppen, zou de kankersterfte met één derde dalen.

http://www.sweetlove.be/br_man_kanker.html

Combinatiemogelijkheden


als object bij een werkwoord


  • kanker behandelen
  • kanker bestrijden
  • kanker hebben
  • kanker krijgen
  • kanker genezen
  • kanker veroorzaken
  • kanker voorkomen

Ook de angst voor pijn mag geen onoverkomelijke drempel vormen om kanker te laten behandelen.

http://www.monica.be/diensten/medisch/oncochirurgie.html

Vraag: Mag ik roken tijdens de bestraling? Antwoord: Denk eens na: roken veroorzaakt kanker, en de meeste bestralingen worden gegeven om kanker te bestrijden.

http://www.bestraling.com/auteur.html,

met adjectief ervoor


  • een kwaadaardige kanker
  • een terminale kanker
  • een zeldzame kanker

Een klein aantal patiënten met een non-Hodgkinlymfoom - een kwaadaardige kanker van witte bloedcellen - heeft een experimentele behandeling met radio-immunotherapie ondergaan, met onverwacht goede resultaten.

NRC,

De tumor was uitgezaaid en dreigde tot een terminale kanker te escaleren.

De Openbaring, Tom De Cock,

Een bepaald type longontsteking dat normaal alleen voorkomt bij mensen met een verzwakte afweer, kwam ineens opvallend vaak voor bij jonge (homoseksuele) mannen, die vóór die tijd volkomen gezond waren. Ook werden in deze groep plotseling veel gevallen ontdekt van een bepaald soort huidkanker (Kaposisarcoom). Deze zeldzame kanker kwam tot dat moment eigenlijk alleen bij oudere mannen voor.

http://www.aidsfonds.nl/

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • uitgezaaide kanker

Uitgezaaide kanker wordt conventioneel bestreden met radio- en chemotherapie.

http://www.nki.nl/actueel.htm,

met voorzetselgroep


Voorzetsel: van

  • kanker van de dikke darm
  • kanker van de lever

Kan men kanker van de dikke darm voorkomen?

http://www.stlucas.be/Info/colorectale_kanker.htm

Voorzetsel: in

  • kanker in haar borst

De dag dat zijn moeder hem en Margreet vertelde over de kanker in haar borst.

Blauwbaard, Pauline Slot,

Voorzetsel: aan

  • kanker aan het maag-darmkanaal

Tien jaar later werd echter met stelligheid geconcludeerd dat in elk geval de meerderheid van alle gevallen van kanker aan het maag-darmkanaal werd veroorzaakt door bepaalde voedingsfactoren.

NRC,

in voorzetselgroep


  • aan kanker lijden
  • aan kanker overlijden
  • aan kanker sterven

Nochtans sterven de meeste patiënten - vaak relatief jonge mensen die bijvoorbeeld aan kanker lijden - liever thuis.

De Standaard,

Toen Eva Peron op 26 juli 1952 aan kanker overleed, beval Peron haar lichaam te mummificeren.

De Standaard,

Jacqueline's vader was al in 1961 gestorven aan kanker, iets voor Jacqueline haar plechtige komunie moest doen.

http://users.belgacom.net/MS/pag3.htm,

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


kanker 1.1

(vulgair; beledigend)

als grove krachtterm in samenstellingen waarin het tweede lid een persoon of zaak noemt die de spreker hoogst onaangenaam of vervelend vindt

Woordfamilie


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


kanker 2.0

door kanker aangetast weefsel; kankergezwel

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

Combinatiemogelijkheden


als object bij een werkwoord


  • de kanker wegsnijden

Vooral bij de behandeling van vergevorderde kwaadaardige mondtumoren is dikwijls de laatste kans een uitgebreide resectie, gevolgd door een gecompliceerde reconstructie; dikwijls met weefsel dat op een andere plaats wordt weggenomen en met microchirurgische technieken opnieuw wordt ingehecht op de plaats waar de kanker is weggesneden.

http://www.azvub.be/nl/dept/PLH/

kanker 3.0

plantenziekte die veroorzaakt wordt door een bacterie, schimmel of insect en gekenmerkt wordt door de vorming van woekeringen, bijvoorbeeld gallen of plaatselijke verdikkingen van de bast
Het is geen op zichzelf staande ziekte, maar een verzamelnaam voor verschillende plantenziekten.

Betekenisbetrekking


generalisering
Betrokken betekenissen 1.0 : 3.0

Semagram (extra betekenisinformatie)


Kanker…

is een plantenziekte

  • [Behandeling of bewerking] kan soms behandeld worden door de aangetaste plek weg te snijden
  • [Object betroffen] komt voor bij planten
  • [Oorzaak, reden of aanleiding] wordt veroorzaakt door een schimmel, bacterie of parasitair levend insect
  • [Gevolg of resultaat] kan dodelijk zijn voor de plant
  • [Symptoom] wordt gekenmerkt door de vorming van woekeringen, bijvoorbeeld verdikkingen van de bast of stengel of de vorming van gallen op het blad

Algemene voorbeelden


De bodembacterie Agrobacterium tumefaciens kan stukjes van zijn DNA in dat van planten inbouwen en zo kanker en gezwellen veroorzaken. Deze natuurlijke vorm van genetische manipulatie is al sinds de jaren tachtig een inspiratie voor plantenbiotechnologen.

http://www.wetenschap24.nl/programmas/hoezo-radio/hoe-zo-wetenschapscafe/2011/25-11-2011-Kanker-bij-planten.html

Bomen kunnen diverse soorten kanker krijgen van infecties door bacteriën, zwammen en insecten. Insectenlarven kunnen de bladeren besmetten, waardoor er gezwellen ontstaan waar de beestjes in leven. Larven scheiden stoffen uit die als groeihormoon voor planten werken. Hierdoor ontstaat er een gezwel op het weefsel dat de larf voedt zolang dat nodig is en hem tegen roofdieren beschermt.

http://wibnet.nl/hoe-zit-dat/kunnen-bomen-ook-kanker-krijgen

Woordfamilie


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


kanker 4.0

kwaad dat voortwoekert, om zich heen grijpt en de samenleving aantast; ook: oorzaak van een voortwoekerend kwaad

Betekenisbetrekking


metafoor
Betrokken betekenissen 1.0 : 4.0

Semagram (extra betekenisinformatie)


Kanker…

is een verschijnsel

      Algemene voorbeelden


      De stadions bleven gisteren leeg in Italië als gevolg van de moord op een 24-jarige fan van Genoa, een week geleden in Genua, bij de wedstrijd van de club tegen kampioen Milan. Volgens Gullit geen probleem van het voetbal alleen. "Geweld is een kanker die woedt in de gehele samenleving."

      NRC,

      Op dit ogenblik, kan dit chauvinisme een nationale, Europese, pro- of anti-Amerikaanse kleur aannemen naargelang de krachtsverhoudingen op Europees - en wereldniveau. Maar in de grond gaat het altijd om een grootmachtchauvinisme, een kanker die het bewustzijn van het Europees proletariaat sinds tientallen jaren aanvreet.

      http://ptb.be/scripts/article.phtml?obid=13536=2,

      Het idee van geld op zichzelf zei hem, nu hij ouder was, niet veel meer. Geld dat alleen maar geld bleef, rotte, lag ergens te stinken en te schimmelen, jongde aan en werd tegelijkertijd uitgehold, groei- en ziekteprocessen die elkaar op onaangename wijze ophieven, een kanker waardoor iedereen die ermee omging min of meer werd aangetast.

      Rituelen, Cees Nooteboom,

      Combinatiemogelijkheden


      als object bij een werkwoord


      • een kanker uit de samenleving wegsnijden

      Het beeld werd geschapen van een natie die gezond of ziek kon zijn. Om de gezondheid van de natie te garanderen moesten de 'kankers' uit de samenleving worden weggesneden en uitgeroeid. Die kankers waren eerst individuen zoals geesteszieken en misdadigers.

      Pleidooi voor individualisme, Dirk Verhofstadt,

      met adjectief ervoor


      • een kwaadaardige kanker

      De moderne proliferatie van wetten, decreten en koninklijke besluiten, reglementen van allerlei soort, een telkens bijna exponentieel groeiende jurisprudentie draagt ertoe bij dat de burger niet meer weet wat recht is, en zelfs dat de rechter dat niet meer weet. Het recht is dus als een kwaadaardige kanker, die de normale samenleving vergiftigt.

      http://users.skynet.be/sky50779/recht1.htm

      Woordfamilie


      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      kanker 5.0

      aantasting van steen of beton door verwering, bederf of rotting, bijvoorbeeld witte zoutuitslag op een gemetselde muur
      Alleen in samenstellingen aangetroffen.

      Betekenisbetrekking


      generalisering
      Betrokken betekenissen 1.0 : 5.0

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Kanker…

      is een verschijnsel

          Woordfamilie


          Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen