paling 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een paling…
is een vis; is een dier
- [Leeftijd] is vaak volwassen
Wetenschappelijke naam: Anguilla anguilla
Rijk | Animalia; Dieren |
---|---|
Stam | Chordata; Chordadieren |
Klasse | Actinopterygii; Straalvinnigen |
Orde | Anguilliformes; Palingachtigen |
Familie | Anguillidae; Palingen |
Geslacht | Anguilla; Palingen |
Soort | Anguilla anguilla |
Algemene voorbeelden
Er is maar één soort paling, die zowel in zee als in zoet water voorkomt. Vroeger dacht men dat paling en aal twee soorten waren; het zijn echter twee namen voor hetzelfde dier. Ook namen als breedbekpaling, smalbekpaling en schieraal hebben betrekking op één en hetzelfde dier, wàt visser of vishandelaar daarover ook mag beweren.
Een paling is een eigenaardig dier. Het grootste deel van zijn leven brengt het door in zoet water of langs de kust. Om zich voort te planten ondernemen ze een ongekend lange reis. De paling trekt naar de Sargassozee in het westen van de Atlantische Oceaan bij de Bermuda-eilanden. Op de paaiplaatsen zijn nooit geslachtsrijpe palingen gevonden en evenmin eieren, maar op een diepte van vierhonderd meter wel hele jonge, zes millimeter lange larven.
Palingen zijn bodemvissen. Ze nemen de giftige stoffen daardoor sneller en beter op dan andere vissoorten.
De glasaal, die zich langzaam ontwikkelt tot paling (oftewel aal) verblijft vervolgens ongeveer acht jaar in het zoete water.
Bij de fuikenvisserij op paling in het IJsselmeer, waarbij de fuiken 3-7 dagen in het water verbleven, kwam alle paling levend uit de fuiken.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- paling vangen
- paling vissen
- een paling vangen
De deze weken veelbesproken vogel eet bijzonder weinig paling, om het simpele feit dat er weinig paling meer te vissen valt.
Een palingschaar is een vistuig, dat enige gelijkenis vertoont met een meertandige harpoen. Het diende om paling mee te vissen.
Bovendien zit de trek van jonge aal uit zee naar de binnenwateren al geruime tijd op een bedenkelijk laag nivo. Dat de beroepsvisserij zo weinig paling vangt heeft hoofdzakelijk daarmee te maken.
Daar [...] viste ik met deeg op ruisvoorn, bliek, brasem en karper, tenzij ik rode regenwormen had kunnen opgraven. Dan probeerde ik paling te vangen. Meestal echter beten de oneetbare baarzen in mijn kronkelende wormen.
Als jongens visten wij wel bij het brugje, Soms vingen we een paling of een blei.
- paling peuren
Viersel was toen een dorp [...], waar op warme zomermaanden mannen hun sloep naar een maanverlichte plaats roeiden om er paling te peuren.
Met een stijf been en een stijf gebogen arm wist hij zich aardig te redden. Leerde vissen met zijn vader en grootvader, peurde paling en verkocht die aan vrienden en bekenden.
De smid leerde mij lassen, buizen solderen, paling peuren en snoekbaars vissen. Zo gingen we heel vaak zaterdags het Lauwersmeer op om, onder het genot van een pilsje, te vissen.
met adjectief ervoor
- armdikke paling
- dikke paling
- vette paling
'Vroegertijd zette ik hier 's avonds fuiken,' zei Klaas, 'haalde je 's morgens armdikke palingen op.'
Vissen kunnen uitstekend in het zuiveringsbekken van Deurne leven. Dat bleek gisteren toen minister van Leefmilieu Kris Peeters (CD&V) een emmertje blankvoorn en een kuip dikke paling uit de afvoergeul van het station naar boven haalde.
"Tientallen kilometers helder zout water met een bloeiende levensgemeenschap, met vette paling, oesters en mosselzaad."
'Je kunt niet eens meer vissen,' lachte A, 'ik heb in een uur tijd nu al vier dikke, vette palingen gevangen en jij hebt niets.'
met adjectivisch tegenwoordig deelwoord
- een kronkelende paling
- kronkelende paling
Met een kerkbankbruine, heftig kronkelende, absurd dikke paling in zijn vuist kwam zijn arm boven.
In 1886 vond in Amsterdam het beroemde Palingoproer plaats. De overheid (bestaande uit de gegoede burgerij) wilde het Jordanese volksvermaak van palingtrekken verbieden. Tijdens dit spel werd een levende paling aan een touw boven de gracht gehangen. Spelers moesten de kronkelende paling vervolgens vanaf hun gammele bootjes vast proberen te pakken.
's Avonds stond de emmer kronkelende paling, die zich doodvrat in het slijmerige zout en zaagsel, in de kleine keuken, happend naar lucht.
in voorzetselgroep
- op paling vissen
Man uit Havelte vist illegaal op paling. Een 51-jarige man uit Havelte is gisteravond door de Kovo-politie bekeurd voor het illegaal vissen met zogenaamde zetlijnen.
Op mooie zomerdavonden wordt veel op paling gevist, of liever gezegd op aal.
De politie heeft vrijdagavond twee Steenwijkers (34 en 22 jaar) aangehouden die in de Roomsloot illegaal op paling visten.
- de kweek van paling
- het roken van paling
In de volgende paragrafen wordt ingegaan op de karakteristieken van de kweek van paling en meerval in Nederland in relatie tot welzijnsthema's.
In Nederland is de kweek van paling (Anguilla anguilla) qua volume en aantal bedrijven de belangrijkste.
Het roken van paling is een echte Nederlandse traditie.
Het roken van paling vindt voornamelijk plaats in bedrijven rond het IJsselmeer en de binnenwateren.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: in
- paling in het Hartelkanaal
- paling in het IJsselmeer
- paling in de Kempische Vaart
- paling in de Limburgse Maas
Hartel en Calandkanaal, veel krabben, wolhand en wat bot en in de avond paling in het Hartelkanaal.
De paling in de Kempische Vaart is vergiftigd.
Voordat de paling in het IJsselmeer terechtkomt heeft ze al een hele reis achter de rug.
Steenvoorden (1970) meldt dat door de bouw van stuwen de paling in de Limburgse Maas na de jaren dertig sterk afnam.
Voorzetsel: uit
- paling uit het Hollands Diep, het Haringvliet en in de Maas
- paling uit het IJsselmeer
Paling uit het Hollands Diep, het Haringvliet en in de Maas bevat zelfs zoveel PCB dat het niet aan de norm voldoet.
Het best gedocumenteerd is de aanvoer van paling uit het IJsselmeer.
Voorzetsel: van
- paling van die afmeting
- paling van meer dan twee kilo
- palingen van reusachtige afmetingen
Geloof me maar, een paling van die afmeting is een monster aan je hengel.
Aantrekkelijk is de omgeving van de Grote Meren met hun snoeken van ruim 10 kilo, palingen van meer dan twee kilo, en baarzen boven een kilo.
Het ene ogenblik zit hij palingen van reusachtige afmetingen levend te villen in de schaduw van een vlierbes op het erf langs een sloot, dan weer loopt hij met mij mee naar het veld als ik met de blauw geëmailleerde veldflessen sjouw.
met ander, nevengeschikt substantief
- (snoek)baars en paling
- snoek, snoekbaars, baars en paling
- zeelten, karpers, snoeken, baarzen en palingen
Een gekookte mossel op de haak doet het altijd goed bij (snoek)baars en paling.
Hier bij ons is blankvoorn alleen nog dienstig als aasvis voor snoek, snoekbaars, baars en paling.
Er zijn vele voorbeelden van zeelten, karpers, snoeken, baarzen en palingen die aan de made zijn gevangen.
Vaste verbindingen
peilingen zijn palingen
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- palingaak
- palingbak
- palingbestand
- palingbijten
- palingboer
- palingboot
- palingbrij
- palingconsumptie
- palingdobber
- palingdorp
- palingfilet
- palingfuik
- palinghandel
- palinghandelaar
- palinghuis
- palingkop
- palingkraam
- palingkruid
- palingkweek
- palingkweker
- palingkwekerij
- palinglarve
- palingmonster
- Palingoproer
- palingploeg
- palingpop
- palingproblematiek
- palingroken
- palingroker
- palingrokerij
- palingschaar
- palingschuit
- palingseizoen
- palingsloep
- palingsound
- palingstaart
- palingstand
- palingtocht
- palingtrek
- palingtrekken
- palingvel
- palingvisser
- palingvisserij
- palingworst
paling 1.1
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.1 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Paling…
is consumptievis
Algemene voorbeelden
Verdeel de tonijn in stukjes en snijd de zalm en de paling in reepjes.
Niel legde zijn bestek naast zijn bord, schoof de paling van zich af en hij vertelde over de geluiden die altijd in zijn schedel klonken.
De smaak van gerookte paling komt het best tot zijn recht als u de paling een half uur voor gebruik uit de verpakking haalt en op kamertemperatuur nuttigt. U geniet optimaal van de palingfilet wanneer u het belegt op wit brood/stokbrood of toast, met als enige toevoeging een beetje peper.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- paling eten
'Wat ga je daarmee doen?' 'Meenemen,' zei ik, 'ze zijn thuis dol op paling [...].' 'Ik geef je er een kwartje voor,' zei hij. Even aarzelde ik. Hij keek mij glunderend aan en zei: 'Jij bent vast met vies van geld. Twee kwartjes dan.' 'Nee, nee,' zei ik haast wanhopig, 'ze zijn er thuis dol op en dit is zo'n kanjer.' 'Nou, jammer,' zei hij, 'ik had vanavond graag een bordje paling gegeten, maar even goede vrienden hoor, en misschien vang je er nog wel een.'
Ook was gebleken, dat de monniken op de terugweg te lang verbleven in een bepaalde plaats waar ze paling aten.
met adjectief ervoor
- wilde paling
Wilde paling bevat veel dioxine en kan dus maar beter mondjesmaat worden geconsumeerd, waarschuwde het ministerie, tot grote woede van de vissers.
Wilde paling uit bijvoorbeeld het IJsselmeer wordt ook gerookt, maar in zijn geheel verkocht.
met adjectivisch voltooid deelwoord
- gebakken paling
- gerookte paling
- gestoofde paling
Wij Nederlanders beschouwen gerookte paling als een delicatesse. De Belgen serveren paling bij voorkeur 'in 't groen'.
Gerookte paling is vacuüm verpakt minstens 10 dagen houdbaar, mits gekoeld bewaard.
Bob Boenders beet in een toostje gerookte paling, sipte aan zijn champagne en keek vriendelijk knikkend naar het ballet van de aanwezigen als naar de acteurs van een stomme film.
'Een goeie keus, meneer,' zei de ober, 'maar als ik u was zou ik de gebakken paling proberen, 't is de specialiteit van de chef.'
"Heb je trek in gebakken paling?"
Bij gekookte mosselen, gestoofde paling en stoofpotjes met stevige vissoorten zal de toevoeging van amberbier voor een subtiel smaakversterkend effect zorgen.
In het paviljoen had Camiel gestoofde paling besteld.
- gekweekte paling
De gekweekte paling wordt vaak gebruikt om te roken en vervolgens te fileren.
Overigens wordt gekweekte paling al voorzien van een etiket met de herkomst.
met voorzetselgroep
- paling in gelei
In de winkel is onder andere diepvriesvis te koop (gepaneerde stukjes vis bijvoorbeeld), gezouten vis (haring, ansjovis), gerookte (bokking, sprot of makreel), gemarineerde (rolmops, paling in gelei), als volconserve (zalm, tonijn, sardientjes) of de halfgeconserveerde vis (gerookte paling, gerookte uitgesneden zalm in de koeling).
Onze kelder stond vol jampotten paling in gelei, een attractie voor vrienden en familie aan wie ze regelmatig werden uitgedeeld.
Aangezien haaien als voedsel niet gezocht zijn, wordt het vlees onder fantasienamen, bijv. zeeaal, zeewolf (ook de naam van een aparte vissoort) of paling in gelei verkocht.
met substantief ervoor
- een toastje paling
- een toostje gerookte paling
Dick de Vos van de Partij voor de Dieren maakt een statement door wethouder dierenwelzijn Frank de Wit een toastje paling aan te bieden op de nieuwjaarsreceptie van de gemeente Leiden.
Bob Boenders beet in een toostje gerookte paling, sipte aan zijn champagne en keek vriendelijk knikkend naar het ballet van de aanwezigen als naar de acteurs van een stomme film.
met ander, nevengeschikt substantief
- paling of kaviaar
- tong of paling
Producten als paling of kaviaar, met een consumentenprijs van meer dan een tientje per ons, kunnen hierbij als richtsnoer dienen.
Fijne bakvis, zoals tong of paling bakken we bij voorkeur in de echte boter.