knakaal

Langs de grote rivieren worden structureel mechanisch beschadigde alen (palingen) gevonden, maar de doodsoorzaak blijft onzeker. Deze knakalen spoelen wijdverbreid en gedurende het hele jaar aan. Het mysterie van de knakaal duurt nu al vele jaren.

Aan de oevers van de Waal en de zijtakken van de Rijn spoelen regelmatig geknakte alen aan. De precieze oorzaak is onduidelijk. De dieren kunnen terecht gekomen zijn in waterkrachtcentrales, scheepsschroeven of gemalen die afwateren op de rivieren. Om de oorzaak, en het effect hiervan op de bedreigde aalpopulatie, in beeld te brengen zijn RAVON en Sportvisserij Nederland een onderzoek gestart. Hiervoor worden de komende jaren 'knakalen' en andere dode vissen op de strandjes langs de Nederlandse rivieren geteld.

Sportvisserij Nederland en RAVON werken al sinds 2019 samen aan de inventarisatie van dode 'knakalen' die regelmatig worden aangetroffen langs de Rijntakken. Doel is om te achterhalen wat de hoofdoorzaak is van de mechanisch beschadigde vis en wat de impact van die sterfte is op de palingstand in de rivieren. Plausibele boosdoeners zijn gemalen, waterkrachtcentrales en scheepsschroeven, maar heel precies is dat nog niet eerder uitgezocht.

Een prettig gezicht is het niet. Grote aantallen dode palingen liggen er in de uiterwaard van de Waal, tegenover Nijmegen. Grote, dikke palingen. En vrijwel allemaal zijn ze geknakt. Halverwege hun lichaam zit een vreemde hoek. [...]. Het zijn zogeheten knakalen. Palingen die in een schroef van een schip, of, waarschijnlijker, in een schoepenrad van een gemaal of een waterkrachtcentrale terecht zijn gekomen.

Het onderzoek naar het mysterie van de knakaal is eind 2019 gestart. De vissen kunnen terecht gekomen zijn in scheepsschroeven, waterkrachtcentrales of gemalen. Maar tot nu toe is er geen exacte oorzaak aan te wijzen waardoor de bedreigde vissoort dood langs de rivieroevers belandt.

Een groot deel van de knakalen wordt op flinke afstand van waterkrachtcentrales en gemalen aangetroffen en bovendien ook bij lage waterstand. Beide zijn dan nauwelijks in werking. Tummers: "Er moet dus nog een oorzaak zijn. En dat bracht ons op het idee de mortaliteit van scheepsschroeven eens te gaan onderzoeken."