onderduikadres 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een onderduikadres…
is een adres
- [Functie] dient in oorlogstijd om aan de bezetter te ontkomen; dient om arrestatie te voorkomen; dient om zich te verschuilen voor de politie, voor de pers of voor mensen die een bedreiging vormen
- [Tijd] was vooral een onderduikadres in de Tweede Wereldoorlog; is nu een onderduikadres om zich te verschuilen voor de politie, voor de pers of voor mensen die een bedreiging vormen
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is een geheim adres
- [Toepassingsgebied of bereik] is een adres waar men kan onderduiken of ondergedoken is
Algemene voorbeelden
Joodse Maud komt terug bij onderduikadres. Maud Dahme-Peper heeft in Sjoel Elburg haar onderduikzusje Jo van Gulik-Westerink uit 't Harde ontmoet. Het was een emotioneel weerzien, dat Maud met dankbaarheid vervulde. In haar gezelschap waren 21 historici uit de VS die onder leiding van Maud een studiereis door het Europa van de holocaust maken.
Na terugkeer van onderduikadressen of concentratiekampen werden bij veel Joden achterstallige erfpacht en renteboetes geïnd.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- onderduikadressen hebben
De KP-Meppel had op verschillende plaatsen onderduikadressen zoals in Oshaar, een gehucht bij Koekange, op de boerderij van Geert Fluit en zijn vrouw Jin.
- een onderduikadres regelen
Weer enkele dagen later was de V-Mann weer in de kapsalon en kreeg daarbij te horen dat de contacten met het verzet niet tot stand gekomen waren. De SD-er gaf de moed niet op en vroeg om een onderduikadres te regelen. Lof had inmiddels van een illegale werker al wel de toezegging voor bonkaarten gekregen.
- een onderduikadres vinden
"Vooral wat de joden betreft, is er te weinig gedaan. Maar het was ook wel erg moeilijk iets voor ze te doen. Je kon makkelijker voor vier studenten een onderduikadres vinden dan voor één jood. Ook al omdat joden de verkeerde vrienden hadden. Ik bedoel daarmee dat ze nauwelijks wisten tot wie ze zich om hulp moesten wenden."
Anderhalf uur later werd De Gres meer dood dan levend afgeleverd in een flatgebouw waarvan we het adres beter niet prijsgeven. Sindsdien was De Gres op de vlucht, heette het. Hij vond in Knokke-Heist een onderduikadres, tot een autodief in Kortrijk en een indianenverhaal over "vier kilo's semtex waarmee hij het paleis in Antwerpen had willen opblazen", daar anders over beslisten.
Maandenlang hebben mijn vader en moeder niet-joodse adressen afgelopen om een onderduikadres te vinden.
- een onderduikadres zoeken
- een ander onderduikadres zoeken
- onderduikadressen zoeken
Regelmatig hielden de nazi's grote razzia's waarbij hele buurten werden afgegrendeld. De Hollandsche Schouwburg in Amsterdam werd als de voornaamste verzamelplaats gebruikt. Sommigen besloten zich niet te melden. Zij zochten een onderduikadres met of zonder hulp van verzetsmensen.
Voor opa Tak en zijn dochter Flora wordt een ander onderduikadres gezocht.
In die tijd was het verzet nog gebrekkig georganiseerd. Neem ons eigen groepje: we wilden iets doen, maar we hadden geen ervaring. We zorgden voor valse papieren, we zochten onderduikadressen, dat kwam toen net op.
met koppelwerkwoord
- een onderduikadres worden
- het onderduikadres worden
Hij moest onzichtbaar en onhoorbaar blijven. Ieder huis waar hij kwam, werd een onderduikadres. De eerste dagen logeerde Princen bij zijn zoon Iwan in Rotterdam. Daarna ging het naar Purmerend. Toen de plaatselijke kabelkrant die plek onthulde, werd Princen ijlings overgebracht naar het Utrechtse huis van een bevriende cineast.
Speurders stellen vast dat Brusssel steeds vaker het onderduikadres wordt voor gevluchte maffiosi, na de operatie "Schone Handen" die enkele jaren geleden in Italië startte.
met adjectief ervoor
- afzonderlijke onderduikadressen
- een belangrijk onderduikadres
De moeder van Jerzy vond afzonderlijke onderduikadressen voor haarzelf en haar kinderen, maar stierf kort daarop.
Het hotel dat oma Marie toen uitbaatte, was een belangrijk onderduikadres en nagenoeg de hele familie was bij het verzet betrokken.
- een Nederlands onderduikadres
Heaps beschrijft het dilemma van een Britse beroepsmilitair die zich tijdens de Slag om Arnhem van vijf gevangen genomen Duitse SS'ers met wie hij op een Nederlands onderduikadres in zijn maag zit, moet ontdoen.
- het Rotterdamse onderduikadres
Op het Rotterdamse onderduikadres van de pedofiel vonden speurders in mei 1993 ruim honderd pornocassettes.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: in
- een onderduikadres in Amsterdam
- een onderduikadres in Hoogersmilde
- onderduikadressen in Kralingen
- een onderduikadres in Landsmeer
- een onderduikadres in Leeuwarden
- een onderduikadres in het oosten van het land
Op zijn onderduikadres in Amsterdam maakt Jonker kennis met de, eveneens ondergedoken, fotografe Maria Austria en een nieuwe fase in zijn leven breekt aan wanneer zij hem leert fotograferen.
De volgende dag, eerste kerstdag, wilde het toeval dat Roelof na de kerkdienst Willy op diens onderduikadres in Hoogersmilde opzocht.
Achttien politieke gevangenen, onder wie een topman van het Rotterdamse verzet J.P. Sijpesteyn, werden in nauwelijks twintig minuten tijds naar buiten geloodst, waar auto's klaarstonden om hen naar onderduikadressen in Kralingen te brengen.
Robbie belandde tijdens de oorlog op een onderduikadres in Landsmeer bij zwaar gereformeerde mensen.
'Ze zitten daar drie weken in de kou voordat ze per fiets naar een onderduikadres in Leeuwarden kunnen vluchten', weet Spreen.
Van zijn onderduikadres in het Oosten van het land gaf ('de echte president') Trip de Overijsselse illegaliteit de tip die leidde tot de grootste bankroof uit de geschiedenis van het Nederlandse verzet.
Voorzetsel: van
- het onderduikadres van zijn dochtertje
De kinderen werden verraden en zijn zonder begeleiding van hun ouders naar Auschwitz gestuurd. En die neef van mij, die in 1944 doodgeslagen is, omdat hij weigerde het onderduikadres van zijn dochtertje aan de politie te geven. Heeft die zich "passief aan het zwaard onderworpen"?
- het onderduikadres van de pedofiel
Op het Rotterdamse onderduikadres van de pedofiel vonden speurders in mei 1993 ruim honderd pornocassettes.
Voorzetsel: voor
- onderduikadressen voor haarzelf en de kinderen
- onderduikadressen voor bedreigde journalisten
De moeder van Jerzy vond afzonderlijke onderduikadressen voor haarzelf en haar kinderen, maar stierf kort daarop.
De weduwe van Avijit Roy, een Amerikaans-Bengaalse blogger die eerder dit jaar door moslimextremisten werd vermoord, heeft zich tijdens een symposium voor journalisten van UNESCO uitgesproken voor onderduikadressen voor bedreigde journalisten.
- het onderduikadres voor maffiosi
Speurders stellen vast dat Brusssel steeds vaker het onderduikadres wordt voor gevluchte maffiosi, na de operatie "Schone Handen" die enkele jaren geleden in Italië startte.
in voorzetselgroep
- aan een onderduikadres helpen
- aan onderduikadressen helpen
Eén telefoontje van Emma volstaat en hij mobiliseert al zijn contacten in Zwitserland om haar en haar zoontje aan een onderduikadres te helpen.
Drie dagen voordat de joodse stadgenoten op zaterdag 3 oktober 1942 naar Westerbork worden weggevoerd, halen Hendrik met zijn zwager Kees Koeling twee joodse families, Van der Sluis en Godschalk, met de trein op uit een Zwols ziekenhuis. De families moeten aan een onderduikadres worden geholpen.
De bovenregionale vorm van de LO, de Landelijke Organisatie voor hulp aan onderduikers. Tot deze LO hoorden ook de daarmee verbonden knokploegen (KP), het Centraal distributiekantoor (CDK), de FC (falsificatiecentrale) en de PBS (de persoonbewijzensectie). Door deze grote en grotendeels christelijke ondergrondse organisatie zijn gedurende de oorlog circa 350.000 Nederlanders, zowel studenten, weigeraars van Duits werk als ook joden, aan onderduikadressen geholpen.
- naar het onderduikadres brengen
- naar onderduikadressen brengen
- naar een onderduikadres overbengen
Hij zat in het verzet, hij had haar naar het onderduikadres gebracht.
Brooddronken studenten die met fietstassen vol illegale krantjes rondreden, tot ze opgepakt werden en ransel kregen, noemden zich later 'ondergronder'. Hitsige meiden, die in overmoed, of gewoon uit domheid zich lieten gebruiken, om een tas met boodschappen over te brengen naar een onderduikadres, waren later 'koerierster' geweest.
Achttien politieke gevangenen, onder wie een topman van het Rotterdamse verzet J.P. Sijpesteyn, werden in nauwelijks twintig minuten tijds naar buiten geloodst, waar auto's klaarstonden om hen naar onderduikadressen in Kralingen te brengen.
Het moest nu maar eens afgelopen zijn, vooral die fanatieke bemoeizucht van zijn oudere broer Kemal, de patriarch. Ahmet had het in stilte met de hulpverlening en de politie geregeld. Hij zou thuis door de politie worden opgehaald en naar een onderduikadres overgebracht.
- naar een onderduikadres gaan
- naar een onderduikadres vluchten
Artikelen in het Utrechts Nieuwsblad en de Volkskrant deden de studentes, en de beschreven jongens, naar een onderduikadres gaan.
'Ze zitten daar drie weken in de kou voordat ze per fiets naar een onderduikadres in Leeuwarden kunnen vluchten', weet Spreen.
- op een onderduikadres
- op het onderduikadres
- op iemands onderduikadres
- op het onderduikadres van iemand
- op onderduikadressen
- op onderduikadressen logeren
- op een onderduikadres zitten
Robbie belandde tijdens de oorlog op een onderduikadres in Landsmeer bij zwaar gereformeerde mensen.
Als je in de stad een onderduiker aangaf bij de SD had de aangever de eerste keus uit de bezittingen en het meubilair op het onderduikadres.
De vrouw vertelde aan de rechter dat ze aan de gedwongen seks kon ontsnappen door een zeer hoge prijs te vragen. Toen haar man dit ontdekte, moest ze het bekopen met een pak slaag en werd ze opgesloten. Na een mislukte zelfmoordpoging wist Olga met de hulp van een vriendin te ontsnappen. Nu nog wordt ze op haar onderduikadres door haar man en zijn vrienden bedreigd.
Naast haar, op het hoofdkussen, lag de oude lappenpop Riekje, die haar moeder nog had gemaakt voordat zij, voor een luttel bedrag verraden door een buurman, werd gearresteerd op haar onderduikadres en voorgoed verdween door de verre schoorstenen van het oosten.
De volgende dag, eerste kerstdag, wilde het toeval dat Roelof na de kerkdienst Willy op diens onderduikadres in Hoogersmilde opzocht.
Vier in het hol verblijvende Meppeler KP-ers boden aan hem, per fiets, te escorteren naar die stad. Langs binnenwegen kon hij op zijn onderduikadres 'afgeleverd' worden.
In Hasselt liep hij tegen de lamp. De gerechtelijke politie vond op zijn onderduikadres nog meer valse biljetten. In zijn lab scande en printte de valsemunter met gesofistikeerde apparatuur geldbiljetten.
Op het Rotterdamse onderduikadres van de pedofiel vonden speurders in mei 1993 ruim honderd pornocassettes.
Ik had Sarah zo vaak in tijdelijke onderkomens meegemaakt, in hotels of op onderduikadressen, maar dit was de eerste keer dat ik zag waar en hoe ze echt woonde.
Ze hadden links en rechts opgebeld of boodschappen gestuurd, en de kamer liep vol met kennissen, vrienden en verwanten van Paul en Lise; verscheidenen logeerden zo lang op onderduikadressen, maar ze zeiden dat het hun wel goed ging, ze zouden het wel redden, we moesten de groeten doen.
Zo trokken twee Amerikaanse piloten in Kootwijkerbroek, die al lange tijd ondergedoken zaten, ondanks protesten van hun gastheer er dagelijks op uit om enkele landgenoten die anderhalve kilometer verder op een onderduikadres zaten, op te zoeken.
- van het ene naar het andere onderduikadres sturen
- van onderduikadres naar onderduikadres zwerven
Maar nooit sprak tante Eva erover dat de oudste, een dochter van haar neef, met haar ouders in Bergen-Belsen had gezeten, en dat de middelste, het kind van haar zuster, een klein ding, in de oorlog als een postpakketje van het ene onderduikadres naar het andere was gestuurd.
Vooral nadat Mimouni in 1992 een pamflet tegen het fundamentalisme had gepubliceerd, in het Nederlands vertaald als De bastaarden van de profeet, was hij een van de meest gezochte intellectuelen van zijn land. Hij zwierf van onderduikadres naar onderduikadres en dook geregeld op in Parijs en Marokko.
- het vinden van onderduikadressen
Opvallend is het relatief hoge aantal Somaliërs dat voor Nederland kiest. Van der Erf: "Dat zou weleens het gevolg kunnen zijn van sociale netwerken tussen de toevallig eerst gearriveerde Somalische immigranten of asielzoekers hier en hun familie en verwanten in het thuisland. Nieuwkomers kunnen de hulp van dergelijke netwerken inschakelen, ook bij het vinden van onderduikadressen en zwart werk."
- de hospita van het onderduikadres
Na avances van de hospita van het onderduikadres, mishandelen Aalt en zijn vriendin de vrouw zo ernstig dat zij blijvend verlamd raakt.
- de tuin van een onderduikadres
Chaja's vader heeft twee koffers met boeken, een viool, een tol en familiefoto's in de tuin van zijn eerste onderduikadres begraven.
- geld voor een onderduikadres
'Het was een arme joodse wijk,' zei hij ook nog, 'niemand had geld voor een onderduikadres en niemand had niet-joodse vrienden.'
met telwoord ervoor
- zijn eerste onderduikadres
- zestien onderduikadressen
Chaja's vader heeft twee koffers met boeken, een viool, een tol en familiefoto's in de tuin van zijn eerste onderduikadres begraven.
Schrijver en criminoloog Andreas Burnier / Ronnie Dessaur (1931-2002) was een leven lang ontheemd, hetgeen zijn weerslag vond in indringende romans als Een tevreden lach, De litteraire salon, Het jongensuur en in talrijke essays en lezingen. Als Joods kind werd zij in de oorlog in zestien verschillende onderduikgezinnen geplaatst.
met bezittelijk voornaamwoord
- mijn onderduikadressen
- haar onderduikadres
- zijn onderduikadres
- ons onderduikadres
- hun onderduikadressen
Voor een halfrond portiek was hij blijven staan en wees naar de verdieping boven een lage voordeur, waarvan de smalle ruitjes waren afgezet met tralies. Ik keek ook naar boven, naar de ramen waarvoor vitrage hing. Een paar eenzame planten schemerden door het gaas. 'Hier is het,' zei hij. 'Dat was alles wat ze me nog vertellen konden op een van mijn onderduikadressen. Meer wisten ze niet.'
De vrouw vertelde aan de rechter dat ze aan de gedwongen seks kon ontsnappen door een zeer hoge prijs te vragen. Toen haar man dit ontdekte, moest ze het bekopen met een pak slaag en werd ze opgesloten. Na een mislukte zelfmoordpoging wist Olga met de hulp van een vriendin te ontsnappen. Nu nog wordt ze op haar onderduikadres door haar man en zijn vrienden bedreigd.
Emma zat nog altijd op haar onderduikadres en Ronny was van zijn zoveelste morfineverslaving aan het afkicken.
In Hasselt liep hij tegen de lamp. De gerechtelijke politie vond op zijn onderduikadres nog meer valse biljetten. In zijn lab scande en printte de valsemunter met gesofistikeerde apparatuur geldbiljetten.
Het Humanistisch Verbond werd op 17 februari 1946 opgericht in Amsterdam. Initiatiefnemer was dr. J. van Praag, die tijdens de oorlog op zijn onderduikadres een boek Modern humanisme, een renaissance? had geschreven.
We hoorden op ons onderduikadres dat ons huis was gebombardeerd, net als dat van de pianohandelaar Weber.
Toen twintig jaar geleden de eerste blijf-van-mijn-lijfhuizen werden opgericht, was dat een teken van emancipatie. Hoogopgeleide Nederlandse vrouwen die mishandeld werden namen dat niet langer en organiseerden hun eigen onderduikadressen.
Piloten konden zich op hun onderduikadres zorgen maken over het lot van medebemanningsleden of maakten zichzelf verwijten in verband met hun dood.
voorafgegaan door als
- als onderduikadres gebruiken
Waar diende het achterhuis voor voordat het als onderduikadres werd gebruikt?