kleed 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kleed…
is een stuk weefsel
- [Vorm] heeft meestal een vierkante, rechthoekige of ronde vorm
- [Materiaal] is vaak gemaakt van een stugge, stevige stof, bijvoorbeeld wol of katoen
- [Functie] dient om iets mee te bedekken of om ergens overheen te hangen
- [Plaats] ligt vaak op de vloer of over een meubelstuk heen, zoals een tafel, divan, altaar, bed e.d.
Algemene voorbeelden
Hij greep haar bij de heupen, zij beet hem in de pols, hij liet haar even los, had haar toen bij de schouders. Ze klauwde naar zijn borst en gezicht, hij sloot zijn handen om haar polsen. Samen rolden ze over het kleed, botsten tegen het koffietafeltje en toen tegen de radiator. Ze zette haar tanden in zijn hals, hij kromp in elkaar van de pijn, maar liet haar niet los.
'Ze liep naar de badkamer, trok het slipje uit waarop ze haar duurste parfum had gespoten, en nam het slipje uit de wasmand dat ze die middag bij broertje had gedragen. Maar binnen de seconde lag het op het kleed naast hun bed. Hij was ongeduriger dan ooit.
Nu mogen alleen dieren die met uitsterven worden bedreigd niet in huis worden gehouden. Dat betekent dat bijvoorbeeld een wasbeer, allerlei soorten eekhoorns en leguana's wel thuis op het kleed voor de openhaard mogen liggen.
Help 'es even een handje, riep ze, de trap opstommelend, en trek het kleed van de tafel af.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een Perzisch kleed
Mevrouw Beumer legde het Perzische kleed over de tafel, waarvan hij zich het patroon nog herinnerde, en schonk koffie in.
- een groen kleed
- een rood kleed
- een zwart kleed
De protestantse klup was meer iets van lauwe zomeravonden waarin de openstaande deuren uitzicht boden op een geheimzinnige tuin waarin de fietsen geplaatst mochten worden, katheders waaraan werd voorgelezen en met groene kleden bedekte tafels waarop de ellebogen werden gezet en aantekeningen gemaakt.
Hij moest niet langer aarzelen, maar goed en snel nadenken. Hij draaide zich om en keek naar Maria. Hij zag nu pas hoe bloot ze was op dat zwarte kleed. Ze droeg nog steeds de spijkerbroek die ze aan had toen hij haar naar binnen trok, maar daarboven was ze bloot.
Zijn ogen vallen dicht en hij vlucht de slaap in, zonder zijn trouwe vriend Klaas Vaak, brenger van vergetelheid, ook maar éénmaal te hoeven aanroepen. Die kan rustig blijven zitten in zijn huisje op de maan, het gouden huisje met de schoorsteen van diamant, met op tafel het rode kleed.
Ook ging men ertoe over de baar met een wit in plaats van een zwart kleed te bedekken.
- een damasten kleed
- een kanten kleed
- een pluchen kleed
- een wollen kleed
- een zijden kleed
Er zijn natuurlijk genoeg mensen die het niet pikken om een week lang op diezelfde, harde houten stoel te moeten zitten, met datzelfde wit damasten kleed op tafel.
De lage ronde tafel met het kanten kleed onder de glasplaat.
De andere grootmoeder – de Hollandse –, Mathilde is haar naam, zit in haar grote huis ergens in Den Haag op een houten leunstoel naast een eettafel met een pluchen kleed.
Op zijn buik, languit op het wollen kleed, drukte hij zich met gebogen armen een allerlaatste keer omhoog en ging op zijn knieën zitten.
Na die behandeling lag ze uitgeput op haar bed, haar ogen wijd geopend, haar hoofd achterover, met een goelinkje als steun in haar hals. Zo ziek, zo kwetsbaar, zo koud. Redeker dekte haar toe met het zijden kleed met de duizend bloemen. Na drie dagen stierf Sitiaminah en ze nam haar derde kind met zich mee.
- een geruit kleed
- een hoogpolig kleed
- een kleurig kleed
- een lang kleed
- een mooi kleed
- een oud kleed
Schotels en glazen slingeren zich als een breuklijn tussen twee continenten over het geruite kleed van het ene tafeleind naar het andere. Aan het hoofd zit de grootmoeder, donker en gesloten als de bomen in haar tuin, tussen beide kampen in.
Daar was hij, op de afgesproken tijd, zijn kleren aan, zijn haar gekamd, zijn bril, het formele knikken waarmee hij haar naar de spreekkamer noodde, de handdruk bij de ingang van de spreekkamer, de zachte klik bij het sluiten van de deur, het kraken van de leren banken. Zijn sokken, kussentjes, wodka jus d'orange, banken van bruin ribfluweel, het hoogpolige kleed. Ze welden op en spatten voor haar ogen uiteen, de beelden van die nacht. Zijn uitdrukking, zijn gebaren, handelingen, zijn ogen, niets bevestigde wat er was gebeurd.
Na het vertrek van haar vader hadden we de wanden opnieuw gewit, planten gekocht en een kleurig kleed met kwastjes over de bank gedrapeerd.
Verwant aan het stoofje is de Spaanse brasero. In slechtverwarmde huizen schaart iedereen zich daar aan een ronde tafel waarover een lang kleed hangt. Daaronder gaat de brasero schuil, een soort ronde pan gevuld met kooltjes.
Op verzoek van het bestuur zijn de dames G., v.d. L. en P. aan het borduren geslagen, het oude tafelkleed was na diverse keren te zijn gereinigd gekrompen en versleten. Een nieuwe kleur, en een fantastisch mooi kleed is het resultaat en dat werd aangeboden door burgemeester Van der Woude.
Op een antieke houten kerkbank wacht ik in de hal op Nina. Er ligt een oud kleed op de vloer. Een prachtige eiken trap loopt met een bocht langzaam omhoog. Het gebouw straalt grandeur uit, in tegenstelling tot de inrichting die armoedig en sleets overkomt.
met adjectivisch voltooid deelwoord
- een geborduurd kleed
- een gedrapeerd kleed
- een gehaakt kleed
- een gevlochten kleed
Het knikkerraadspel is gewonnen door mevrouw H.N. uit Uffelte. Er zaten 384 stuks in de glazen pot. Mevrouw N. mocht de door het echtpaar De L. uit Havelte gemaakte wieg mee naar huis nemen. Mevrouw T.K. uit Havelte heeft het geborduurde kleed gewonnen.
Een drietal gedrapeerde kleden zorgden samen met een mooi uitgebalanceerde lichtshow voor een sfeervolle achtergrond.
De waanzinogen van mijn vader. Zijn gitzwarte haar dat in lange lokken voor zijn ogen hing. De zweetplekken overal in zijn overhemd. De partituur die schuin over de muziekstandaard hing. De gipsen buste van Wagner die danste op de vleugel. Het gehaakte kleed dat mijn moeder eronder had gelegd [...] en dat langzaam van het zwart gepolitoerde hout gleed.
Vanuit oost-Ethiopië trok hij met zijn volgelingen in de richting van Noord-Kenia, om dieren te verhandelen en inderdaad, om soms ook gevlochten kleden en tapijten te verkopen.
als object bij een werkwoord
- een kleed uitkloppen
- een kleed uitrollen
- een kleed van tafel trekken
- een kleed over de tafel leggen
De blondine schoof mee, en ik zei zachtjes: "Ik heb hier geen ervaring mee, ik vind dit doodeng". "Ach", fluisterde ze, "Het valt mee, je slaat ze in de boeien en dan kan d'r niks meer gebeuren". "Ja, maar dan moet je ze ervan langs geven. Een kleed uitkloppen is heel wat vermoeiender, je hoeft niet zo hard te slaan".
De man rolde vervolgens het kleed voor de voeten van de Romeinse machthebber uit, waarop Caesar, tot zijn niet geringe verbazing ongetwijfeld, een volgens sommigen naakte jonge vrouw tevoorschijn zag komen die zich bekend maakte als afstammelinge van de Macedoniër Ptolemaeus.
Hij zette de bloemen op het buffet, trok het kleed van de tafel en vouwde het op.
"Wie legde vroeger geen kleed over een tafel om daaronder te kruipen. Tentje bouwen, leuk toch? En al die oude meubels en dekens, die doen toch denken aan zondagmiddagen bij oma".
met voorzetselgroep
Voorzetsel: in
- een kleed in de kamer
- een kleed in de woonkamer
Hij zou dolgraag nog eens twee kinderen hebben, met ze ravotten op het kleed in de kamer.
Toen ik gisteren thuiskwam van het winkelen, zaten allerlei mensen op het kleed in de woonkamer, het raam stond open, dat was ongewoon, normaal werd alleen het raam aan de tuinkant opengezet, maar het is dan ook een ongewoon warme zomer.
Voorzetsel: met
- een kleed met kwastjes
Ik stak de sleutel in het slot: binnen was alles leeg, het tapijt was aan stukken gesneden, het kleed met de kwastjes lag beschimmeld in een prop in de hoek.
Voorzetsel: naast
- een kleed naast een bed
- een kleed naast het bed
- het kleed naast een bed
- het kleed naast het bed
Iedere ochtend leest hij voor uit de vakantiefolders die op het kleed naast het bed liggen.
Voorzetsel: op
- een kleed op de grond
- een kleed op tafel
- een kleed op de vloer
Baby's moeten hun rug kunnen strekken. Dat kunnen zij alleen als ze op een vlakke ondergrond liggen. Een bedje of box is hiervoor ideaal. Een kleed op de grond kan ook, maar een stoeltje kan niet.
Ze zat in de keuken, waar het naar koekjes en pas gebakken roggebrood rook, en waar het er mooi uitzag met een kleed op tafel en onze mooiste koffiekopjes.
Nooit sta ik in haar slaapkamer zonder dat ik denk: dit zijn ze, de meubels en ingelijste foto's aan de muur, de gordijnen en het kleed op de vloer; dit zijn de rotsen waarop mijn bestaan is gebouwd.
in voorzetselgroep
- met een kleed bedekken
- een tafel met een kleed
Genesis vertelt over Cham, de zoon van Noach, die zijn vader bespotte toen die in een dronken bui zijn kleren verloor. De andere twee zoons van Noach daarentegen hielpen hem door hem met een kleed te bedekken.
In 1770 wordt een nieuwe gildekamer in de Waag in gebruik genomen. Voor de inrichting werden aangeschaft: zeven stoelen, een tafel met een kleed, een spiegel [...], een vloervarken en een bezem, een hangende bel met een veer, een ton voor zand, verder een dozijn theegoed met een trekkan, melkkan, spoelkom en een suikerpot. Dat kostte alles bij elkaar ruim 47 gulden.
met ander, nevengeschikt substantief
- handwerk en kleden
- kleden en tapijten
"Het waren zulke mooie spullen. Handwerk en kleden, regelrecht uit Egypte. En ik had hier een mooie stand. Natuurlijk, je wist dat je er geen miljonair van zou worden, maar dat ik voor mij zelf werkte was heerlijk", zegt de 34-jarige H.
Degelijke gids door de wereld van kleden en tapijten. Na enkele inleidende hoofdstukken, behandelen Black en andere specialisten de voornaamste tapijtproducerende gebieden, waaronder Turkije, de Kaukasus, Perzië, Tibet, China en India.
Vaste verbindingen
iets onder het kleed vegen
-
iets bewust verborgen houden; iets vermijden, bijvoorbeeld een conflict; ergens bewust geen melding van maken
De bewoners die uit de Hobbitstee vertrekken zijn er volgens Fravati een stuk sterker uitgekomen. "Ze nemen veel bagage mee en keren anders terug naar de maatschappij". "Maar er gaan ook mensen weg die in de winter de eenzaamheid niet aankunnen", vult Ted aan. Daarnaast is wel eens een bewoner met ruzie weggegaan, want ook op de Hobbitstee valt wel eens onenigheid te bespeuren. "We moeten ook mensvriendelijk zijn en vegen conflicten niet onder het kleed", legt Ted uit.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- afdekkleed
- afscheidingskleed
- altaarkleed
- baarkleed
- batikkleed
- beddenkleed
- bidkleed
- boxkleed
- containerkleed
- dekkleed
- divankleed
- grafkleed
- grondkleed
- haardkleed
- helmkleed
- ikatkleed
- kerstkleed
- kokoskleed
- muurkleed
- opvangkleed
- parkeerkleed
- picknickkleed
- poezenkleed
- prachtkleed
- reclamekleed
- schanskleed
- speelkleed
- tafelkleed
- tentkleed
- visnetkleed
- vloerkleed
- voddenkleed
- wandkleed
- wiegenkleed
- zadelkleed
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als deel van een samenstellende afleiding
kleed 2.0
((vooral) in België)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kleed…
is een kledingstuk
Algemene voorbeelden
Je doet er goed aan om een stukje stof of een foto van je kleed mee te nemen, op die manier weet Katrijn meteen wat ze je mag aanraden. Heb je bijvoorbeeld een kleed met een lage rug, maar toch een hoge halssluiting, dan kies je best voor een BH waarvan de lintjes zich onderaan de rug kruisen. Of heb je misschien gekozen voor de vrouwelijkheid van naakte schouders? Dan behoort een BH met afneembare of plastieken bandjes tot de mogelijkheden.
Plots greep ze mijn handen en duwde ze weg. Zij stond op. Deed kalm haar kleed dicht. 'Nu Annelies dood is, ben ik weer goed genoeg. Je bent bedankt voor de eer. Ik zal er eens over nadenken. Wanneer je welkom bent, zal ik het je laten weten.'
Ik kon mijn ogen bijna niet van haar afhouden. Je zou nu zeggen: ik ben toch zélf een vrouw. Jong, nog geen dertig, schat ik. En dat haar. Blond, maar helemaal naturel, zo naar achter in een soort chignon. En niks van schmink. En ze had zo'n kleed aan, tussen geel en oranje.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- een kleed aantrekken
- een kleed dragen
Ze ging haar beste kleed aantrekken, vlekkeloos van snit en stofkeuze, een minder opzichtig meesterwerk dan de jurk van Juffrouw Veegaete.
We gaan in een commune wonen en doen alles samen, met andere hippies - tegen dan zijn er hier ook wel. Brood bakken, groenten kweken, kinderen opvoeden, alles. Françoise heeft al een hippiekleed - maar dat telt niet want haar moeder heeft het in Brussel gekocht voor veel geld, in de galerie 'Agora'. 'Hand made in India' staat erop. 'Met geld van mijn vader, de kapitalist,' zei ze. Als echte hippie kan ze dat kleed niet dragen. Hippies bevrijden zich van het kapitalisme en zijn geldzucht.
met adjectief ervoor
- een goed kleed
- een lang kleed
- een schoon kleed
- een zijden kleed
- het beste kleed
- het mooiste kleed
's Maandags tekende ze patronen, berekende kunstgrepen en zette spelden om lichaamsplooien te verdoezelen. "Een goed kleed", zei ze met een zelfverzekerdheid die uit haar boezem opwelde, "weet waar het moet liegen en waar niet". Niemand zou haar geheime formules beluisteren, de bezweringen en haar geneurie, als om de kleren leven in te blazen. De naaikamer werd een magisch laboratorium, en zij een halve alchimiste. Eerst trok ze met een vettig krijt op vlinderlicht zijdepapier lijnen langs een meetlat. Op tafel joeg ze de nijdige bek van de schaar om het grondplan van een rok of de lelieachtige omtrek van een bruid.
Klein zong het nummer gehuld in een lang rood kleed én op blote voeten.
'Gij hebt uw schoon kleed aangetrokken, gaat ge naar de cinema?'
Wanhopig kleedt ze zich aan met het fijnste zijden kleed dat ze bezit, een geschenk van Francis, trekt een soldatenuniform erover, slaagt erin een patrouille te vergezellen tot dicht bij de Spaanse linies, wordt neergeschoten.
Ze ging haar beste kleed aantrekken, vlekkeloos van snit en stofkeuze, een minder opzichtig meesterwerk dan de jurk van Juffrouw Veegaete.
Zij toonde haar heerlijke borsten in een weelde van kant en zijde, een verzoeking in het mooiste kleed dat ik ooit gezien had.
- een rood kleed
- een zwart kleed
De vrouw is gehuld in een rood kleed en verschijnt tegen halfafhangende groene gordijnen.
In mijn herinnering is ze een oude vrouw (zwart kleed, grijs haar in een dotje, bleek gezicht) hoewel ze pas halverwege de vijftig zal zijn geweest bij de hier verhaalde feiten.
in voorzetselgroep
- de zoom van het kleed
Ik veegde mijn voorhoofd af met de zoom van het kleed of de rok. Toen tilde ik het kledingstuk weer op en ik keek. Het ochtendlicht was mild. Zo ziet het er dus uit, mompelde ik en liet het kleed los.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
kleed 3.0
(archaïsch)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kleed…
zijn voorwerpen
Algemene voorbeelden
De maaltijd staat voor Gods heilstijd. En het kleed wat je daarvoor draagt staat voor een wijze van leven, die past bij het in Jezus Christus geschonken heil.
Catharine van Tussenbroek was een van de Nederlandse voorvechtsters van vrouwenrechten uit dezelfde tijd. Zij zei onomwonden "dat het zo niet langer kon" en richtte haar aanklacht meer op de private sfeer van zelfontplooiing. Ook sprak ze over de onmogelijke vrouwonvriendelijk ingesnoerde kleding van die tijd. "Wees niet tevreden met een kleed dat de bewegingsvrijheid belemmert. Wees niet tevreden met kleding die u lelijk maakt".
"Henk, zeg aan José dat hij zich droogt en warme klederen aantrekt, anders gaat hij kou vatten".
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- ambtskleed
- avondkleed
- boetekleed
- bontkleed
- bovenkleed
- bruidskleed
- bruiloftskleed
- communiekleed
- doodskleed
- doopkleed
- duivelskleed
- feestkleed
- gebedskleed
- heksenkleed
- hippiekleed
- kerstkleed
- lijkkleed
- nachtkleed
- offerkleed
- onderkleed
- operakleed
- ordekleed
- overkleed
- rouwkleed
- ruiterkleed
- rustkleed
- sarikleed
- slaapkleed
- trouwkleed
- wapenkleed
- zondagskleed
kleed 4.0
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 3.0 : 4.0 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kleed…
is een kledingstuk; is een voorwerp
Algemene voorbeelden
Een bisschop ging zelfs zover te zeggen dat sommige priesters voor straf hun kleed zouden moeten inleveren.
De bloemen in de weide rond het Lam toont hij naast een tuin van Monet, de biddende figuur van Joost Vijd (de opdrachtgever van het Gentse retabel) confronteert hij met een Egyptische farao, het kleed van Johannes de Doper vertoont een structuur die hem herinnert aan Les demoiselles d'Avignon van Picasso.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een prinselijk kleed
- het prinselijk kleed
- een lang kleed
- het mooiste kleed
- een heilig kleed
- een Heilig kleed
- het heilig kleed
- het Heilig kleed
Ook de jonge Shakyamuni wierp zijn prinselijk kleed af om zich te hullen in de kledij van de armen.
Romeinse burger drapeerde een enorme ovale toga over zich heen. Een slaaf was het verboden dit kleed te dragen. Het lange kleed benadrukte de waardigheid van de drager. De slaaf droeg een kort kledingstuk.
De Grot krijgt ook geregeld gekroonde hoofden op bezoek, die, hoewel incognito, toch meestal worden opgemerkt. De koninginnen Paola en Fabiola verzinken er af en toe in gebed tot de blauw gesluierde en in wit kleed uitgedoste Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekte Ontvangenis.
De Moor verdween van het toneel en trok razendsnel zijn mooiste kleed en tulband aan en kwam dansend en zingend op het toneel terug om de bezoekers te laten zien dat hij door deze pil (pijpje kaneel of zwavel) genezen was, hiermede de bezoekers overtuigend dat zij wel erge grote sufferds waren als zij deze kruiden niet kochten.
Wie kent de oorsprong niet van het heilig Scapulier, van het heilig kleed dat Maria aan de Carmelieten als een voorrecht en teken van bescherming en liefde geschonken heeft?
Zo luidt althans de plaatselijke legende: de moeder van keizer Constantijn, Helena, zou het Heilig Kleed in de vierde eeuw uit Jeruzalem hebben meegebracht.
- een geel kleed
- een groen kleed
- een rood kleed
- een wit kleed
En wat gebeurt er als ge uwe zwarte mantel wegtrekt? Dat is de mantel van rouw voor al het onrecht dat aan uw Vlaamse taal wordt aangedaan door de franskiljons. Wat gebeurt er? Uw geel kleed komt te voorschijn met daarop de Vlaamse Leeuw, juist, juist op de moment dat ge het woord "Vlaams" zingt.
Hij stond gebogen in witte sokken en vreemde sandalen en hield het voorwerp dat hij zojuist gekregen had stevig vast. Over een lang groen kleed droeg hij een zwarte mantel tot de knieën. Inni wist niet of dat een kimono was.
Niet iedereen krijgt de genade van het rode kleed van de martelaar.
De naam Witte Donderdag komt van het witte kleed dat de priester tijdens de eucharistieviering draagt.
- een kemelharen kleed
- een wollen kleed
- een zijden kleed
Joannes Baptist, zoon van Zacharias, is de voorloper van Jezus [...]. Op het glasraam is hij gekleed als ascetisch boeteprediker in een kemelharen kleed.
Met een pruikje op het kale hoofd, en nog steeds in zijn wollen kleed, vliegt hij als een volleerd musicaldanser wervelend over de scène op de tonen van een vlot rockende song.
Op de foto staat een jongetje in traditionele keizerlijke kledij; een lang zijden kleed en een fluwelen band om het hoofd. Hij kijkt zelfverzekerd, alsof hij weet dat hij zijn vaders grootste schat is.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- ambachtskleed
- ambtskleed
- avondkleed
- bisschopskleed
- boetekleed
- heksenkleed
- hippiekleed
- kardinaalskleed
- karmelietessenkleed
- kloosterkleed
- lijkkleed
- monnikenkleed
- monnikskleed
- nonnenkleed
- offerkleed
- ordekleed
- paterskleed
- priesterkleed
- prinsessenkleed
- processiekleed
- rouwkleed
- ruiterkleed
- taboekleed
- trouwkleed
kleed 5.0
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 5.0 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kleed…
is huidbedekking; is bedekking
- [Object betroffen] betreft bedekking van de huid, meestal veren van vogels
Algemene voorbeelden
Een nieuwe identiteit en toch wezenlijk dezelfde. Zoals het van kleur verschietende kleed van de kameleon.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- volwassen kleed
Beide vogels waren in volwassen kleed, en droegen een ring (het vrouwtje zelfs een kleurring, maar herkomst onbekend).
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
kleed 6.0
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 6.0 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kleed…
is een bedekking
Algemene voorbeelden
In het kleurrijke kleed van hun grote bevlagging liggen de machtige zeilschepen die vorige zaterdag uit Plymouth vertrokken, aan de diepzee Kade afgemeerd.
Ontstaan uit Cypris' bloed, uit kussen van Amor, uit juwelen, vlammen en zonnegloren, zal geen schaamte de roos weerhouden: bruid van één man, aan hem verbonden, zal zij morgen de karmozijnen blos ontsluiten die schuilging in haar kleed van vlammen.
Een octrooiaanvraag betreffende een pensioenplan werd, hoewel gehuld in het kleed van een computerprogramma, door de Technische Kamer van Beroep van het EOB afgewezen.