oom


oom 1.0

broer of zwager van iemands vader of moeder; broer of zwager van een van iemands ouders

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een oom…

is een man; is een persoon

  • [Groep] behoort tot de familie van iemand
  • [Betrekking of relatie] is een broer of een zwager van iemands vader of moeder

    Algemene voorbeelden


    Het ergste dat je als neefje kan overkomen, is een oom die nat zoent. Dan zit er niets anders op dan lijdzaam afwachten tot je oud genoeg bent om niet meer door ooms gezoend te hoeven worden.

    Poot: verhalen over de hond, Midas Dekkers,

    Oom was een held en met hem samen suisden wij dwars door het innerlijke van een röntgenachtige wereld, waarin geen vogels leefden, enkel maar boomstammen die aan een minerale aarde onttrokken leken en kruinen van bomen die als kruisen aan elkaar leken gegroeid en waarvan je diep onder de grond het graafwerk kon vermoeden.

    De lange geboorte, Lut Ureel,

    De ooms rookten pappa's laatste sigaren op.

    Ik riep en ik zwaaide, Ellen Toornend,

    Combinatiemogelijkheden


    met adjectief ervoor


    • een aangetrouwde oom
    • een gulle oom
    • een rijke oom
    • een steenrijke oom
    • een verre oom

    Behalve A.V. (64), aangetrouwde oom van Brinkman en eigenaar en enig aandeelhouder van Arscop, wordt ook G.S., de vader van Brinkmans vrouw, verdacht.

    NRC,

    Het bezoek dat de Amerikaanse president Bill Clinton morgen aan Praag aflegt heeft alle karakteristieken van de situatie die ontstaat als een verre oom na een groot aantal jaren van verwijdering vier verre Europese neven komt bezoeken.

    NRC,

    Stel, u erft onverwachts van een verre oom. U bent echter bang dat hij een hoop schulden heeft gemaakt. Deze erfenis hoeft u niet te aanvaarden. Na zijn overlijden kan u er volledig afstand van doen.

    http://www.notaris.be/

    Oh mocht l'écrivain toch zo diep kunnen bukken dat hij zichzelf eens even bevrijdend kon pijpen! dan zou het schrijven vanzelf gaan! Pijpen, peep, is of heeft gepepen. Ik wist werkelijk niet wat mij overkwam, toen ik voor het eerst werd gepepen. Ad van der Duim was terug naar Holland en ik logeerde nog een weekje bij een verre oom van vaderszijde, die, door vrouw en kinderen verlaten, even onder Parijs in een grote doos woonde.

    Veertig. Drie verhalen, Kees van Kooten,

    Want er is niets zo mooi als een jonge, fris gestreken, diepgelovige kommunikant, die onhandig het papier rond zijn luxeverpakking aan het wegscheuren is terwijl een glunderende peter of gulle oom staat toe te kijken om de prille verrassing te registreren.

    De kabouter met het moedervlekje, Louis Verbeeck,

    Een adempauze waar ze zich in stortte om haar grootvader te vergeten die niets kon en verlamd in zijn rolstoel zat, en om haar lieve oma Camelia te vergeten die nooit billen zei, en om haar ouders te vergeten die daar ginds waren, haar vader die bij Woolworths werkte en haar moeder in een ander assemblagebedrijf, haar broer die burritos klaarmaakte in de Taco Bell, en de machtige, steenrijke oom, de selfmade man die niet in familiefilantropie gelooft: Die troep luie familieleden onderhouden? Laat ze maar werken zoals ik, laat ze maar zelf fortuin maken, hebben ze geen handen of zo?

    De grens van glas, Carlos Fuentes,

    Het gebeurt wel vaker dat arme mensen iets erven van een rijke oom.

    Het paradijs, Anton Haakman,

    met voorzetselgroep


    • een oom van een vriend
    • een oom van mijn vrouw
    • een oom van ons
    • een oom van moederskant
    • een oom van moederszijde
    • een oom van vaderskant
    • een oom van vaderszijde

    Jammer dat ze hem niet konden horen, zodat hun steenrijke oom van vaderszijde, zojuist uit Zuid Afrika overgekomen na een tijdje met zijn Krügerranden in zijn zak gerammeld te hebben teleurgesteld rechtsomkeert maakte.

    Mooi was Maria, Marijke Höweler,

    Een oom van een vriend wil hier graag aan meewerken.

    http://home.wanadoo.nl/loko/maelstrom/main.htm

    Hij had heel gezellig gedineerd met een oom van mijn vrouw en was met Leonard Huizinga naar Korea geweest.

    De koorddanseres en andere herinneringen, Rico Bulthuis,

    Mijn oudste oom van vaderskant streed tijdens de oorlog in de Prinses Irene Brigade, maar zijn jongere broer diende bij de SS.

    Engelenplaque, A.F.Th. van der Heijden,

    'Wie is dat nou?' fluisterde Thjum naast me. Betere kennismaking met mijn wereld was in zijn geval niet denkbaar. Maar ik ontkende terstond dat het voorval ook maar iets met mijn wereld te maken had. Ook later heb ik hem - o, onverslijtbare gêne - deze gemeenschappelijke ervaring nooit in herinnering gebracht. Geen betere stimulans tot liegen dan schaamte. 'Een... een oom van ons,' antwoordde ik schor. 'Die ligt hier ziek. Hij is niet helemaal goed bij het hoofd. We kunnen nu niet naar binnen. Hij kan gevaarlijk worden.' We sprongen van de vuilnisbak en renden weg, de tuin uit, de straat op.

    De tandeloze tijd. Dl. 1: Vallende ouders, A.F.Th. van der Heijden,

    met bezittelijk voornaamwoord


    • haar oom
    • hun oom
    • je oom
    • jouw oom
    • jullie oom
    • mijn oom
    • onze oom
    • zijn oom

    De man reikte mij vervolgens de hand en mijn oom vertelde opnieuw dat ik de zoon was van zijn zuster in Holland.

    Het schot, Hilbert Kuik,

    'Je bent geen haar beter dan je oom,' hijgde ze in zijn oor.

    Alle vogels van de wereld, Daphne Buter,

    Haar oom, die twee jaar hij hen had ingewoond, was gestorven.

    Zwarte lampen, Marion Bloem,

    voorafgegaan door naamvalsgenitief


    • Hamlets oom

    Hamlets oom Claudius is de moordenaar.

    NRC,

    met eigennaam


    • oom Dagobert
    • oom Herman

    Op de ijskast tegenover hen zat een fotootje van Kevin op wat zo te zien een feestje voor Disneyfiguren was: het onderste deel van zijn tors ging gehuld in het lijf van Oom Dagobert.

    Alle families zijn psychotisch, Douglas Coupland,

    Oom Herman was nog de enige streng gelovige in de familie.

    De gelukkige, Mensje van Keulen,

    met ander, nevengeschikt substantief


    • oom en tante
    • ooms en tantes

    Het gevoel van toen, iets gezien te hebben dat ook best mocht worden gezien (want oom en tante hadden geen geheimen voor hem) maar dat hem toch had opgezadeld met een vage schuld - dat gevoel herinnerde Ingmar Booy zich toen hij het restaurant uitliep, de trap op, terug naar de indrukwekkende hoofdgang van het museum.

    De houdgreep, Joost Zwagerman,

    Tijdens de vierjarige opleiding woonde Achterberg twee jaar op kamers bij zijn oom en tante Schoonheim.

    http://www.cpedu.rug.nl/S1003224/achterberg/biografie.html

    De meeste mensen hebben, behalve een vader en een moeder, meestal ook wat ooms en tantes, neven en nichten.

    Grootvader Mozes, Max Pam,

    Woordfamilie


    Als deel van een afleiding


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    oom 2.0

    man die geen familielid is, maar aan wie men om de ene of andere reden de titel van oom toekent, bijvoorbeeld omdat men er zeer familiair mee omgaat, omdat het een goedmoedige gezagdrager is of gewoon omdat zo iets in bepaalde kringen gebruikelijk is; ook: man die men als onaangenaam ervaart maar die men van zijn omgeving als oom dient aan te spreken

    Algemene voorbeelden


    Een Molukse man is voor mij een oom, een vrouw een tante.

    http://www.dlm.org/voc/nl/index0.html,

    Het was wonderlijk stil in de salon. Ze keek en verbleekte. Daar stond moeder die werd omhelst door de nieuwe oom. Hun monden waren op elkaar gesmeed en de handen van de nieuwe oom streelden moeders rug, zakten naar beneden over moeders stevige bibs en zochten de bilspleet.

    Een hete ijssalon, Heere Heeresma,

    Meestal werden wij beloond met een schouderklopje van de aanvoerder. Het was een hele eer geprezen te worden. De gieren wezen ook de kleine jongens en meisjes aan die met 'de oom' mee moesten. Voor een stuk brood met spek, of een bundel soepbenen in een krant gewikkeld, voelde 'de oom', hijgend en zwetend, in jongensbroeken en onder de jurken van de meisjes.

    De Hunnen. Dl. 2: Bevrijding, Jan Cremer,

    Pas nog heeft premier Berlusconi hem omschreven als een vriendelijke oom die goedmoedig bromt dat er teveel geruziet wordt, maar zelfs Berlusconi begint nu bang te worden voor de neofascistische leider Gianfranco Fini.

    NRC,

    Combinatiemogelijkheden


    met eigennaam


    • oom Enver
    • oom Lex
    • oom Mop
    • oom Piet
    • oom Walt

    In de klas leerden wij de beroemde uitspraak van Oom Enver, zoals wij Hoxha moesten noemen, 'dat de Albanezen nog liever gras aten dan voor het kapitalisme te zwichten'.

    Zij kwamen uit het Oosten, Chris De Stoop,

    In 1956 waren de 'Verenigde Toeristische Bedrijven' in het bezit van zeven Californische zeeleeuwen en een Zuid-Amerikaanse Maanrob. Hun eerste trainer was Piet Graffijland beter bekend als 'Oom Piet'.

    http://www.dolfinarium.nl/wie/default.htm

    De nazaten van oom Walt doen het weer. Met vlekkeloze timing, nog preciezer dan het wisselen van de seizoenen, heeft Disney zijn jaarlijkse eindejaarskaskraker op de filmzalen losgelaten.

    De Standaard,

    Tegen de avond namen we de trein naar Den Haag en vandaar de tram naar Wassenaar, want we zouden voorlopig onze intrek nemen bij Oom Mop, een oude vriend van mijn moeder, wiens vrouw net was overleden.

    Bulgaar in Wassenaar, Michael Eenhoorn,

    Ik heb hem leren kennen als een deftige, maar doodarme man die als zovelen in die jaren de armoede wist te verbergen en dragelijk te maken door langdurig bij lieve vrienden en vriendinnen te gaan logeren. Hij wilde dat ik hem oom Lex zou noemen. Jarenlang heb ik dat ook gedaan. Oom Lex. Zo ondertekende hij ook de briefjes die hij me stuurde.

    De koorddanseres en andere herinneringen, Rico Bulthuis,

    met ander, nevengeschikt substantief


    • ooms en tantes
    • oom of tante

    Al onze buren heetten oom of tante, en als wij kinderen stiekem een fikkie gingen stoken, stonden onze ouders goedkeurend (maar met emmers water) op een paar meter afstand naar ons te glimlachen om ons niet te remmen in onze ontwikkeling.

    Het leukste jaar uit de geschiedenis van de mensheid, Ronald Giphart,

    Hij gaf terloops te kennen dat hij graag televisiepresentator was geworden. Daar lachte ik niet mee, want dat mannetje was erg typerend voor het volkje dat steeds meer thuis is op de buis: de olijke ooms en tantes. Hun talent zit 'm in een gebrek aan zelfkennis, waardoor ze denken dat ze helemaal geen humor nodig hebben om een grap te maken.

    Dwarskijker, Rudy Vandendaele,

    Dat de Duitsers kwistig met de titels 'Onkel' en 'Tante' omspringen wist ik al en het zal mij in de loop der jaren nooit helemaal duidelijk worden welke ooms en tantes echte verwanten zijn en welke alleen maar vrienden van de familie die hun aanspreektitel om onnaspeurlijke redenen gekregen hebben.

    Het onvermogen, Giovanni Peirs,

    Vaste verbindingen


    een hoge oom