kinderhoofdje 1.0
(liefkozend)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kinderhoofdje…
is een lichaamsdeel; is een deel
- [Bezitter of eigenaar] is het hoofdje van een kind, soms in het bijzonder van een baby
Algemene voorbeelden
Gisteren was nog niet vastgesteld of de romp van het meisje hoorde bij het kinderhoofdje dat donderdag is gevonden op een kade aan de Nieuwe Waterweg in Rotterdam.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een eivormig kinderhoofdje
- een klein kinderhoofdje
- het ronde kinderhoofdje
Met ontleedmes en vingers stroopte hij de huid af en trok ze naar voren over het gezicht van Hélène Leblanc. De gladde, witte schedel lag voor drie vierden bloot. Het achterste stuk huid trok hij over de nek. Net een eivormig kinderhoofdje, dacht Velge.
De doktoren die hem behandelen zijn moderne intelligente mensen. Zij schromen niet mij tot in de kleinste détails omtrent zijn toestand in te lichten. Zijn hart is zo groot als een klein kinderhoofdje. Zijn longen zijn verfrommeld tot leeggelopen zakjes.
Op het voorplat van Fietsen prijkt de enige kleurtekening van De Maeyer: een kind op een primitief fietsje, waarvan de wielen als het ware een spiegelbeeld van het ronde kinderhoofdje en dito lijfje vormen, terwijl de hoekige bewegingen van arm en been weer te vinden zijn in de fietsstang en het stuur.
in voorzetselgroep
- in het kinderhoofdje
Als ze zich lachend omdraait om met haar broer naar het volgende portiek te rennen, wordt ze onverwacht getroffen en belandt met een smak tegen de straatstenen. Het duurt even tot het tot haar doordringt wat er is gebeurd. Er is nog geen taal in haar hoofd, geen woordenschat om dit een plaats te geven. Slechts gestalten, rondborstige, ongepolijste emoties en felgekleurde beelden in het kinderhoofdje. Vader. Het was haar vader. Voorafgaand aan de schrijnende pijn van haar blote knieën op de straattegels was er iets hards tegen haar hoofd aan geslagen, haar achterhoofd, iets wat ze niet had zien aankomen.
- over kinderhoofdjes strelen
Ik krijg drie zoenen van Gerda die, bij wijze van verdere begroeting, boven het gegil van haar kroost uitroept: "Nicole! Je hààr!" Mijn vrouw heeft zich weer opgericht. Zij streelt afwezig over een paar kinderhoofdjes. Beven haar handen? Haar mond vertrekt. Zij probeert te glimlachen.
- tussen andere kinderhoofdjes
Nadat de juffrouw hem een eigen haakje voor zijn jas had aangewezen - hij bezette nummer 9; een vader vergeet niets - was zijn verdriet over, had hij iedere interesse in mij verloren en zag ik zijn blonde koppie druk bewegen tussen de andere kinderhoofdjes.
- druk van het kinderhoofdje
Hun belangstelling ging vooral uit naar de fistelchirurgie: het herstellen van de urineblaas waarin, door een veel te lange bevalling en door de voortdurende druk van het kinderhoofdje een opening was gekomen waarlangs de urine continu weglekt.
met bezittelijk voornaamwoord
- zijn kinderhoofdje
Paradijselijke taferelen zou hij in de komende weken oproepen: helemaal naakt met minuscule piemel op een ezel, een oom én plaatselijke dorpsgek hield het toom vast en liep eindeloos rondjes met hem onder een verschroeiende zomerzon. Zijn nog onbezwaard kinderhoofdje liet hij meetollen met de zon, hij was zelf de zon.
voorafgegaan door als
- zo groot als een klein kinderhoofdje
De doktoren die hem behandelen zijn moderne intelligente mensen. Zij schromen niet mij tot in de kleinste détails omtrent zijn toestand in te lichten. Zijn hart is zo groot als een klein kinderhoofdje. Zijn longen zijn verfrommeld tot leeggelopen zakjes.
kinderhoofdje 1.1
(liefkozend)
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.1 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kinderhoofdje…
is een voorstelling; is een zaak
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] stelt het hoofdje van een kind of, in het bijzonder, van een baby voor
Algemene voorbeelden
Bulens was leerling aan de Academie van Sint-Jans-Molenbeek (Brussel) waar hij een opleiding kreeg als decoratieschilder. Hij werd effectief ook decoratieschilder maar bekwaamde zich ook als portrettist (ook in discipline van portretminiaturen) en grafisch ontwerper. In de "Tentoonstelling" van waterverfschilderingen en pastels in Antwerpen in 1903 stelde hij een "Kerkinterieur" in aquarel tentoon en een "Kinderhoofdje" in miniatuur op ivoor.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- een kinderhoofdje vormen
Voor hij insluimerde, besloot hij het project waar hij mee bezig was (een reeks van vierendertig nauwelijks tien centimeter hoge dubbelfiguurtjes die, als ze in een bepaalde slagorde dicht bij elkaar op een bord van zwart gelakt hout werden gezet en van pal bovenop werden bekeken, een kinderhoofdje leken te vormen), voorlopig stop te zetten en een 'zelfportret' te construeren uit hout, steen en metalen banden.
in voorzetselgroep
- een sculptuur van een kinderhoofdje
Het beroemdste werk van Brâncuși dat in Nederland te zien is, is Het begin van de wereld ook wel Het ei van Brâncuși genaamd: een bronzen sculptuur in de vorm van een ei, dat bij nader inzien volledig asymmetrisch blijkt te zijn. Volgens de kunstenaar stelt deze vorm de volmaakte schoonheid voor. Zowel in ruimtelijke als in overdrachtelijke zin, omdat al het leven uit een ei(cel) voortkomt. Deze gedachte wordt benadrukt door de sculptuur van een kinderhoofdje dat hij tegelijkertijd maakte, en dat samen met het ei tentoongesteld wordt.
met substantief ervoor
- de beeldhouwwerken Kinderhoofdje en Kinderbuste
Chainaye was leerling aan de Academie in Luik en daarna in het atelier van beeldhouwer Thomas Vinçotte, waarna hij een studiereis in Italië maakte [...]. Hij werd lid van de vereniging van grafische kunstenaars Les Hydrophiles. In hun eerste tentoonstelling stelde hij de beeldhouwwerken Kinderhoofdje en Kinderbuste tentoon.
met ander, nevengeschikt substantief
- de beeldhouwwerken Kinderhoofdje en Kinderbuste
Chainaye was leerling aan de Academie in Luik en daarna in het atelier van beeldhouwer Thomas Vinçotte, waarna hij een studiereis in Italië maakte [...]. Hij werd lid van de vereniging van grafische kunstenaars Les Hydrophiles. In hun eerste tentoonstelling stelde hij de beeldhouwwerken Kinderhoofdje en Kinderbuste tentoon.
kinderhoofdje 2.0
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 2.0 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kinderhoofdje…
is een straatsteen; is een zaak
Algemene voorbeelden
'Het ontwerp van Joseph Corsato en Fenna Swart heet Moving the world en is een achtpuntig kompas met stukjes bestrating uit de hele wereld. Zo komen er bijvoorbeeld kinderhoofdjes uit Brussel en stenen uit de Via Appia in Rome.'
De twee mannen bukten zich, één van hen rukte het gras van tussen de kinderhoofdjes, met een beitel wrikte hij er eentje uit de grond. Hij wees naar de vier hoeken van het voorplein. De twee mannen liepen toen terug naar het karrespoor, ze namen dat ene kinderhoofdje mee.
Mensen binnen ons taalgebied spreken maar een taal (een Algemeen Beschaafd) en dat is Nederlands of beter nog: ABN. Van dat ABN geeft het Groene Boekje de spelling, maar wie het goed kent vindt daarin toch een aantal uitzonderingen: goesting (trek, zin), koeken (ruiten), pijken (schoppen), terminus (eindpunt), enzovoorts. Dat zijn Zuidnederlandse dialectwoorden, en die horen er evenmin in thuis als bijvoorbeeld het Zuidhollandse gosiemekul (Piet Snot), het Zeeuwse kallekienders (kinderhoofdjes), het Westvlaamse wuvers (wijven) of het Oostbrabantse ulliën (smeren). Vanwaar die ongelijke behandeling?
Alles is ingeslapen. De wereld slaapt. Het raam. De sneeuw op straat. Het dak hiernaast, wit als een tafellaken. Het houtsnijwerk. Alles in diepe slaap. De buurt is doodgesneden door de ramen. De bogen, muren, vensters, het plankier, de kinderhoofdjes, tralies, bloemenperken. Nergens een licht, een lamp, er piept geen wiel.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- kinderhoofdjes opbreken
- kinderhoofdjes wegvoeren
Arbeiders hadden de kinderhoofdjes van het voorplein opgebroken en weggevoerd, waarschijnlijk zonder iemand iets te vragen, diefstal dus, om ze duur te verkopen aan een stedeling die een tuintje van vier op zes voor zijn buitenverblijf een antiek cachet wilde geven.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: van
- de kinderhoofdjes van de gracht
- de kinderhoofdjes van het voorplein
Het leek uitgesloten dat de moordenaar van Vroombout die ook mij had willen doden daar ooit over de kinderhoofdjes van de gracht aan zou kunnen komen lopen.
Arbeiders hadden de kinderhoofdjes van het voorplein opgebroken en weggevoerd, waarschijnlijk zonder iemand iets te vragen, diefstal dus, om ze duur te verkopen aan een stedeling die een tuintje van vier op zes voor zijn buitenverblijf een antiek cachet wilde geven.
in voorzetselgroep
- met kinderhoofdjes bestraat zijn
Het plein was bestraat met veldkeien, kinderhoofdjes en in het midden liep een weg van straatklinkers.
- op de kinderhoofdjes liggen
- op de kinderhoofdjes staan
Van zijn eerste bezoek aan het museum van oudheden, in een stad waar hij nog nooit was geweest, wist Edu zich twee dingen goed te herinneren. Op de grote binnenplaats, die toen nog onoverdekt was en begroeid met mos, lagen losse hoofden van wit steen in een hoek. 'Dat zijn Romeinse keizers,' zei zijn nieuwe vader. Het was nu, zoveel jaren later, moeilijk voor te stellen dat het museum ooit een wat vervallen instelling was geweest, waar keizerskoppen buiten op de kinderhoofdjes lagen.
Op de twee trappen liep ik voor hen uit naar beneden. Ze stapten kwiek de deur uit en het bordes af. Mijn vader zei, toen hij al op de kinderhoofdjes stond: 'Ik hoop niet dat je hier een meisje opdoet. Wat ik hier an hittepetitjes heb zien lopen is broodmager. Die kunnen allemaal op een drafje door een lampeglas. Neem toch alsjeblieft een lekker stevig, kloek frommes, zo een waar je een beetje houvast aan hebt.'
- over de kinderhoofdjes
- over de kinderhoofdjes aan komen lopen
- over de kinderhoofdjes naderbij komen
- over de kinderhoofdjes sluipen
- over de kinderhoofdjes voortstrompelen
- over de kinderhoofdjes weglopen
- over de kinderhoofdjes zoeven
Aan hun hoge hoeden tikkende koetsiers die je, voor een shilling extra, in ijltempo hotsend over de kinderhoofdjes naar je club brachten, waar je dan niets anders deed dan knikkebollend whisky drinken.
Het leek uitgesloten dat de moordenaar van Vroombout die ook mij had willen doden daar ooit over de kinderhoofdjes van de gracht aan zou kunnen komen lopen.
Het werd tijd om naar beneden te gaan. Graag wilde ik hen besparen dat ze moesten aanbellen. Dan zou mijn hospita de deur openen. Daar zouden ze zeker van schrikken. Niettemin draalde ik, bleef ik verbitterd neerkijken op het tweetal dat daar zo langzaam naderbij kwam over de kinderhoofdjes. Waarom had een mens ouders?
Onder een bleek en uiterst smal maansikkeltje dat [..] koddig boven de Hooglandse kerk hing, sloop ik lafhartig over de kinderhoofdjes naar de Nieuwsteeg.
Mijn vader trok met zijn been. Mijn moeder droeg haar lange, sterk getailleerde, askleurige mantel. Ze strompelden moeizaam voort over de kinderhoofdjes.
'Kom, ga mee, hij luistert toch niet,' zei mijn moeder. Weer terug in mijn kamer keek ik hen na. Ze liepen snel weg over de kinderhoofdjes.
'Neemt u me niet kwalijk jongeheer. Ik dacht...' stamelde de oude taxichauffeur. 'Denken aan anderen overlaten en rij ons nu naar de Keizerlei!' De wagen zoefde over de kinderhoofdjes. 'Wanneer leren we eens een goeie weg aan te leggen,' filosofeerde Wim.