PFAS 1.0
(natuur, milieu en energievoorziening; chemie en mineralogie; neologisme)
Semagram (extra betekenisinformatie)
PFAS…
zijn stoffen
- [Functie] zijn gemaakt vanwege hun specifieke eigenschappen, zoals brandwerendheid, vuilafstotendheid of waterafstotendheid; worden gebruikt in industriële en andere processen; worden toegepast in allerlei alledaagse toepassingen, zoals verf, blusschuim, pannen, kleding en cosmetica
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] zijn synthetische stoffen
- [Stoffelijke eigenschap algemeen] zijn persistent ('blijvend'), mobiel en nauwelijks biologisch afbreekbaar; zijn vaak toxisch; komen niet van nature voor in het milieu
- [Gevolg of resultaat] kunnen leiden tot verontreiniging van de bodem, het grondwater en het oppervlaktewater
- [Verscheidenheid] kennen allerlei varianten, waaronder de toxische GenX, PFOA (perfluoroctaanzuur) en PFOS (perfluoroctaansulfonaat)
Algemene voorbeelden
Opnieuw is het Binnenhof in de ban van een term waarvan tot voor kort niemand had gehoord: pfas, een groep stoffen die van nature niet in het milieu voorkomen en niet afbreekbaar zijn. De strenge normen die het kabinet sinds juli hanteert voor de verwerking van met deze stoffen vervuilde grond is volgens werkgeversorganisatie VNO/NCW funest.
PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) zijn duizenden tot miljoenen verschillende chemicaliën die sinds de jaren vijftig op grote schaal zijn geproduceerd. Ze bevatten bindingen tussen koolstof- en fluoratomen, en dat geeft ze unieke maar ook extreme eigenschappen.
Omdat nog niet bekend is hoe schadelijk Pfas precies zijn en in welke concentraties ze voorkomen, heeft de minister uit voorzorg bepaald dat er geen enkel risico mag worden genomen dat het milieu verslechtert bij het verplaatsen van grond waar Pfas in zit.
Grond waar PFAS in zit mag niet meer zomaar vervoerd worden omdat die schadelijk is voor natuur en milieu.
PFAS, de verzamelnaam voor een groep moeilijk afbreekbare chemicaliën, zit in Vlaams drinkwater. De concentraties blijven onder de Europese norm, maar overstijgen plaatselijk de meest strenge advieswaarden.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- PFAS gebruiken
- PFAS produceren
- PFAS vaststellen
Perfluoralkylverbindingen (PFAS) worden op grote schaal gebruikt in industriële en consumententoepassingen, waaronder vlekbestendige coatings voor weefsels en tapijt, oliebestendige coatings voor papierproducten die zijn goedgekeurd om met levensmiddelen in aanraking te komen, brandblusschuim, mijnbouw- en oliebronsurfactanten, vloerboenwas en insecticideformuleringen. Een belangrijke subgroep wordt gevormd door ge(per)fluoreerde organische surfactanten, waartoe perfluoroctaansulfonaat (PFOS) en perfluoroctaanzuur (PFOA) behoren.
PFAS die geproduceerd worden door bedrijven zoals 3M, kunnen via de lucht of afvalwater in het milieu terechtkomen. Eenmaal ze daar zitten, breken ze moeilijk of niet af en kunnen ze terechtkomen in ons drinkwater. Drinkwaterbedrijven hebben vorig jaar van juni tot september op vraag van de VMM in totaal 836 stalen van hun drinkwater genomen. De VMM stelde PFAS zowel in drinkwater geproduceerd uit grondwater als uit oppervlaktewater vast.
in voorzetselgroep
- met PFAS vervuild
Sinds de zomer is er in Nederland veel te doen om de '0,1 µg/kg-norm' voor met PFAS vervuilde grond. Bij gebrek aan voldoende kennis over deze klasse persistente stoffen, besloot het kabinet op de - volgens de wet in dat geval voorgeschreven - laagst mogelijk meetbare grens te gaan zitten.
met substantief ervoor
- een aantal PFAS
De 'zeer zorgwekkende stoffen' zijn zo'n vijftienhonderd chemische verbindingen waar het RIVM voor waarschuwt, waaronder een aantal Pfas.
met ander, nevengeschikt substantief
- PFOS en PFAS
'Was het in 2017 duidelijk dat PFOS en PFAS een risico inhielden voor de volksgezondheid? Het antwoord is nee.' De stof stond toen wel al bekend als vervuilend, maar er was geen indicatie voor een 'humaan toxicologisch risico in Vlaanderen'. Sinds eind 2018 is de kennis 'totaal anders', gaf Schauvliege echter aan. Ze spreekt van een 'cesuur' op 13 december van dat jaar. Toen kwam de European Food Safety Authority met nieuwe normen. 'Binnen de vier dagen na die nieuwe reglementering vond de startvergadering plaats voor de opmaak van het PFAS-actieplan.'
Woordfamilie
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- PFAS-actieplan
- PFAS-afval
- PFAS-analyse
- PFAS-beleid
- PFAS-beperking
- PFAS-besluit
- PFAS-chemicaliën
- PFAS-concentratie
- PFAS-crisis
- PFAS-debat
- PFAS-discussie
- PFAS-etend
- PFAS-expertisebureau
- PFAS-fabriek
- PFAS-familie
- PFAS-gebruik
- PFAS-gehalte
- PFAS-gevaar
- PFAS-groep
- PFAS-grond
- PFAS-houdend
- PFAS-impasse
- PFAS-kaart
- PFAS-keuring
- PFAS-knelpunt
- PFAS-kosten
- PFAS-kwestie
- PFAS-lozing
- PFAS-maatregel
- PFAS-meting
- PFAS-moleculen
- PFAS-norm
- PFAS-onderzoek
- PFAS-onderzoeker
- PFAS-overschrijding
- PFAS-perikelen
- PFAS-probleem
- PFAS-problematiek
- PFAS-product
- PFAS-productie
- PFAS-regel
- PFAS-regelgeving
- PFAS-risico
- PFAS-schade
- PFAS-schadeclaim
- PFAS-stof
- PFAS-substantie
- PFAS-uitspraak
- PFAS-uitstoot
- PFAS-verbinding
- PFAS-verbod
- PFAS-verklaring
- PFAS-verontreiniging
- PFAS-verordening
- PFAS-verspreiding
- PFAS-vervuiling
- PFAS-vrij
- PFAS-waarde
Etymologie
| Aard herkomst | inheems woord |
|---|---|
| Vroegste datering | 2010 |
| Brontaal | Engels |
| Vorm in brontaal | PFAS |
| Betekenis in brontaal | idem |