parelmoer 1.0
Bron:
Tom Meijer
(
CC BY-SA 3.0
)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Parelmoer…
is een materiaal
- [Kleur] heeft meestal een lichte kleur (wit, crème, lichtgrijs) die licht in allerlei kleuren weerkaatst, maar komt ook in donkerdere variaties voor
- [Lichtreflectie] weerkaatst het licht op een iriserende manier
- [Samenstelling] bestaat uit heel kleine plaatjes van het mineraal aragoniet
- [Herkomst of oorsprong] komt uit de binnenste zijde van de schelp van sommige weekdieren (zoals tropische oestersoorten, bepaalde zeeslakken en sommige zoetwatermossels)
- [Voortbrenging] wordt op de binnenkant van de schelp aangemaakt door de buitenkant van het weekdierlichaam (het mantelepitheel)
- [Gebruikswijze] wordt gebruikt voor de vervaardiging van knopen en sieraden en wordt ter versiering ingelegd in siervoorwerpen, meubels en muziekinstrumenten (bijv. bij een gitaar, in de stok van een viool en bij de kleppen van een blaasinstrument als een saxofoon)
- [Werking of functionering] iriseert omdat de aragonietplaatjes waaruit het parelmoer is opgebouwd 0,5 micrometer dik zijn, wat overeenkomt met de golflengte van licht
- [Object ontstaan] bevindt zich op de binnenkant van schelpen maar is ook het materiaal van een parel
Algemene voorbeelden
Parelmoer, de zilverachtig glinsterende substantie uit de pareloesterschelp, is minder edel dan de parel zelf.
In kort bestek belichten zij de handel in parels vanuit het oude Perzië en India naar Europa, de ongelooflijke prestaties van de vrouwelijke parelduikers in Japan (die moeiteloos tot 20 meter diep duiken zonder hulpstukken), de opkomst van juweliers als Tiffany en Cartier (die in 1917 zijn nieuwe kantoor van zes verdiepingen contant betaalde met een parelketting), tot aan de artistieke verwerking van parelmoer in elektrische gitaren, damestasjes, telefoontoestellen en auto's.
Vitrines geven informatie over allerlei uiteenlopende onderwerpen zoals fossiele zeedieren van miljoenen jaren oud, alles over inktvissen en het bewerken van parelmoer.
Na eeuwen van wetenschappelijke gissingen en twijfel weten we nu dat de parel een min of meer regelmatig klompje parelmoerstof is, dat in het lichaam van de pareloester of -mossel wordt gevormd. Zij ontstaat doordat mantelepitheel (het goedje dat parelmoer vormt aan de binnenzijde van de schelp) in het bindweefsel van de mantel terechtkomt, bijvoorbeeld door zandkorrels of parasieten.
Combinatiemogelijkheden
in voorzetselgroep
- ingelegd met parelmoer
Het instrument was kunstig ingelegd met schitterend parelmoer en versierd met robijnrode edelstenen.
Ik dacht erover hem mijn vulpen te geven, maar hij zou waarschijnlijk niet aan de juiste vullingen kunnen komen [...]. Mijn met parelmoer ingelegde pillendoosje anders; misschien had hij een vrouw die hij ermee kon verrassen.
Ernest betrad voorzichtig de ruimte. (Bang om niet aan de vazen, de tere bibelots te raken. De adem van porselein, het geruis van waaiers en de met parelmoer ingelegde doosjes.) Van de stille, pasgeboende geur der meubels had hij gehouden.
met ander, nevengeschikt substantief
- ebben en parelmoer
- email of parelmoer
- zilver en parelmoer
- zilver, parelmoer, celadon en ivoor
Er staat nog een kistje dat ik niet eerder had opgemerkt. Ik haal het te voorschijn. Het is gemaakt van tropisch hardhout, mahonie ingelegd met ebben en parelmoer.
Van de geheime arbeid in de naaikamer kreeg de juffrouw amper iets te zien. Niets van de slangenkuil van lamme ritsen in de tafella. Niets van het wespennest van kopspelden, de doosjes vol knopen in email of parelmoer op de schappen in de hoge wandkast.
De videofilm Evita, de Evita dubbel-cd, een vest met een kraag van nepbont, een haarspeld van zilver en parelmoer en parfum die de naam droeg van het dochtertje dat ze nooit hadden gekregen: Nina.
Opvallend bij deze serie chinoiserieën is het gebruik van verschillende materialen en technieken, zoals zilver, parelmoer, celadon en ivoor.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als deel van een samenstellende afleiding
parelmoer 2.0
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 2.0 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Parelmoer…
is een kleur
- [Kleur] ziet eruit zoals parelmoer (crème, roze, paarsig of groenig) of als een willekeurige andere kleur met de typische glans van parelmoer
- [Lichtreflectie] ontstaat doordat het licht op een bepaalde manier (glanzend of iriserend) gereflecteerd wordt
Algemene voorbeelden
De Brusselse hoedenontwerper Christophe Coppens troont op de derde verdieping van de Workshop La Samaritaine met nog een rist andere beginnelingen. Maar de inkopers hebben zijn adres gevonden en ik wacht braaf tot een Italiaanse klant haar wensen heeft laten noteren. Een hele collectie in grijzige en lichtblauwe tinten, met een zweem van parelmoer.
Jonge, weinig ontwikkelde wijn varieert van bleek, haast kleurloos parelmoer tot geelgroen, naar middengeel of strogeel voor rijpende wijnen.
In deze latere werken legt hij een voorkeur aan de dag voor een lichte, glanzende verf in merkwaardige, nogal kitscherige tinten: bronsgeel, lila, zilverig blauw, goud, roze. De parelmoeren glans is het gevolg van visschubjes die verwerkt zijn in de acrylverf. Dit zijn de meest interessante werken. Het parelmoer verleent ze een etherisch, immaterieel karakter.