krekel


krekel 1.0

afbeelding

Bron: Gilles San Martin
( CC BY-SA 2.0 )

afbeelding

Bron: Roberto Zanon
( CC BY-SA 3.0 )

insect uit de groep van rechtvleugeligen (Orthoptera) dat nooit groen en meestal bruin van kleur is, ver kan springen met zijn goed ontwikkelde achterpoten en dat bekend is vanwege het tsjirpende geluid dat gemaakt wordt door mannetjes die de vleugels over elkaar wrijven

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een krekel…

is een insect; is een dier

  • [Afmeting] is 1 tot enkele cm lang
  • [Geluid] sjirpt, tjilpt, tsjirpt, striduleert, maakt een sjirpend, tjilpend, tsjirpend of stridulerend gleuid
  • [Kleur] is meestal bruin en nooit groen
  • [Vorm] heeft meestal een langwerpig lichaam dat neerwaarts afgeplat is
  • [Bouw] is ongewerveld; heeft zes poten
  • [Deel] heeft een gepantserd halsschild, rechte, lederachtige vleugels, voelsprieten en zeer goed ontwikkelde achterpoten, heeft vijf ogen (drie kleintjes en twee zichtbare facetogen) en heeft kaken waarmee bijtende en kauwende bewegingen gemaakt kunnen worden
  • [Voortplanting] legt eieren
  • [Woongebied] komt vrijwel overal op de wereld voor
  • [Leeftijd] wordt enkele weken tot enkele maanden oud
  • [Beweging] kan zeer goed en ver springen en kan soms vliegen
  • [Gedrag] is een alleseter
  • [Gelijkenis] wordt vanwege het geluid vaak verward met een cicade
  • [Verscheidenheid] kan van 900 verschillende soorten zijn, waarvan in Nederland en België de boskrekel (Nemobius sylvestris) en de veldkrekel (Gryllus campestris) voorkomen
  • [Voorstellingswijze] wordt vanwege het geluid dat hij maakt op plaatjes en in verhalen vaak als een violist voorgesteld

Rijk Animalia; Dieren
Stam Arthropoda; Geleedpotigen
Klasse Insecta; Insecten
Orde Orthoptera; Sprinkhanen en krekels
Familie Gryllidae

Algemene voorbeelden


Door de open raampjes komen allerlei geluiden binnen: krekels, nachtvogels en het sproeien-klikken van de irrigatiepompen die de maïsvelden van water voorzien.

De jongen die alles goed wou denken, Ben Faccini,

Nog wel in bomen op veel plaatsen langs de weg roeren zich de krekels; een stationair vibrerend geluid van ontelbare in het zonlicht opgewonden diertjes.

http://krant.telegraaf.nl/krant/enverder/venster/reizen/reis.Frankrijk/reis.970104lagrandemotte.html,

Palmbomen, bougainvilles, krekels en een uitgestrekt meer. Niets laat vermoeden dat op enkele kilometers hiervandaan meer dan een miljoen vluchtelingen aan het sterven zijn van honger, dorst en uitputting.

De Standaard,

De nacht valt over Kigali als ik met de regionale directeur en de dokter van het SOS-Kinderdorp ga eten. Buiten beginnen de krekels met hun geluid, zoals ze dat al eeuwen doen.

NRC,

Het was zomer en warm zoals het in het zuiden warm kan zijn wanneer 's middags de zon loodrecht op de roerloze, stoffige olijfbomen schijnt [...] en er buiten de dazen en de krekels niets te horen valt dan de stilte die de wereld overkoepelt en de tijd achter halfgesloten luiken en zacht heen en weer wiegende tule gordijnen een siësta lang stilstaat.

Cargo, Patrick Conrad,

Combinatiemogelijkheden


als subject bij een werkwoord


  • sjirpen
  • tsjilpen
  • tsjirpen
  • zingen

Krekels sjirpen en in de heuvels krollen en krijsen verwilderde straatkatten.

Costa del Crimen, Stan Lauryssens,

De krekels tsjilpen, er cirkelt een buizerd boven de akker en de wind ritselt door het gras.

NRC,

In het klasje waar we onze luchtbedden hebben neergelegd, blijft de warmte hangen. Buiten tsjirpen onophoudelijk de krekels.

Bas, Annie Van Keymeulen,

Buiten zijn miljoenen krekels begonnen te tsjirpen, elk met een andere sopraanstem.

Cherry, Mary Karr,

De weg is afgezet en dus heb je het rijk, samen met honderden andere fietsers die ook allemaal op weg zijn naar dezelfde plek, min of meer alleen. De ketting zoemt, de krekels zingen.

De Limburger,

als object bij een werkwoord


  • een krekel horen
  • krekels horen

Het tafereel is zo intens zomers, dat het geroezemoes van de andere bezoekers van de Barbican lijkt weg te vallen en je heel even krekels meent te horen.

NRC,

Ik sluit mijn ogen en hoor de krekels, de vogelgeluiden en het geblaf van honden in de verte.

http://www.wereldwijd.be/archief/ww298-42.html,

In de lift had hij alle tijd om na te denken. Wat vertelde hij aan Olga? Wat zei hij als zij vroeg waar het pistool uit Zuid was gebleven? Haar pistool. Hij hoorde liever de krekels van de Provence voor het onderwerp zich aandiende. Want Olga hield niet van nee.

Gouden bergen, Herman Stevens,

overig


  • krekels horen zingen
  • krekels horen tsjirpen

Achter de ramen hoorde hij de krekels zingen.

http://www.crimezone.nl/magazine/2003/december/p5.html,

Achtergrondmuziek is er ook als u de krekels hoort tsjirpen en de vogels hoort fluiten: ons Afrikaans vogelmuseum en het reptielenhuis openen hun deuren dit najaar!

http://www.olmensezoo.be/NewBrow/pages/welkom.htm

met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


  • sjirpende krekels
  • zingende krekels

Met behulp van een Victoriaans ameublement, oorverdovend sjirpende krekels en een assortiment rozen en magnolia's roept hij de exuberante sfeer van het zuiden op.

De Standaard,

In de Middeleeuwen werden in Europa zingende krekels gebruikt tegen oor- en keelproblemen, in Japan en China cicaden tegen oorpijn.

http://www.nev.nl/eb0/eb05.PDF,

in voorzetselgroep


  • luisteren naar de krekels

In de najaarszon onder een palm zitten en luisteren naar de krekels en het ritselen van de bladeren, dat is om te beginnen het beste.

Morgenster, Jaap Scholten,

Zij boog haar hoofd en luisterde naar de krekels.

Het goddelijke monster, Tom Lanoye,

In Bretagne urenlang naar de branding gekeken (uitstekend voor de spijsvertering), in de Provence urenlang naar de krekels geluisterd (nergens goed voor, dat is er dus het beste aan).

Vliegen in een spinnenweb, Fernand Auwera,

met ander, nevengeschikt substantief


  • krekels en sprinkhanen
  • krekels of sprinkhanen

Insecten als krekels en sprinkhanen worden door de vogelspin als lekker hapje beschouwd, maar ook nertsmuisjes en zelfs kleine slangen vindt hij niet te versmaden.

Meppeler Courant,

Het monotone gekriep van krekels en sprinkhanen vestigde zijn aandacht weer op het ven.

Requiem voor de geitenmelker, Robin Hannelore,

Het voedsel van een vogelspin bestaat meestal uit krekels of sprinkhanen.

http://www.smithi.myweb.nl/index3.htm

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen