negenoog 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een negenoog…
is een kaakloze vis; is een dier
Rijk | Animalia; Dieren |
---|---|
Stam | Chordata; Chordadieren |
Klasse | Cephalaspidomorphi |
Orde | Petromyzontiformes |
Familie | Petromyzontidae |
Algemene voorbeelden
Hoewel de slijmprik bij ons niet voorkomt, kun je in ons land wel vertegenwoordigers aantreffen van de nauw verwante prikken [...]. Prikken zijn eveneens aalvormig en bezitten een ronde bek ('zuigschijf') met enkele stompe tot tientallen scherpe hoorntanden [...]. De oude naam 'negenoog' is ontleend aan het (telt u mee?) aan weerszijden zichtbare oog, het neusgat plus de zeven ronde kieuwopeningen. Verder zijn prikken schubloos en hebben ze geen buik-, borst- of anaalvinnen, maar wel een dubbele rugvin en een zoomvormige staartvin zonder vinstralen. Ze bezitten in tegenstelling tot de slijmprik wel een wervelkolom van kraakbeen.
In de Nete leefde zelfs geen gedegenereerde negenoog meer.
In de sloten krioelde het van de negenogen (beekprikken) en bloedzuigers.
negenoog 2.0
(gezondheid, geneeskunde en zorg)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een negenoog…
is een infectie
- [Deel] bestaat uit verschillende, onderling verbonden steenpuisten met puskoppen
- [Gelijkenis] kan vergeleken worden met een groepje ogen
Algemene voorbeelden
Een steenpuist (furunkel) is een plaatselijke infectie van één of meer haarzakjes en wordt meestal veroorzaakt door stafylokokken. Wanneer er steenpuisten verspreid over het gehele lichaam voorkomen, wordt deze afwijking furunculosis genoemd. Een negenoog daarentegen is een groep van verscheidene, onderling samenhangende steenpuisten die samen één geïnfecteerd gebied vormen onder de huid.
Toen Ome Derk Jan zich op een morgen ziek en koortsig voelde van een monsterlijke steenpuist op zijn dij, kon Tante Willemien niet even de dokter bellen; in plaats daarvan stuurde ze zoon Frits voor schooltijd nog even naar het doktershuis aan de overkant van de rijksstraatweg waaraan ze woonden [...]. Of de dokter even wou komen kijken naar de "negenoog" van zijn vader, zo luidde de boodschap die hij meekreeg.
Een steenpuist is een huidinfectie die in veel gevallen veroorzaakt wordt door een bacterie [...]. Wanneer er één kop zichtbaar is spreken we van een furunkel; bij meerdere puskoppen spreken we van een karbunkel of negenoog.
Thuis barstte de koleire van mijn vader open als de negenoog waarmee hij uit het strafkamp was teruggekeerd.
negenoog 3.0
(transport, verkeer en reizen; recht en misdaad; (vooral) in Nederland)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een negenoog…
is een stoplicht
- [Kleur] heeft een zwarte bovenkant met daarop rode, witte en gele lampjes
- [Omvang concreet] is een klein stoplicht
- [Constructie] bevindt zich op een paal
- [Deel] kan bestaan uit zes witte, twee rode en een gele en bestaat in ieder geval uit ten minste vijf lampjes (twee rode, twee witte en een gele)
- [Doel of bestemming] dient voor de regeling van het verkeer
- [Functie] geeft aan of een bus, tram, metro op een bovengronds deel of soms ook taxi door kan rijden of moet stoppen
- [Plaats] komt voor in Nederland
- [Activiteit of handeling] geeft door middel van rode lampjes aan dat een bus of tram moeten stoppen en door middel van twee witte lampjes doorgereden kan worden, waarbij de richting van de twee lampjes de rijrichting symboliseert en waarbij knipperende lampjes aangeven dat er kruisend verkeer kan zijn
- [Belanghebbende of begunstigde] is voor alle verkeersdeelnemers van belang voor de veiligheid
- [Gebruiker] wordt gebruikt door de bestuurder van een tram of bus
Algemene voorbeelden
Als een tram niet afzonderlijk beveiligd is en er sprake is van een wegkruising met een VRI, dan is destijds het tram/buslicht, beter bekend als het 'negenoog', geïntroduceerd om specifieke rijopdrachten bij wegkruisingen te geven aan tram/bus, zonder dat dit tot onduidelijkheid bij het overige verkeer zou leiden. Gelet op het feit dat dit negenoog inmiddels gemeengoed is geworden, is deze opzet kennelijk geslaagd.
De verkeerslichtinstallatie Hoofdweg brengt de Tweede Paasdag ook ergens anders door, zo lijkt het. Als de AHOB's netjes op tijd sluiten, duurt het nog een lange tijd voordat het negenoog van de verkeerslichtinstallatie op wit-knipper gaat. Het autoverkeer krijgt namelijk nog even voorrang.
Een negenoog is een in Nederland gebruikt type verkeerslicht bestemd voor bussen en trams. Daar waar taxi's over de bus- of trambaan mogen, zijn de negenogen ook voor hen bedoeld. De negenoog ontleent zijn naam aan de negen lampjes die er maximaal in zitten: zes witte, twee rode en een gele. Vaak zijn er echter, afhankelijk van welke richtingen moeten kunnen worden getoond, minder lampjes aangebracht, maar minstens vijf: twee rode, twee witte en een gele.
Deze extra uitrit leidt ertoe dat voor het negenoog wachtende bussen de trambaan blokkeren.
De bestuurder ziet het negenoog voor de President Rooseveltweg 'rood' tonen. Deze situatie is zeer ongebruikelijk. De bestuurder zet zijn metrostel voor de negenoog stil.
De reis wordt voortgezet langs hoge elektriciteitmasten; we zien auto's op viaducten boven water. Alom heerst enthousiasme. Eindelijk eens voor je lol, en dat nog wel gratis, in de Amsterdamse tram. Geen gedrang hier; geen vervoer als haringen in een ton, geen gekruip van negenoog naar negenoog, geen geslinger in de bocht; deze lijn is langs een liniaal getrokken.