nudge

Goede informatie leveren aan participanten aan het onderzoek is een enorme uitdaging. Daarom is het de vraag of participanten in het Groningse onderzoek goed snappen waaraan zij beginnen, en aan welke toekomst zij door hun deelname bijdragen. Als de Groningse test uitgroeit tot een landelijk screeningsprogramma, dan krijgt de overheid invloed op de meest intieme privésfeer waarin mensen een partner kiezen en zwanger worden. Zo'n programma forceert niemand tot een keus, maar geeft wel een subtiel duwtje (een 'nudge') in de richting van bewuste zwangerschapsplanning. Zelfs als wensouders zelf kunnen kiezen of zij zich willen laten screenen of niet, oefent alleen het bestaan van zo'n screeningsprogramma al invloed uit op hun keuze.

Nudging is een interventiemethode die inspeelt op het automatische denken van mensen. In deze studie wordt onderzocht wat de meerwaarde van nudging is als interventiemiddel voor planologen in het bestrijden van overlast veroorzaakt door foutief geparkeerde fietsen. Daarvoor zijn vijf verschillende nudges ontworpen.

De Belastingdienst probeert telefonisch contact tot een minimum te beperken. Dat kost immers veel capaciteit. Maar het effect is groot: 81,3 procent van de bij een proef gebelde ondernemers diende hun aangifte op tijd in, tegenover 48,1 procent van degenen die alleen werden aangeschreven. Valt er in het belscript nog wat te nudgen? Weinig. Bellen is van zichzelf al maximaal effectief. Allemaal verstopte verleidingen: begrijpt het nudgeteam de kritiek op nudging als een listige beïnvloedingsstrategie? „Boetes kun je zien, een nudge niet", zegt Aletta Boele. „Dat vinden mensen misschien eng." Dana Schreur: „Anders dan bij wetten en boetes, behoud je je keuzevrijheid. Je kunt altijd kiezen voor de ongezonde optie." En Liza Luesink: „Een nudge kan boetes voorkomen."