on-Pools


on-Pools 1.0

afwijkend van wat doorgaans, al dan niet terecht, als typerend voor Polen of de Polen wordt gehouden; niet in overeenstemming met een typisch Poolse eigenschap of toestand

Algemene voorbeelden


In Polen mag er geen plaats meer zijn voor on-Pools gedoe. De regering besliste onlangs ook om de Raad tegen Discriminatie, Xenofobie en Onverdraagzaamheid op te doeken.

https://www.vrede.be/nieuws/mitteleuropa-polen,

Het conservatief-nationalistische Recht en Rechtvaardigheid (PiS) ging van meet af aan tekeer tegen het 'on-Poolse' en 'alledaagse' karakter van het museum.

https://www.trouw.nl/nieuws/polen-kneedt-zijn-geschiedenis-naar-believen~b1fb6391/,

Dat is de zeer jeugdig gestorven vreemde eend-in-de-bijt Witold Wojtkiewicz. Hij werd erg gewaardeerd destijds in de kring van Les Nabis; André Gide verzamelde zijn werk. Er hangen maar twee doeken van hem. Ze vallen op omdat je ze haast over het hoofd zou zien. Ze zijn het meest on-Pools, op het eerste gezicht. Ze zijn ijl en uitgebleekt door het vele wit, hier en daar een kleuraccentje, en een scherpe tekening over de anders zo dikke en steeds wegdekkende, afstrepende schildering.

https://www.dbnl.org/tekst/_tir001199601_01/_tir001199601_01_0055.php,

En zo kan Lesman inmiddels met trots terugkijken op een imponerende lijst van al bijna vijftig titels waarbij het ondanks alles wél lukte. Naast het bekende werk van Witkiewicz en Hlasko, vallen daarin vooral jongere auteurs op, zoals Tomek Tryzna, wiens succesroman Meisje niemand Lesman voor de wereld ontdekte. 'Eindelijk eens een on-Pools boek', merkte hij daar opgetogen over op.

http://www.letterenfonds.nl/images/2014-08/letter_020_laudatio_karol_scherm.pdf,

Combinatiemogelijkheden


met substantief


  • on-Poolse gedachten
  • on-Poolse ideeën
  • on-Poolse waarden

PiS wil een meer patriottische opvoeding en een (nog) grotere plaats voor de (katholieke) kerk. Ook in de scholen is er geen plaats voor "on-Poolse" gedachten. Zoals er in het Poolse Polen ook geen plaats is voor migranten in het algemeen, en zeker niet als ze moslim zijn, dat is zeer on-Pools.

http://www.uitpers.be/artikel/2016/01/05/laat-polen-polen-zijn/,

Partijleider Jarosław Kaczyński beschuldigt de lgbtq+-beweging ervan de Poolse identiteit te bedreigen door 'kinderen te seksualiseren' en 'on-Poolse ideeën over gender te importeren'.

https://www.oneworld.nl/politiek/radicaal-rechts-regeert-voor-het-eerst-sinds-decennia-weer-mee-in-europa/,

Op dit moment zit de EU met Polen in de maag. Daar wil de nieuwe rechts-nationalistische regering het land zuiveren van on-Poolse, on-katholieke waarden.

https://fredbarendsma.wordpress.com/tag/de-telegraaf/page/13/,

met bijwoord


  • erg on-Pools
  • zeer on-Pools
  • zo on-Pools

Ik verkies het terrasje aan de waterkant met mijn favoriete bier: Tyskie. Deze locatie is feitelijk erg on-Pools, zoals heel Poznan zich eigenlijk onderscheidt van vele andere steden in dit land. Een blijmoedige universiteitsstad, waar historische bouwen aan het Pruisische verleden herinneren en drukke wegen worden afgewisseld met parken en groenvoorzieningen.

https://tpo.nl/column/standplaats-polen-wk-peddelen-in-poznan/,

PiS wil een meer patriottische opvoeding en een (nog) grotere plaats voor de (katholieke) kerk. Ook in de scholen is er geen plaats voor "on-Poolse" gedachten. Zoals er in het Poolse Polen ook geen plaats is voor migranten in het algemeen, en zeker niet als ze moslim zijn, dat is zeer on-Pools.

http://www.uitpers.be/artikel/2016/01/05/laat-polen-polen-zijn/,

Groot voordeel van de kasteeltour: de GPS-gids. Zo on-Pools goed geregeld! Via een kastje aan een keycord volg je de gehele route rondom en door het kasteel. Hij volgt precies waar je loopt, legt uit waar je heen moet en begint te praten als je een bepaald punt bereikt. Ideaal!

http://www.elvischrijft.nl/grootste-kasteel-ter-wereld-malbork/,

met werkwoord


  • on-Pools aandoen

De groep Czeremszyna laat weer een heel ander geluid horen en put vooral uit de rijke bron van het oostelijk deel van het land en dan nog specifiek de streek rondom de grens met Wit-Rusland. De muziek doet dan ook 'on-Pools' aan, maar heeft die typische Russische zangstijl en melancholiek, naast de wat frivole muziek die soms doet denken aan de Baltische tradities.

https://www.newfolksounds.nl/muziek-uit-een-klein-pools-grensdorp-czeremszyna/artikelen-nw/2012,

  • on-Pools klinken

Het ook al driedelige kwartet in d-klein van Ludomir Rózycki (1884-1931) heeft een tijdsduur van 32 minuten. Het werd geschreven in 1915-16 en is dus slechts ruim een jaar ouder dan Szymanowski's nummer 1. Toch klinkt het aanzienlijk traditioneler en behoort duidelijk tot de laatromantiek. Het klinkt ook on-Pools: de Duitse invloed van Rózycki's leermeester Engelbert Humperdinck, bij wie hij in Berlijn studeerde was blijkbaar groter dan die van de Poolse volksmelodiek waardoor Szymanowski zich liet inspireren.

https://www.opusklassiek.nl/cd-recensies/cd-gsch/gschszymanowski01.htm,

  • on-Pools zijn

Overigens verliep de pride verder geweldloos. Op een gegeven moment zongen de pridedeelnemers het nationaal volkslied van Polen, 'Mazurek Dąbrowskiego'. LGBT-activisten krijgen vaak het verwijt on-Pools te zijn.

https://www.beout.be/2019/08/14/tiener-blokkeert-pride-in-polen-met-kruisbeeld/,

in voorzetselgroep


  • op on-Poolse wijze

De nieuwe Poolse band 'Riverside' heeft met 'Out of Myself' een bijzonder sterk debuutalbum uitgebracht. Men balanceert op invloeden van Pink Floyd, Porcupine Tree, Opeth en Anathema en op een onverwachte, enigszins on-Poolse wijze, worden in negen sterke songs duistere sferen vol emoties opgeroepen.

http://www.ojeweb.nl/ReviewBands/Riverside.htm

met ander, nevengeschikt adjectief


  • on-Pools of crimineel

In oppositionele kring is in Polen een debat gaande over in hoeverre de politiek van de huidige regering lijkt op die van de Volksrepubliek: de centralisering van macht, de propaganda, rechters die alleen in naam onafhankelijk zijn, de antiwesterse retoriek, het wegzetten van politieke tegenstanders als 'on-Pools' of crimineel, en zelfs met een 'geschiedeniswet' die vastlegt hoe te denken over eigen volk en natie.

https://www.poleninbeeld.nl/maatschappij/geschiedenis/de-vrijheid-lief-boven-alles/,

overig


  • on-Pools goed

Groot voordeel van de kasteeltour: de GPS-gids. Zo on-Pools goed geregeld! Via een kastje aan een keycord volg je de gehele route rondom en door het kasteel. Hij volgt precies waar je loopt, legt uit waar je heen moet en begint te praten als je een bepaald punt bereikt. Ideaal!

http://www.elvischrijft.nl/grootste-kasteel-ter-wereld-malbork/,

  • iets on-Pools

In deze tijd van zogenaamde delingen identificeren de Polen zich steeds meer met de Rooms-Katholieke Kerk en ontstaat het stereotype beeld dat een echte, vaderlandslievende Pool rooms-katholiek is. Dit idee leeft nog altijd. [...]. Het protestantisme is iets vreemds, iets on-Pools.

https://dewaarheidsvriend.nl/artikelen/polen-is-rooms-katholiek-bolwerk,

  • als on-Pools wegzetten
  • als on-Pools zien

In oppositionele kring is in Polen een debat gaande over in hoeverre de politiek van de huidige regering lijkt op die van de Volksrepubliek: de centralisering van macht, de propaganda, rechters die alleen in naam onafhankelijk zijn, de antiwesterse retoriek, het wegzetten van politieke tegenstanders als 'on-Pools' of crimineel, en zelfs met een 'geschiedeniswet' die vastlegt hoe te denken over eigen volk en natie.

https://www.poleninbeeld.nl/maatschappij/geschiedenis/de-vrijheid-lief-boven-alles/,

Haar werk en persoon worden door sommige Poolse nationalisten, waaronder Waldemar Bonkowski van de PiS, als on-Pools gezien. Tokarczuk is een zelfverklaard patriot en verwerpt de aanvallen als xenofobisch en racistisch.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Olga_Tokarczuk,