kroonjuweel


kroonjuweel 1.0

afbeelding

Bron: Bede735c
( CC BY-SA 3.0 )

sieraad of siervoorwerp dat aan de koninklijke familie toebehoort en dat soms ook met het koningschap te maken hebben, zoals in het geval van de regalia (kroon, scepter en rijksappel); juweel van een koningshuis
Staat bijna altijd in het meervoud en duidt dan de 'verzameling/collectie juwelen van een koningshuis' aan.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Kroonjuwelen…

zijn een collectie

  • [Waarneembaarheid] worden soms bij speciale gelegenheden door edelen gedragen en zijn soms in musea en dergelijke te bewonderen
  • [Deel] bestaan uit kostbare sieraden, juwelen, en soms ook andere kostbare siervoorwerpen
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] worden overgeërfd, geërfd door de troonopvolger
  • [Ongewone of afwijkende eigenschap of hoedanigheid] hebben soms, in het geval van de regalia (kroon, scepter en rijksappel) die ook onderdeel van de kroonjuwelen kunnen uitmaken, direct met de monarchie te maken
  • [Bezitter of eigenaar] zijn in bezit van het koningshuis, de koning en de koningin

Algemene voorbeelden


Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen het patrimonium dat Elizabeth als vorstin in bruikleen heeft van de staat, en haar persoonlijke eigendommen. Tot de eerste categorie behoren de Londense paleizen van Buckingham, Kensington, St James's en Windsor Castle, evenals Holyroodhouse in Edinburgh. Ze mag ze niet verkopen of verkwanselen, enkel gebruiken, net als de kroonjuwelen en het enorme aantal kunstschatten van de Royal Collection.

De Standaard,

De heer Bijlsma uit Heerenveen verzorgde deze avond met een dialezing over de kroonjuwelen en Vorstenhuizen uit binnen- en buitenland.

Meppeler Courant,

Antieke armband werd ontvreemd uit Buckingham Palace, het verblijf van de Britse koning Elisabeth II in Londen. De waarde van het juweel, met een miniatuurportret van koning George III, wordt geschat op twee à vier miljoen frank. Het maakte deel uit van de kroonjuwelen.

De Standaard,

In deze studie zal een aantal aspecten van de betekenis van de kroon van Hongarije worden belicht. Dit kroonjuweel werd in het jaar 2000 van het Hongaars Nationaal Museum naar het Hongaarse Parlement in Boedapest verplaatst en heeft een lange en bewogen geschiedenis, die te zien is aan het geschonden uiterlijk.

https://www.rug.nl/research/portal/files/14539395/01_inleiding.pdf,

Combinatiemogelijkheden


met adjectief ervoor


  • de Belgische kroonjuwelen
  • de Engelse kroonjuwelen

Toen wij ruim drie jaar geleden bij de kroning van Albert in de buurt van het federaal parlement vragen stelden over de Belgische kroonjuwelen, bleek dat ons land er helemaal geen bezit en er ook nooit heeft laten maken.

De Standaard,

In de hoogtijdagen van de zeventiende eeuw vonden grote partijen koopwaar, linnen en specerijen, maar ook zilveren vaatwerk van de stad en zelfs Engelse kroonjuwelen, hun weg naar de lommerd.

NRC,

met ander, nevengeschikt substantief


  • familiestukken en kroonjuwelen
  • paleizen en kroonjuwelen

"Omdat dit jonge land nauwelijks een traditie kent van familiestukken en Kroonjuwelen (...) zijn Amerikanen eerder geneigd vreugde te zoeken in de betaalbare luxe van het overbodige."

NRC,

De heer Bijlsma vertelde deze avond over Nederlandse paleizen en kroonjuwelen.

Meppeler Courant,

kroonjuweel 2.0

meest winstgevende bedrijf van een concern of binnen een industrie

Betekenisbetrekking


metafoor
Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een kroonjuweel…

is een onderneming

  • [Geheel] hoort bij een groter concern of bij een bepaalde bedrijfstak (bijvoorbeeld bij de industriële sector in het algemeen)
  • [Ongewone of afwijkende eigenschap of hoedanigheid] is winstgevend of loopt in elk geval over het algemeen goed

    Algemene voorbeelden


    U merkt dat we zedig zwijgen over de verkoop van ons riolenstelsel aan Amerikaanse belastingontwijkers. Dat komt doordat we nog altijd in shock zijn. Want met die verkoop is niet alleen het zoveelste Brugse kroonjuweel in buitenlandse handen gevallen, het is bovendien zeer onzeker wat er moet gebeuren als die Amerikanen ons laten stikken.

    http://users.skynet.be/nietbrugge2002/,

    Volgens sommige van zijn medewerkers derft de Spaanse overheid jaarlijks 200 miljard frank. Mogelijk verklaart dit waarom Aznar versneld de kroonjuwelen onder de Spaanse staatsbedrijven wil privatiseren.

    De Standaard,

    Een bedrijf met een dergelijke inhoud is voor iedereen een kroonjuweel, zeker als je in het achterhoofd houdt dat tegen het eind van de eeuw wel eens de helft van alle zaaigoed genetisch veredeld zou kunnen zijn.

    De Standaard,

    Combinatiemogelijkheden


    als object bij een werkwoord


    • kroonjuwelen verkopen

    Ondertussen gaan er al volop geruchten over kroonjuwelen die KPN kan verkopen. KPN Mobile zou in aanmerking komen, maar staat op de rails voor volgend jaar, als ook T-Mobile van Deutsche Telecom wordt verwacht.

    Het Financieele Dagblad,

    met adjectief ervoor


    • industriële kroonjuwelen

    Drie jaar later werd hij de voorzitter van een van de Franse industriële "kroonjuwelen", Aerospatiale (Airbus, Ariane, helikopters, raketten, satellieten).

    De Standaard,

    met voorzetselgroep


    Voorzetsel: van

    • kroonjuwelen van de Franse industrie
    • het kroonjuweel van de Nederlandse industrie

    De leider van de communistische partij, Robert Hue, liet weten dat de privatisering duizenden banen zal kosten. Hij riep op tot een massaal protest tegen het voornemen van de regering om het autoconcern aan de particulire sector te verkopen. "We mogen premier Balladur een van de kroonjuwelen van de Franse industrie niet cadeau laten geven aan de financiële veelvraten en geldgraaiers", aldus Hue.

    NRC,

    Vanaf de allereerste serieuze gesprekken tussen Dasa en Fokker over een overname is er aan Nederlandse kant, zowel onder Fokker-werknemers, Kamerleden als de media een lichte vorm van wantrouwen jegens de Duitse interesse voor Fokker te bespeuren geweest, het gevoel dat een 'kroonjuweel' van de Nederlandse industrie aan Duitsers werd verkwanseld.

    NRC,

    kroonjuweel 3.0

    beste en mooiste exemplaar van een collectie of verzameling; topexemplaar

    Betekenisbetrekking


    metafoor
    Betrokken betekenissen 1.0 : 3.0

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een kroonjuweel…

    is een stuk

    • [Groep] hoort bij een groep of set van gelijksoortige stukken, zoals een bepaalde verzameling of set voorwerpen of een oeuvre
    • [Kwaliteit] is zeer goed en het beste uit de groep of set waar het toe behoort

      Algemene voorbeelden


      "De reeks is een absolute parel, bijna een kroonjuweel '', zegt Herm Pol. Het duurde toch nog een paar jaar voor de reeks echt goed op gang kwam. In 1971 waren niet meer dan 19 delen verschenen. Een jaar later werd Sontrop directeur van de Arbeiderspers en samen met Martin Ros zette hij de schouders onder de reeks.

      NRC,

      Met de release van het derde album Anti-Roos werd een voorlopig creatief hoogtepunt bereikt met als kroonjuweel de prachtige single "Annemarie".

      http://www.bebouwde.com/sjonnies/bio_historie.html

      Combinatiemogelijkheden


      met adjectief ervoor


      • een cultuurhistorisch kroonjuweel
      • technische kroonjuwelen

      Het werd hoog tijd, zo vond ook Schoonhovenaar Jaap van der Ende, dat er meer studie naar dit doksaal verricht werd en dat veel meer mensen kennis zouden maken met dit ware meesterwerk. "Het is echt uniek in Nederland. Een echte topper. Een cultuurhistorisch kroonjuweel," zo stelt de oud-stadsbeiaardier en voorzitter van de historische vereniging.

      http://www.hervormdegemeenteschoonhoven.nl/Menu/Laatstenieuws/doksaal.html

      In totaal doen zo'n 30 Russische en Noorse diepzeeduikers aan de uiterst riskante onderneming mee. Uiteindelijk zullen echter alleen Russische duikers binnengaan in de Koersk, dat de technische kroonjuwelen bevat van de Russische Vloot.

      De Telegraaf,

      kroonjuweel 4.0

      (informeel)

      testikel; bal van een man; meestal in het meervoud: edele delen van een man, geslachtsapparaat van een man
      Meestal in het meervoud.

      Betekenisbetrekking


      metafoor
      Betrokken betekenissen 1.0 : 4.0

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Kroonjuwelen…

      zijn lichaamsdelen

      • [Aantal of hoeveelheid] zijn er twee

        Hoofdsemagram: testikel


        Algemene voorbeelden


        De middenvelder werd namelijk in het ziekenhuis opgenomen met een gespleten teelbal. Hoewel de artsen eerst dachten dat er niets aan de hand was, bleek McFadzean's kroonjuweel bij nader onderzoek maar liefst twee centimeter te zijn ingescheurd. Auw, auw, auw.

        https://www.goalsandglamour.nl/33187-mannen-zullen-huiveren-horrorblessure-speler/

        Na haar borsten, billen en schaamlippen is het nu de beurt aan jouw kroonjuwelen. Tenminste, als we de Mexicaanse artsen in het Journal of Sexual Medicine mogen geloven. Goed nieuws voor mannen die ontevreden zijn met wat er tussen hun benen bungelt: met siliconen kinimplantaten kan het volume van jouw testikels worden aangepast.

        http://www.menshealth.nl/Sex/Esthetisch-gevormde-ballen

        Eenmaal terug in het veld moest het heldere licht echter bewijzen dat hij daadwerkelijk van onderbroek had gewisseld. Zonder er bij na te denken trok Blake zijn broekje naar beneden, om vervolgens zijn kroonjuwelen aan de arbiter te tonen. De scheidsrechter was niet gediend van de potloodventer in spé en stuurde Blake direct van het veld.

        http://www.goalsandglamour.nl/5376-voetballer-toont-penis-en-krijgt-rood/

        Alle verkrachters zouden de doodstraf moeten krijgen, die uitzondering op mijn liberalisme zou ik gaarne mijn linker testikel voor in het vuur willen steken, een kroonjuweel voor de rechtvaardigheid die vrouwen moeten ontberen onder voetbal liefhebbende bier drinkende verkrachters die door hun slechte gewoonte zichzelf genoodzaakt zien een lid van het zwakke geslacht ongewenst te moeten inpregneren om zich te laven aan hun eigen hormonale dorsten.

        https://forum.fok.nl/topic/1169985,

        Combinatiemogelijkheden


        in voorzetselgroep


        • een klap in de kroonjuwelen
        • een trap in de kroonjuwelen

        De wetenschappers van AsapScience wilden weten of een bevalling of een klap in de kroonjuwelen pijnlijker is. Nu begrijpen wij vrouwen best dat een schop in je kruis niet fijn is, maar een baby op de wereld zetten is toch wel hele andere koek.

        http://www.vrouwblog.nl/wat-pijnlijker-bevallen-een-trap-de-ballen/0918/,

        Eerder in de partij kwamen Ronaldo, na een tik op de hielen, en Pepe, na een trap in de kroonjuwelen, goed weg zonder kaart.

        http://www.hln.be/hln/nl/1302/Primera-Division/article/detail/1548189/2012/12/13/Pepe-ontsnapt-aan-rood-na-trap-in-edele-delen-Real-verliest-bij-Celta-2-1.dhtml,

        kroonjuweel 5.0

        zeer belangrijke, waardevolle informatie

        Betekenisbetrekking


        metafoor
        Betrokken betekenissen 1.0 : 5.0

        Semagram (extra betekenisinformatie)


        Een kroonjuweel…

        is informatie

            Algemene voorbeelden


            En daar liggen ze, zegt hij dan, de kroonjuwelen: zo'n vijfenzeventig dikke zwarte ordners waarin de processtukken van de strafzaak tegen hasjboer Charles Z. en zijn trawanten zitten.

            NRC,

            Al negen jaar had hij topgeheimen aan Moskou doorgegeven [...]. Ames gaf aan de Sovjetunie behalve de "kroonjuwelen van de defensie", ook de namen door van ongeveer honderd CIA-agenten in opleiding.

            De Standaard,

            kroonjuweel 6.0

            (soms)

            belangrijkste onderwerp in een maatschappelijk of politiek debat; belangrijkste onderhandelpunt in de politiek; kernwaarde

            Betekenisbetrekking


            metafoor
            Betrokken betekenissen 1.0 : 6.0

            Semagram (extra betekenisinformatie)


            Een kroonjuweel…

            is een onderwerp

                Algemene voorbeelden


                Het bestel moet democratischer en de economie duurzamer. D66 gaat de verkiezingen in met de oude kroonjuwelen. Een gekozen minister-president en een slankere overheid moeten kiezers terugbrengen.

                Het Financieele Dagblad,

                De Schrijvers Weerbaarheid stelt ondermeer de volgende drie kroonjuwelen op. We willen een looptijd van zeven jaar voor ieder contract, om de schrijvers de mogelijkheid te geven hun oeuvre bij één uitgever te houden [...]. Ook willen we per verschillende uitgave een nieuw contract [...]. En ons laatste kroonjuweel is het inperken van het aantal zogenaamde nevenrechten.

                Het leukste jaar uit de geschiedenis van de mensheid, Ronald Giphart,

                Combinatiemogelijkheden


                in voorzetselgroep


                • het kroonjuweel van de confessionelen
                • het kroonjuweel van de Europese muntpolitiek
                • de kroonjuwelen van de partij

                Onverwacht zorgde minister Hans Dijkstal van Binnenlandse Zaken in december 1995 voor opwinding [...]. Hij verklaarde dat artikel 23 van de Grondwet, waarin de vrijheid van onderwijs staat beschreven, naar zijn mening kon worden geschrapt [...]. Artikel 23 wordt het "kroonjuweel van de konfessionelen" genoemd. Het gaat een heel eind verder dan het oude Belgische schoolpakt en dan de huidige beleidspraktijk in Vlaanderen.

                De Standaard,

                Vooreerst is er de discussie over de eenheidsmunt, het kroonjuweel van een jarenoude Europese muntpolitiek.

                De Standaard,

                CDA en VVD in de Tweede Kamer leggen de kritiek uit hun eigen achterban naast zich neer, dat er eerst een nieuwe grondwetswijziging zou moeten worden doorgevoerd alvorens de burgemeester rechtstreeks kan worden gekozen. D66 wil dat per se eerder. Gebeurt dat niet, dan stapt de partij uit het kabinet, zo dreigde D66-leider Dittrich vorige week. De gekozen burgemeester is immers een van de kroonjuwelen van deze partij.

                Rotterdams Dagblad,